اپیدمی کرونا و اثرات ویرانگر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی آن بسیاری از کشورهای جهان را با چالش‌های اساسی و جدی روبه رو کرده است. یکی از بخش‌هایی که به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است آموزش و پرورش است. وزارت آموزش و پرورش با اتخاذ تدابیر موقتی سعی کرده است با بهره‌مندی از ظرفیت صدا و سیما و فضای مجازی "آموزش" را به تعطیلی نکشاند. در این میان عدم دسترسی همه دانش‌آموزان به فضای مجازی و اینترنت، عدم پوشش آموزش کلیه دروس علی‌الخصوص دروس عملی و مهارتی، کیفیت پایین آموزش‌های یک طرفه بدلیل نداشتن فرصت کارگروهی و عملی، محدودیت‌های زمانی در آموزش محتوای دروس، ناهمخوانی بودجه بندی معلم با محتوای ارائه شده از سوی شبکه‌های آموزش و عدم اطمینان از تحقق یادگیری فراگیران از مهم‌ترین عوارض این مسکن موقتی است. از سویی نیز این بازه زمانی فرصت‌هایی فراهم کرد تا بسیاری از مدارس و معلمان با بهره‌مندی از ظرفیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متنوع، آموزش‌های خلاقانه‌ای نیز به ارمغان آورده‌اند که می‌توان آن را برکات روزهای کرونایی تلقی کرد. در این میان بسیاری از خانواده و مدارس نگاه کم رنگی به تربیت بدنی و انجام فعالیت‌های حرکتی دارند.
تربیت بدنی و فعالیت‌های ورزشی دانش‌آموزان که ازحیث آثار فیزیولوژیکی می‌توانند موجب تقویت سیستم ایمنی و دفاعی بدن و بهبود ظرفیت‌های تنفسی و عملکرد ریوی شوند امروز خود گرفتار موج تعطیلی ناشی از کرونا شده‌اند. در بین بررسی انجام فعالیت‌های ورزشی با شدت‌های مختلف، مطالعات نشان داده است که فعالیت فیزیکی با شدت متوسط اثرات مثبتی بر پاسخ‌های سیستم ایمنی در برابر عفونت‌های تنفسی ویروسی دارد. افزایش نوتروفیل‌ها و سلول‌های کشنده طبیعی، افزایش ایمونوگلوبولین در بزاق علت این ایمنی و کاهش التهاب می‌باشد. در بین افرادی که در زندگی روزمره، سطوح متوسط فعالیت فیزیکی را انجام می‌دهند، 20 تا 30 درصد کاهش در عفونت های تنفسی فوقانی گزارش شده است. انجام فعالیت بدنی منظم در خانه از افزایش بیش از حد اضافه وزن و چاقی نیز جلوگیری می‌کند که در این روزها عامل مهم در حفظ سلامتی و تندرستی محسوب می‌شود. از طرفی نیز خانه‌نشینی و قرنطینگی بسیاری از کودکان و نوجوانان از یک سو و اخبار مندرج در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها از سوی دیگر، دریایی از استرس، اضطراب و مشکلات روانی را برای خانواده‌ها و بچه‌ها ایجاد کرده است. لذا، بدنه کرونا زده تربیت بدنی و ورزش دانش‌آموزی امروز نیازمند نسخه حمایتی و تقویتی است. موضوعی که امروزه از طریق شبکه‌های آموزشی و پویش‌های مختلف در فضای مجازی مسکن‌های موقتی را برای التیام زخم‌های تربیت بدنی و ورزش دانش آموزی ارائه کرده است. با توجه به چالش‌های مطرح شده در خصوص آموزش‌های مجازی و از راه دور که در دروس عملی و مهارتی همچون تربیت بدنی ملموس‌تر به نظر می‌رسد، نیازمند توجه ژرف و عمیقی به این مقوله وجود دارد.
درحال حاضر بسیاری از معلمان تربیت بدنی به صورت خودجوش و از بستر فضای مجازی تعاملات و ارتباطات خود را با اولیا، دانش آموزان و خانواده‌ها حفظ کرده‌اند و تلاش دارند تا با ارائه "آموزش از راه دور" دانش آموزان را تشویق به انجام فعالیت بدنی و ورزش در خانه کنند.
آموزش کدام یک از مفاهیم و مهارت‌های اساسی در این دوران ضرورت بیشتری دارد؟ یکی از محوری‌ترین سؤالاتی است که بسیاری از متخصصان و کارشناسان موضوعی بر روی آن متمرکز شده‌اند. در ابتدا مروری بر چهارچوب برنامه درسی تربیت بدنی می‌اندازیم:
برنامه درسی تربیت بدنی به طور کلی مشتمل بر 3 بخش اصلی است: 1- دانش شامل آنچه دانش‌آموزان باید بدانند، 2- مهارت‌ها شامل آنچه دانش‌آموزان باید قادر باشند انجام دهند (که شامل آمادگی جسمانی و مهارت‌های حرکتی و ورزشی است) و 3- نگرش هم می گوید که دانش‌آموزان چگونه باید رفتار کنند (رفتارهای فردی و اجتماعی).
بدیهی است با توجه به ماهیت موضوعی و امکانات و تجهیزات موجود در منازل، آموزش مهارت‌های حرکتی و ورزشی به صورت مجازی نمی‌تواند نتیجه اثربخشی داشته باشد، اما در سایر بخش‌ها (دانشی، آمادگی جسمانی و نگرشی) می‌توان با در نظر گرفتن ملاحظاتی پیشنهادهایی را ارائه کرد.
در بخش دانشی محتوا می‌تواند در قالب فیلم‌های آموزشی، انیمیشن، پاورپوینت، جزوه و... از طریق فضای مجازی برای دانش‌آموزان ارائه شود. برای ارزشیابی نیز، معلمان می‌توانند پروژه‌های انفرادی (مانند تحقیق، پژوهش در قالب سخنرانی، پوستر، روزنامه دیواری، پاورپوینت و... ) برای دانش‌آموزان مشخص سپس ارائه دانش‌آموز در قالب فیلم، فایل و... برای معلم ارسال و برای کل کلاس به اشتراک گذاشته شود. در دوره‌های متوسطه دانش‌آموزان می‌توانند در قالب گروه‌های مجازی (در ساعات مشخص) به گفت و گو (چت گروهی) و پرسش و پاسخ بپردازند.
آموزش آمادگی جسمانی از طریق فضای مجازی برای کلیه پایه‌های تحصیلی مورد تأکید است. چرا که هم با حداقل فضا، امکانات و تجهیزات موجود در منازل همخوانی دارد و هم نقش بسزایی در توسعه و ارتقای سلامت جسمانی و روانی دانش آموزان ایفا می‌کند. محتوا می‌تواند از طریق فضای مجازی و شبکه‌های تلویزیونی ارائه شود. در این بخش ارائه تکالیف حرکتی برای دانش آموزان با همکاری و مشارکت اولیا می‌تواند صورت پذیرد. برای انجام تکالیف می‌توان فیلم‌های آموزشی، تصاویر، پاورپوینت و... را ارائه کرد و چگونگی انجام آنها در کاربرگ‌های مخصوص ثبت و توسط اولیا تایید شود. برای انگیزه بیشتر می توان تکالیف را چالشی و در قالب پویش‌های حرکتی در فضای مجازی مطرح کرد. همچنین می‌توان تدابیری اتخاذ کرد که در انجام برخی از حرکات، سایر اعضای خانواده هم مشارکت داشته باشند و دانش‌آموزان را همراهی کنند. در دوره ابتدایی تأکید می‌شود که فعالیت‌های حرکتی با هدف افزاش نشاط، شادابی و ارتقای آمادگی جسمانی در قالب بازی‌های حرکتی در خانه انجام شود. بازی‌هایی که با کم‌ترین امکانات و با همراهی اولیا می‌تواند تأثیرات مثبت و سازنده‌ای را بهمراه داشته باشد. در دوره متوسطه می‌توان از ظرفیت خود دانش‌آموزان در طراحی تمرینات استفاده کرد تا با خلاقیت خود تمرینات و فعالیت‌های حرکتی را انجام دهند. بدیهی است ارائه بازخوردهای لازم در کارایی و اثربخشی آموزش‌ها نقش بسزایی می‌تواند داشته باشد. با توجه به توضیحات ارائه شده فعالیت‌های انجام شده در منزل، میزان پیشرفت در رکوردها، میزان مشارکت و همراهی و میزان اشتیاق آنها می‌تواند ملاکی‌های ارزشیابی این بخش از برنامه درسی تربیت بدنی قلمداد شود.
در بخش نگرشی نیز پیشنهاد می شود که معلمان ابتدا مطالب کوتاهی را در قالب فیلم یا متن برای اولیا و دانش آموزان ارائه دهند. این مطالب می تواند شامل برخی از قوانین کلاس در خانه باشد. مثل اجرای بموقع تکالیف، پوشیدن لباس ورزشی مناسب، نوع تغذیه، شستن مرتب دست ها، استحمام پس از اجرای تمرینات، گرم کردن قبل از اجرای تمرینات، انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی و بازی روزانه و... که می‌توان آن را در قالب چک لیستی تهیه و در اختیار اولیا قرار دهیم و ارزشیابی رفتارهای دانش آموزان توسط اولیای آنها صورت پذیرد.
در پایان امید است با برنامه ریزی و حمایت مدیران مدارس، هدایت و راهبری معلمین عزیز، همکاری و همراهی اولیا و خانواده‌های گرامی، و تلاش ها و زحمات مسئولین گرانقدر شاهد گذر از این دوران پرتلاطم باشیم.
#در_خانه_بمانیم
#ورزش_در_خانه
#بازی_در_خانه
ارسال نظر