رابطه پژوهش با برنامهریزی درسی یک ضرورت ذاتی است
تاریخ 25 فروردين, 1400 - 13:14.
دکتر ملکی در آغاز فعالیت شورای پژوهشی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی ضمن تأکید بر لزوم توجه بر پژوهش، گفت: رابطه پژوهش با برنامهریزی درسی یک ضرورت ذاتی است که نمیتوان از آن به سادگی گذشت.
به گزارش روابط عمومی و امور بینالملل سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، نخستین جلسه شورای پژوهشی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی با هدف بررسی سرفصلهای پژوهشی سال جاری و روشهای دستیابی به پاسخها برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، دکتر علی محبی، معاون برنامهریزی درسی و تولید بستههای تربیت و یادگیری، ضمن تبریک ماه مبارک رمضان درباره نخستین جلسه شورای پژوهشی و برنامهریزی آموزشی گفت: سازمان پژوهش و برنامهریزی بر اساس قانون تشکیل آن، باید شورای پژوهشی داشته باشد، تمام مأموریتهای سازمان باید پژوهش محور باشد و فعالیتهای مربوط به این بخش را انجام دهد، این شورا به همین منظور شکل گرفت.
وی افزود: در این راستا به نتیجه رسیدیم که موضوعات پژوهشی مورد نیاز را بر اساس اولویتها و بر مبنای برنامههای سازمان، سند تحول و برنامه سند ملی مشخص کنیم.
معاون برنامهریزی درسی و تولید بستههای تربیت و یادگیری تصریح کرد: پس از بررسیهای انجام شده توسط مسؤولان و مروری که بر برنامه ششم توسعه و اسناد تحولی انجام شد، اولویتها در 114 موضوع مشخص شده که در این جلسه به بررسی آن خواهیم پرداخت. البته ممکن است که تمام این موضوعات را در سال جاری نتوانیم انجام دهیم بنابراین آنچه که به تصویب برسد، به برنامه عملیاتی 1400 ملحق خواهد شد و بخشی هم که فعلاً از توان ما خارج است، ممکن است برون سازمانی شود.
محبی ادامه داد: بخشی از این اقدامات نیز با استفاده از ظرفیت رسالههای دکترا و مؤسسات پژوهشی، انجام خواهد شد، البته این روند دارای یک مسیر مشخص است و دانشگاهها و افراد معتبر را شامل میشود.
در ادامه دکتر حسن ملکی، معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، درباره فلسفه تشکیل این شورا توضیح داد و گفت: در ابتدا باید این سؤال مهم را مطرح کنیم که این شورا برای چه شکل گرفته است؟ در واقع تشکیل این شورا اقدام به یک کار عقب افتاده، قانونی و علمی است. همانطور که استحضار دارید، رابطه پژوهش با برنامهریزی درسی، یک رابطه بدیهی است و هر چیزی که بدیهی شد نیاز به استدلال ندارد.
او افزود: بخش نگران کننده این است که امری بدیهی یعنی پرداختن به امور پژوهشی در سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که عنوان سازمان ما متکی بر پژوهش است. آن زمانی که عنوان این سازمان را در آغاز انقلاب اسلامی تغییر دادند، کاملاً هوشیارانه و دقیق عمل کردند منتها هوشیاری مؤسسان با ناهوشمندی ادامه دهندگان خراب شده است.
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی تصریح کرد: باید اذعان کرد که مؤسسان این سازمان هوشمند بودهاند اما متأسفانه ادامهدهندگان راه آنان، در این مسیر غیرهوشمندانه عمل کردهاند البته قصد من فرد یا گروه خاصی نیست و با فرایند و سیر زمان کار دارم.
دکتر ملکی خاطر نشان کرد: رابطه پژوهش با برنامهریزی درسی یک ضرورت ذاتی است، لذا چگونه میتوان این امر ذاتی را کنار گذاشت؟ سؤال این است که آیا برنامهریزی درسی بدون پژوهش عقلانی است؟ برنامهریزی درسی حتی برنامهریزی آموزشی، چه در تولد، چه در حیات و فرایند و چه در انتها، محتاج پژوهش است منتها این موضوع در سازمان پژوهش مورد غفلت جدی قرار گرفته است. البته در برخی برههها اقداماتی انجام شده اما متأسفانه همان اقدامات نیز در یک زمان کوتاه دچار افول شده است. آنچه که من بهعنوان مسؤول سازمان بر آن دغدغه دارم و امیدوارم که با این شورای پژوهشی جبران کنم، این است که پشتیبانی پژوهشی را به شکل کاربردی و بنیادی داشته باشیم.
او بر لزوم اجرای پژوهشهای کاربردی تأکید کرد و گفت: پژوهشهای ما باید متصل به برنامهریزی درسی باشد بنابراین هر پژوهشی به درد کار ما نمیخورد. پژوهش به برنامهریزی درسی مشروعیت میدهد و در ادامه برنامهریزی به تألیف مشروعیت میبخشد به همین خاطر ما به دنبال زنده کردن این بخش هستیم.
معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: همانطور که میبینید، کار پژوهش هم مبنای قانونی و هم عقلانی دارد به همین خاطر ما نمیخواهیم بیش از این شاهد این خلاء ساختاری یا نرمافزاری باشیم به همین دلیل نیز، شورای پژوهش شکل گرفت، بنابراین لازم است که یک ترسیم مسئله مدارانه در بدو امر داشته باشیم.
در ادامه دکتر قدسی احقر نیز تشکیل این شورا را مبارک خواند و درباره روند شکلگیری عناوین پژوهشی و روند اجرایی آن توضیح داد.
مهندس محمد علوی تبار معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان نیز نظرات و پیشنهادتی را در خصوص فعالیت این شورا ارائه کرد.
افشار بهمنی، مدیرکل دفتر برنامهریزی درسی و تولید بستههای تربیت و یادگیری آموزش فنی و حرفهای و کاردانش نیز در ادامه گفت: یکی از اصلیترین دلایل حل نشدن مسائل بخش فنی و حرفهای و کاردانش ضعف در پژوهشها طی 10 سال گذشته است. در شاخه فنی و حرفهای سال 94، تمام رویکرد این بخش را مبتنی بر شایستگی تغییر دادیم که مبنای آن طرح پژوهشی بود که سازمان سفارش داد. به نظر من وجود چنین شورایی میتواند بر کیفیت بخشی به این پژوهشها کمک کند و این اتفاقی مبارک است.
محمدابراهیم محمدی، مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی نیز، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه گفت: گاهی پژوهشها از موضوعیتها خارج و وقتی وارد عمل میشود که دیگر فایدهای ندارد. یعنی گاهی فرایندهای رفت و برگشت باعث میشود که زمان مورد نظر از بین برود. بنابراین باید به مؤلفههای مختلفی مانند نیاز، محل اطلاع، کارآمدی و زمان آن توجه کنیم. طرح این سؤالات میتواند به بهبود استفاده از پژوهشها بیانجامد. باید در بحث پژوهشها سفارشی کار نکنیم و با نگاهی سوگیرانه وارد پژوهش نشویم بنابراین باید بی طرفی در پژوهش محرز باشد تا هر آنچه به دست آمد محل اجرا باشد.
دکتر حسن مظاهری، دبیر شورای هماهنگی علمی سازمان نیز در این جلسه گفت: سازمان در حال تدوین برنامههای تحولی است و چقدر خوب است که شورای پژوهشی را نیز با این نگاه دنبال کنیم. لذا اگر بتوانیم از پژوهشهای مرتبط در سایر سازمانهای استفاده کنیم امر بسیار خوبی است و میتواند کار ما را تسریع کند.
او افزود: روشهای فراتحلیل نیز از جمله مواردی است که میتواند به پاسخ مسئلهها کمک کند و ما میتوانیم با همکاری دانشگاهها به آن دست پیدا کنیم. به طور حتم نتایج پژوهشها قطعاً کاربردی است بنابراین ما میتوانیم پژوهشهای طولانی را در قالب گزارشهای سیاستی و کاربردی به مدیران ارائه کنیم تا به استفاده آسان از نتایج تحقیقات بیانجامد. توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس نیز از دیگر نکاتی است که میتواند به ما کمک کند که دانشآموزان را نیز وارد این عرصه کنیم.
دکتر حسن ملکی نیز در این بخش گفت: یکی از کارهایی که باید شورای پژوهشی انجام دهد، سیاستگذاری برای صیانت و ارتقای جایگاه علمی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی است. این شورا باید برای ارتقای اعضای هیأت علمی نیز تلاش کند زیرا افراد این سازمان باید بدرخشند. باید درباره چرایی مباحث در این شورا بحث کنیم و راهکارهای لازم را به دست آوریم.
او ادامه داد: برگزاری نشستهای علمی پژوهش محور و ارتباط با پژوهشگاهها باید در برنامه کاری این شورا قرار گیرد. متأسفانه ارتباط ما با دانشآموزان در بعد پژوهشی بسیار ضعیف است. بنابراین باید در این بخش نیز اقداماتی انجام شود البته اقداماتی نیز در شاخه دیگری انجام شده است.
دکتر علوی مقدم نیز در ادامه این جلسه بیان کرد: یکی از خلاهای مهم سازمان همین مسئله پژوهش بود بنابراین برگزاری چنین شورایی جای تشکر و خوشحالی دارد. باید در این مسیر به پژوهشهای کاربردی توجه کنیم تا نتیجه آنها منجر به حل یکی از مسائل سازمانی شود و کاملاً مبتنی بر نیازهای سازمان باشد. بهعنوان مثال همین بحثهای ارزشیابی که در جلسه اشاره شد، بسیار مهم است.
دکتر حسین سوزنچی، سرپرست دفتر تألیف کتابهای درسی آموزش عمومی و متوسطه نظری نیز بیان کرد: به نظر من جایگاه شورا را در بدو امر درست مشخص کنیم زیرا شورا باید جهتدهی و سیاست گذاری کند نه اینکه خود وارد عمل شود. در واقع باید مراقب ساختارهای موازی باشیم زیرا تکثر در مسؤولیتها و وظایف یک آفت به شمار میآید.
انتهای پیام