کتاب درسی مدارس چگونه تولید و توزیع می شود؟
تاریخ 28 ارديبهشت, 1395 - 22:38.
به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش پانا، سازمان پژوهش و برنامه ریزى آموزشى یکى از بخش هاى ستادى وزارت آموزش و پرورش است که مسئولیت تأمین، تولید منابع و مواد آموزشى مورد نیاز دانش آموزان و معلمان کشور را بر عهده دارد. این سازمان مى کوشد با انجام دادن پژوهش هاى لازم و همگام با نوآورى هاى بین المللى و نیز متناسب با شرایط و نیازهاى علمی، زمینه رشد کیفى و کمى آموزش و پرورش را فراهم آورد. این امر از طریق تولید برنامه هاى درسی منطبق با شرایط علمى و نیز تولید کتاب ها، رسانه هاى آموزشى و کمک آموزشى براى سطوح مختلف تحصیلى صورت مى گیرد.
در طی بازدید محمد کاظم دهقانی، مدیرعامل خبرگزاری پانا و مسئولین و خبرنگاران این خبرگزاری از فعالیت های سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و نحوه آماده سازی کتب درسی دانش آموزان، علی امینی معاون این سازمان بیان کرد: پس از تالیف کتب درسی و تعیین نقطه نظرات شورای علمی سازمان ، تغییرات لازم در محتوای کتب درسی اعمال می شود.
وی ادامه داد: محتوا و خبر کتاب در اختیار اداره کل نشر و توزیع مواد آموزشی قرار می گیرد. سپس تیتر بندی و شماره گذاری صفحات در بخش اول آماده سازی کتاب انجام می شود.
امینی افزود: پیش نویس کتب درسی پس از تولید در اختیار ما قرار گرفته می شود.
معاون سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: در قسمت خبر، پیش نویس کتاب از مولفین دریافت می شود و تیتربندی، جای تصاویر و ابعاد مشخص شده همچنین شماره گذاری صفحات انجام و به بخش های بعدی سفارش ارجاع داده می شود.
وی همچنین از کدگذاری، آماده سازی و چاپ کتاب بعد از اسکن تصاویر و برش آن ها در جایگاه کتاب برای افراد صفحه آرا در پروسه چاپ و آماده سازی کتب درسی خبر داد.
امینی گفت: موضوعات یک کتاب درسی در اختیار گرافیست و صفحه آرا قرار می گیرد و بعد از آماده سازی کتاب حروف چینی آن ها صورت می گیرد.
معاون سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی افزود: پیش نویس حروف چینی و اسکن تصاویر در این قسمت از چاپ صورت می گیرد همچنین نقاشی، طراحی و تصویرسازی نیز انجام می شود
صفحه آرایی
یکی از مسئولان این فعالیت به پانا گفت: در این قسمت در صفحه آرایی، اصلاح کتاب های سال گذشته انجام و توسط دفتر تالیف تایید و چاپ می شود که مدت زمان پروسه تولید حداقل 2 ماه طول می کشد.
واحد تصحیح
امینی در بخش واحد تصحیح کتب درسی بیان کرد: بعد از صفحه آرایی، محتوای تولید شده با اصل خبر مطابقت داده شده تا آیتم ها چک شود اگر موردی باشد در نسخه چاپی اعمال و برای معلمان ارسال خواهد شد.
یکی از افراد خبره در این زمینه به پانا گفت: قبل از کار تصحیح، باید ویراستاری انجام و حروف چینی از لحاظ نوشتاری، چاپ و تصاویر کتاب چک شود.
بررسی اندازه حروف، رنگ و مسایل دیگر در چاپ کتب
معاون سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در این زمینه افزود: این کار توسط مولفین انجام می شود همچنین تصویرسازی و توجه به مطالب، نمونه خوانی و نوع قلم نیز در این بخش بررسی می شود.
لیدا نیک روش مدیرکل نشر و چاپ کتب درسی در این بازدید اشاره کرد: حروف چینی، طراحی صفحه آرایی با نظارت مدیران هنری انجام می شود و با توجه به تخصص افراد در بیرون، این موضوع بررسی خواهد شد.
وی در این رابطه ادامه داد: بیش از 200 تا 300 نفر تیم از بیرون سازمان تمام مراحل نشر را نظارت می کنند. نظر مولف در این راستا جلب شده و در کوتاه ترین مدت آماده سازی کتب درسی از جمله کتاب پایه دهم به اتمام می رسد.
مدیرکل نشر و چاپ کتب درسی گفت: ما کتاب های بدون تغییر، با تغییر جریی، با تغییر کلی و کتب جدید التالیف داریم که تغییر کلی کتب درسی به دلیل حجم همانند کتب جدید التالیف است.
نیک روش تصریح کرد: زمانی که حجم تغییرات زیاد باشد از افراد بیرون سازمان استفاده می شود. از سال های گذشته آموزش و پرورش از پایه 6 تغییراتی را در کتب درسی ایجاد کرده است که سال گذشته در پایه 5 و 9 و امسال در پایه 11 است.
اعتبارسنجی کتب درسی
وی خاطرنشان کرد: اعتبار سنجی کتب جدید با تیمی در سازمان انجام می شود تا قبل از چاپ اصلاحات بر روی محتوا انجام گیرد سپس کتب توزیع و در اختیار قرار خواهد گرفت اما باز هم نطرات در خصوص اعمال تغییرات جمع آوری می شود.
مدیرکل نشر و چاپ کتب درسی در ادامه گفت: قسمت هنری در تغییرات که مربوط به ما است به جز محتوا که مربوط به دفاتر تالیف است، برطرف می شود.
نیک روش با اشاره به اینکه سایت چاپ و توزیع آماده است تا نظرات را در هر بخش بررسی کند، افزود: کتاب های پایه دهم در حال آماده سازی است و تا قبل سال تحصیلی توزیع خواهد شد.
وی عنوان کرد: امسال برای اولین بار کتب ابتدایی استان های سراسر کشور از طریق سامانه فروش توزیع کردیم همچنین نزدیک به 40 تا 50 درصد دانش آموزان برای کتب درسی ثبت نام کرده اند و تا اخر اردیبهشت می توانند به صورت انفرادی و گروهی توسط مدرسه اقدام کنند.
مدیرکل نشر و چاپ کتب درسی گفت: با توجه به تورم در جامعه که 12 درصد است، ما کمتر از این موضوع افزایش قیمت کتاب را داریم. موجودی سنوات قبل نیز در استان ها توزیع می شود که افزایش قیمت ندارد.
نیک روش بیان کرد: همچنین برای دریافت لوح و سیدی همراه کتاب از دانش آموزان هزینه گرفته نمی شود برای این موضوع درصدی سهام داریم اما بقیه آن برای بخش خصوصی است.
وی در پاسخ به این سوال که چه میزان کتب درسی تاکنون توزیع شده است؟، افزود: کار چاپ کتب درسی تمام پایه ها تمام شده است درصد بیشتر ابتدایی در استان ها توزیع شده است و کتاب متوسطه اول و دوم نیز توسط کتابفروش ها توزیع می شود.
وی با بیان اینکه زمانبندی توزیع کتب درسی برای فنی و حرفه ای اعلام شده است، گفت: زمان توزیع کتب درسی در شهریور است.
مدیرکل نشر و چاپ کتب درسی گفت: امسال ثبت نام از سامانه کتاب از 15 فروردین شروع شد که اگر مشکلی است تا قبل از شروع سال تحصیلی شناسایی و حل شود.
نیک روش افزود: تقاضا داریم متقاضیان توضیحات صفحه یک سامانه ثبت نام کتب درسی را مطالعه کنند تا بدون مشکل ثبت نام صورت پذیرد. در مجموع به جز پایه دهم تمام کتب درسی یعنی تقریبا 98 میلیون جلد کتب چاپ شده است.
در یکی از اتاق های تنظیم و چاپ کتاب های فارسی دانش آموزان آقای صفری که رتبه 7 کنکور دولتی را دارد و در این رابطه تخصصی کار می کند، مسئول اعمال اصلاحات بر روی کتاب های فارسی دانش آموزان همچنین آقای ضبیحی مسئول اعمال اصلاحات بر روی کتاب عربی و انگلیسی است.
پس از مشخص شدن نوع قلم و چارچوب کار، کتاب ها در اختیار صفحه آرا قرار می گیرد همچنین خانم حسن زاده کتاب هنر و خانم کیوان کتاب سبک زندگی را همزمان با تالیف آماده سازی می کنند.
در ادامه این بازدید محمود امانی طهرانی مدیر کل دفتر تالیف کتاب های ابتدایی و متوسطه نظری گفت: کتاب های فنی و حرفه ای پیش دبستان تا پیش دانشگاهی در دفتر برنامه ریزی تالیف و تولید اجزای آموزشی آن صورت می گیرد و سیاست های ارزشیابی و پیشرفت تحصیلی آن ها در این دفتر شکل می گیرد.
امانی طهرانی تصریح کرد: آموزش مدرسین کشوری نیز برعهده مولفین است 11 گروه درسی و 6 گروه غیردرسی داریم که کارهای مربوط به پژوهش و ارزشیابی را پیگیری می کنند همچنین 11 گروه در حدود 260 عنوان درسی را تولید می کنند.
مدیر کل دفتر تالیف کتاب های ابتدایی و متوسطه نظری افزود: تمام کتب درسی بر روی سایت سازمان است در پاکستان کتب ما حتی ترجمه کتب علوم و دینی دوره ابتدایی و کتب ریاضی ما را مطالعه می کنند.
وی عنوان کرد: جلدهای کتاب و راهنمای معلم تالیف و آماده سازی شده را برای تمام ایرانیان خارج از کشور بارگذاری می کنیم تا دانش آموزان ایرانی خارج از کشور که می خواهند از محتوای کتب ما استفاده کنند با اعمال نگاه ترویجی ما صورت گیرد.
در این دیدار سید بهنام علوی مقدم رییس گروه زبانهای خارجی دفتر تالیف کتب درسی عمومی گفت: موضوع توجه به زبان های خارجه مانند انگلیسی برنامه این گروه بوده که با تاکید مقام معظم رهبری قوت گرفته است.
وی ادامه داد: امسال بجز زبان انگلیسی، زبان آلمانی و فرانسه را برای پایه هفتم خواهیم داشت. دانش آموزانی که در حدبالایی هستند تافل دارند می توانند بین زبان های که مصوب شورای عالی آموزش و پرورش است زبانی مانند روسی، ایتالیایی، فرانسه، آلمانی و اسپانیایی را انتخاب کنند.
رییس گروه زبانهای خارجی دفتر تالیف کتب درسی عمومی بیان کرد: تالیف کتب پایه هفتم دوره دوم متوسطه نیز صورت گرفته است برای سال تحصیلی 97_96 نیز زبان فرانسه را خواهیم داشت.
مریم احمدی