ارسال نظر

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، بیست و چهارمین برنامه از سلسله نشست های علمی "بزم اندیشه" ساعت 10:30 صبح روز یکشنبه 10 تیر ماه 97 با حضور و سخنرانی استاد گرانقدر دکتر مهدی محقق برگزار می شود.

شایان ذکر است: محور و موضوع این برنامه«حکمت و اخلاق اسلامی در برنامه های درسی» می باشد.

رزومه استاد گرانقدر دکتر مهدی محقق:

استاد دکتر مهدی محقق در سال ۱۳۰۸در خانواده‌ای روحانی و مقیم مشهد مقدس به‌دنیا آمد  و تا سن نه‌سالگی در آن شهر بود، تا آن‌که در سال ۱۳۱۷ به قصد ادامه تحصیل وارد تهران شد.

وی از سال 1323 تحصیلات حوزوی خود را آغاز کرد و موفق به اخذ درجه اجتهاد در محضر آیت‌الله کاشف الغطاء و آیت‌الله سیدمحمدتقی خوانساری شد.

محقق در سال 1327 وارد دانشگاه تهران شد و دوره‌ دکتری الهیات را در سال 1337 به‌پایان رساند. در سال 1338 موفق به اخذ درجه‌ی دکتری در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی از همان دانشگاه شد.

تدریس در دانشگاه‌های تهران، مشهد[فردوسی] ، امام صادق (ع)، شهید مطهری، تربیت مدرس و دانشگاه‌های لندن، مک گیل کانادا و مالزی از جمله سوابق آموزشی او هستند.

تصحیح دیوان ناصر خسرو، تألیف تحلیل اشعار ناصرخسرو، تصحیح و انتشار کتاب‌های وجود قرآن تفلیسی و لسان التنزیل در زمینه‌ی علوم قرآنی، شرح منظومه سبزواری به عربی و ترجمه به انگلیسی، انتشار پرسش و پاسخ‌های ابوریحان و ابن سینا، الهیات شفای ابن سینا و رساله الحکومه، شرح باب حاوی عشر، فیلسوف محمد بن زکریای رازی و مفتاح الطب ابن هندو و بستان الاطباء این مطرن از جمله تألیفات محقق در حوزه‌های علوم قرآنی، فلسفه، کلام و ادبیات هستند.

بنیان‌گذاری و تأسیس انجمن استادان زبان و ادب فارسی و مؤسسه مطالعات اسلامی‌ دانشگاه مک گیل کانادا، شعبه تهران از دیگر فعالیت‌های او هستند.

مهدی محقق تاکنون به پاس خدمات فرهنگی، سوابق آموزشی و تألیفات خود از سال 1349، موفق به کسب 14 نشان، مدال و تقدیرنامه شده است، که از جمله آن‌ها به جایزه بهترین کتاب سال در سال‌های 49 و 69، لوح تقدیر و استادی ممتاز در سال 72 از دانشگاه بین‌المللی مالزی، و لوح تقدیر و جایزه در سال 77 در دوازدهمین جشنواره خوارزمی‌ می‌توان اشاره کرد.

کسب نشان دانش در سال 79، جایزه پیشکسوتان در سال 80، جایزه چهره‌های ماندگار در سال 80، فرمان‌های عضویت در مجمع‌ اللغه العربیه مصر، فرهنگستان علوم اسلامی‌ هندوستان و مجمع اللغه العربیه دمشق، عضویت در فرهنگستان علوم اسلامی‌ در سال 67 و مشاور علمی‌ بین‌المللی بیت الحکمه پاکستان در سال 74 از دیگر موفقیت‌های محقق بوده‌اند.

مشاغل و سمتهای مورد تصدی :

 مهدی محقق مدتی اداره بخش نسخ خطی کتابخانه ملی را عهده‌دار بود و با شروع فعالیت‌های آموزشی از سال 1348 تا 1357 مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را به عهده گرفت و پس از انقلاب به مدت یک سال ریاست دانشکده دماوند به وی سپرده شد. از دیگر مشاغل دکتر محقق، عضویت و ریاست انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و عضویت هیئت امنای انجمن فلسفه ایران بوده و اکنون رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و مشاور علمی و عضو هیئت امنای بنیاد دائره‌المعارف اسلامی و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. وی همچنین عضو ایرانی فرهنگستان زبان و ادب مصر است و در فرهنگستان‌های اردن، سوریه، هند و مجمع بین‌المللی فلسفه در قرون وسطی و مجمع بین‌المللی تاریخ پزشکی نیز عضویت دارد.

فعالیتهای آموزشی :

شروع کار تدریس مهدی محقق به تشویق آیت‌الله کاشانی بود. استاد می‌گوید: «مرحوم آیت‌الله کاشانی معتقد بود که در من فصاحتی وجود دارد که در معلمی باید از آن استفاده کنم و وقتی تعلل مرا در امر استخدام دید گفت «شما بیسوادان خودتونو کنار می‌کشین که همه جاها را کافرا گرفتن». کلمه «بیسواد» تکیه کلام آن مرحوم بود. لذا نامه‌ای در صلاحیت من به وزارت فرهنگ نوشت و من به تشویق آن مرحوم از آن سال کار تدریس را شروع کردم.» پس از اخذ لیسانس از سال 1330 تا 1339 به دبیری دبیرستان‌ها برگزیده شد و از سال 1339 به دانشیاری دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، سپس به درجه استادی ارتقاء یافت. او در سال 1340 به مدت دو سال به عنوان استاد مهمان در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن و از سال 1344 به مدت هشت سال به تناوب در مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل کانادا به تدریس زبان و ادبیات فارسی، تاریخ تمدن ایران و فلسفه و کلام اسلامی پرداخت. در بازگشت، مدتی در حوزه علمیه قم عهده‌دار تدریس «روش تصحیح انتقادی و نشر متون اسلامی» بود. استاد محقق در سال 1361 از سمت استادی دانشگاه تهران بازنشسته گردید و پس از آن در دانشگاه‌های مشهد، امام صادق (ع)، تربیت مدرس، الزهرا و شهید مطهری تدریس کرده است.

مراکزی که فرد از بانیان آن به شمار می آید :

مهدی محقق در سال 1347 شعبه مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل کانادا را در تهران تأسیس کرد. وی همچنین در بنیانگذاری «دائره‌المعارف تشیع» و «دائره‌المعارف اسلامی» هم سهمی داشته است. او در کانادا پیشنهاد تأسیس کرسی «فکر شیعه» را ارائه نمود و خود نیز عهده‌دار آن گردید و فلسفه و کلام و اصول فقه شیعه تدریس نمود.

سایر فعالیتها و برنامه های روزمره :

 مهدی محقق در چندین کنگره بین‌المللی و ملی شرکت نموده و در همه آنها خطابه ایراد کرده است که از آن جمله عبارتند از: کنگره مؤتمر اسلامی (قاهره -1334) ، انجمن شعر لندن (1340) ، سمینار مقایسه گرامر زبان‌های سامی (دانشگاه لندن - 1341) ، سمینار میراث مشترک فرهنگی ایران و پاکستان و ترکیه ( تهران - 1343) ، انجمن آمریکایی خاورشناسی (فیلادلفیا - 1345، نیوهاون - 1346 و دانشگاه برکلی کالیفرنیا - 1347)، کنگره بین‌المللی مستشرقین (میشیگان - 1346) و هفته فرهنگی ایران (دانشگاه مک‌گیل مونترال - 1346). وی علاوه بر تألیف چندین کتاب، مجموعه مقالاتی را نیز به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی در ایران و کشورهایی همچون لبنان، سوریه، هند، پاکستان به رشته تحریر درآورده است که از آن جمله، انتشار مقالات متعدد در مجلات دانشکده ادبیات، یغما، راهنمای کتاب، فرهنگ ایران زمین، آستان قدس رضوی، وحید، مهر، الاخاء و نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه می‌باشد.

آثار استاد دکتر مهدی محقق :

 1.1- بستان الاطباء

2.2- بیست گفتار در مباحث فلسفی و کلامی

3.3- تأثیر قرآن در اشعار ناصرخسرو

4.4- تحلیل اشعار ناصر خسرو

5.5- ترجمه شرح منظومه غررالفرائد سبزواری ویژگی اثر : به انضمام مقدمه فارسی و انگلیسی و اصطلاحات.

6.6- تصحیح کتاب «مفتاح الطب و منهاج الطلاب» ویژگی اثر : با همکاری محمدتقی دانش پژوه (کتاب برگزیده سال)

7.7- تعلیقات، مقدمه و تصحیح اشترنامه عطار

8.8- تعلیقات، مقدمه و تصحیح وجوه قرآن تفلیسی

9.9- شرح الهیات شفا ملا مهدی نراقی

10.10- شرح باب حادی عشر علامه حلی

11.11- شرح مشکلات و مقدمه بر پانزده قصیده از ناصرخسرو

12.12- شیعه در حدیث دیگران

13.13- فیلسوف ری

14.14 فیلسوف ری محمدبن زکریای رازی

15.15- مقدمه در شرح احوال و آثار و افکار السیره الفلسفیه رازی

16.16- مقدمه و فرهنگ لغات لسان التنزیل

17.17- وجوه قرآن

18.18- یادنامه ادیب نیشابوری