درخشش متخصصان و پژوهشگران کشور در سال 94

متخصصان و پژوهشگران کشور خوش درخشیدند

مروری بر دستاوردهای علمی سال 94

سال 94 هم مانند سال‌های پیشین شاهد رونمایی و اجرایی شدن برخی از دستاوردهای علمی بودیم؛ دستاوردهایی که تنها با اتکا به توان و مهارت‌ متخصصان و پژوهشگران چیره دست کشور به ثمر رسیده است.

رونمایی از ۳ رادیو دارو

فروردین سالی که گذشت همزمان با روز ملی فناوری هسته‌ای از سه دستاورد هسته‌ای رادیو داروی ایران و یک محصول حوزه محیط زیست با حضور رییس‌جمهور رونمایی شد. این رادیوداروها جزو دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای هستند که سال ۹۳ به دست آمده اند. یکی از مهمترین این محصول ها مجتمع سوخت مجازی است.

رونمایی از سه دستاورد جدید دارویی

سه دستاورد جدید دارویی«هسته پِلت»، «قرص سِولامر» و «پِلِت اُورلیتات» نیز از دیگر دستاوردهایی بود که سال 94 رونمایی شد. بنا بر گفته  دست اندرکاران و مدیران تولید این سه فرآورده دارویی، امید می‌رود با تجاری سازی این سه محصول‌ها بتوان گام موثری در درمان بیماران حاد کلیوی برداشت و به پیشرفت اقتصاد علمی صنعت دارویی کشور کمک به سزایی کرد.

افتتاح بزرگترین آزمایشگاه تجهیزات ضدانفجاری ایران

سال 94 نیز شاهد رونمایی از بزرگترین آزمایشگاه تجهیزات ضدانفجار و نخستین الکتروموتور ضد انفجار(با ظرفیت 230 کیلو وات) ساخت ایران بودیم. آزمایشگاه کاربردی الکتروموتورها و تجهیزات ضدانفجاری قابلیت تزریق گازهای مختلف را دارد تا تجهیزات در محیط گازی آزمایش شوند. این آزمایشگاه تحمل قدرت انفجاری معادل ۱۰۰ کیلو تی.ان.تی را دارد.

خودکفایی در تولید دو کاتالیست‌

بهره برداری از فاز دوم خط تولید کاتالیست‌های حاوی فلزات گران‌بها برای رفع نیاز تمامی مجتمع های پژوهشی و‌ خط تولید کاتالیست‌های ایزومریزاسیون پالایشگاهی برای تولید بنزین یورو۴،‌ یورو۵ مورد مصرف صنایع پتروشیمی از دیگر دستاوردهای مهم بهره برداری شده سال94 است. دانش فنی این فرآورده‌ها، پیش از این در انحصار دو شرکت یوپی آمریکا و شرکت اکسنت فرانسه بود. پژوهشگران ایرانی توانستند انحصار تولید این دو محصول را بشکنند و از خروج سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کنند.

رونمایی از نخستین پنبه تراریخته ایرانی

تولید نخستین پنبه تراریخته حاصل دسترنج 5 ساله محققان حوزه زیست فناوری است که سال 94 با حضور جمعی مسوولان کشوری رونمایی شد. این پنبه بنابر نیاز کشاورزان استان خراسان جنوبی که هم اکنون با مشکل افت کیفیت پنبه و کمبود آب در منطقه روبرو هستند، تولید شده است؛ با ورود این فناوری به مزارع میزان برداشت محصول ۵ تا ۷ برابر افزایش پیدا می کند.

جراحی مغز در حین بیداری برای اولین بار در کشور

تیمی متشکل از پزشکان مجرب ایرانی در بیمارستان سینا توانستند برای اولین بار در کشور عمل ویژه مغز در حین بیداری(Awake Craniotomy & brain mapping) را روی یک بیمار مبتلا به تومور گلیوم در ناحیه اینسولای مغز انجام دهند. اینسولا محلی در عمق مغز است که مراکز مختلف تکلم و فعالیت های اساسی حسی-حرکتی مغز درون آن قرار گرفته‌اند. در این شیوه پزشکان برای اینکه از سالم ماندن این مراکز اطلاع حاصل کنند، بیمار را هنگام عمل بیدار کرده و در حین تکلم و هوشیاری اقدام به برداشتن تومور بیمار می کنند.

داروی استراتژیک «فاکتور ۷»

آریوسون، فاکتور ۷ انعقادی فعال شده نوترکیب و یک ماکرو مولکول پروتئینی (گلیکوپروتئینی) است. این دارو با تکنولوژی DNA نوترکیب و با استفاده از سلول‌های کلیه نوزاد همستر (BHK ) تولید می‌شود و از نظر ساختار مولکولی و فعالیت بیولوژیکی کاملا مشابه فاکتور ۷ انعقادی فعال استخراج شده از پلاسمای انسانی است. محققان کشور سال 94با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موفق به تولید  این

داروی استراتژیک شدند. تولید این دارو تنها در انحصار کشور دانمارک بود.

شبیه سازی قوچ وحشی ایرانی

محققان پژوهشگاه رویان اصفهان برای اولین بار موفق به شبیه‌سازی گونه حیوانی در حال انقراض با نام «قوش وحشی قمیشلو» شدند. محققان برای شبیه‌سازی این قوچ به ماده اسپرم و تخمک نیاز داشتند از اینرو یک جانور از ترکیب دو سلول جنسی نر و ماده را آماده کردند. از ترکیب این دو سلول، سلول تخم این حیوان ایجاد شد. ترکیب این تخم ها نیز منجر به شکل‌گیری موجود جدید شد. جنین اولیه نیز به رحم جانوری از همان‌‌ گونه نزدیک (گوسفند) انتقال یافت. در نهایت این گونه در حال انقراض متولد شد.

رونمایی از نخستین شبکه خدمات رایانش ابری

رایانش ابری به مجموعه‌ای از فناوری‌ها و روش‌ها اطلاق می‌شود که برای ارایه منابع ذخیره‌سازی، پردازشی و شبکه به صورت متمرکز بنا به درخواست استفاده‌کنندگان با قابلیت انعطاف‌پذیری بالا و ظرفیت بسیار به اجرا درمی‌آید. نخستین شبکه خدمات رایانش ابری برای ذخیره‌سازی اطلاعات داخلی کشور شهریور سال94 به طور رسمی آغاز به کار کرد. ارایه خدمات دولت الکترونیک، دسترسی به خدمات بومی در کشور و افزایش ظرفیت منابع ذخیره‌سازی از جمله اهداف این طرح عنوان شده است.

راه اندازی طرح هاب ماهواره ای ایران

طرح هاب ماهواره‌ای ایران با نام«هما»به منظور استفاده از ارتباطات ماهواره ای در کنار سایر سیستم های ارتباطی نظیر فیبر نوری و رادیو به عنوان یک مکمل سهل الوصول و مطمئن برای تامین ارتباطات نقاط دور افتاده و خاص و نیز برای پاسخگویی به نیازهای ارتباطی در مواقع اضطراری و حوادث غیر مترقبه راه اندازی شد. طرح هاب شبکه ماهواره ای «وی ست» در ایستگاه ماهواره ای بومهن تهران نیز پس از ۱۲ سال تعویق همزمان با هفته دولت وارد فاز عملیاتی شد.

رونمایی از خودروی هیبرید برقی- پیل سوختی

خودروی هیبرید برقی- پیل سوختی دانشگاه خواجه نصیر از دیگر طرح هایی بود که سال94 رونمایی شد. این خودرو از طریق ترکیب هیدروژن و اکسیژن، انرژی خود را تامین می‌کند. در این خودرو یک باطری شارژی وجود دارد که این باطری هم از طریق برق و هم از طریق ترکیب هیدروژن و اکسیژن شارژ می‌شود. این فناوری قرار است با کمک دانشگاه خواجه نصیر بر روی تاکسی‌های شهر تهران طی سال‌های آینده نصب شود. از دیگر مزیت‌های این خودرو کمک به رفع آلودگی هواست زیرا از اگزوز این خودرو به جای دود، آب خارج می‌شود.

راه اندازی رصدخانه پژوهش و فناوری

رصدخانه پژوهش و فناوری به عنوان ابزاری مدیریتی در حوزه علم و پژوهش و با امکان فراهم کردن پیگیری روند تغییرات اطلاعات علمی و پژوهشی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران آغاز به کار کرد. این رصدخانه از گنجینه اطلاعاتی تغذیه می‎کند که پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در نزدیک به نیم قرن تاریخچه خود بر پایه ماموریت گردآوری، سازمان‌دهی،‌ ذخیره، حفظ،‌ بازیابی، تحلیل و اشاعه‌ مدارک و اطلاعات علم و فناوری کشور به دست آورده است.

رونمایی از نسل سوم ربات سورنا

در سالی که گذشت نسل سوم ربات انسان نما سورنا نیز رونمایی شد. این ربات با قدی برابر با ۱۹۰ سانتی متر و وزنی در حدود ۹۸ کیلوگرم در زمره ربات های انسان نما با اندازه واقعی انسان بالغ قرار دارد. شناسایی و تغییر صورت افراد در حال حرکت از دیگر قابلیت های سورنا ۳ به شمار می رود. این ربات در حوزه شنوایی مجموعا ۲۰۰ کلمه/جمله فارسی را می‌شنود. همچنین این ربات وضعیت بدن افراد را تشخیص می دهد. این ربات قابلیت تکلم ۲۰۰ کلمه/ جمله هوشمند را دارد. این ربات می تواند برای امداد و نجات، دست رباتیکی جانبازان و سفر به ماه کاربرد داشته باشد.

رونمایی از نخستین هواپیمای دوزیست

نخستین هواپیمای دوزیست با نام «پرنده دریایی شش نفره دوزیست» دی سال 94 با حضور جمعی از مسوولان کشوری در بندر عباس رونمایی شد. این هواپیما در حمل ادوات و تجهیزات مورد نیاز برای ماموریت‌هایی مانند شناسایی، عکسبرداری و غیره در محیط‌های آبی و خاکی، گشت‌های دریایی برای مبارزه با قاچاق کالا و توقیف شناورهای متخلف، نظارت، بازرسی و دسترسی به سکوها و خطوط لوله‌های نفت در دریاها و دریاچه‌ها و نیز جا به جایی غواصان به محل‌های ماموریت آنان کاربرد دارد. عملیات‌های امداد و نجات در محیط‌های آبی و خاکی و انجام تحقیقات زیست محیطی برای نمونه‌برداری از آب‌ها، کنترل حرکت جانداران، حمل بار، اطفا حریق و استفاده‌های شخصی و تفریحی و نیز تاکسی هوایی از دیگر کاربردهای این هواپیمای دوزیست به شمار می رود.

راه اندازی خط تولید پچ های ضد درد پوستی

خط تولید پچ های ضد درد پوستی با عنوان «کسب و انتقال دانش فنی ایجاد واحد تولید سامانه های تراپوستی دارو در چسب ضد درد» چندی پیش در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی راه اندازی شد. در این طرح دو داروی « فنتالین» و «بوپرنورفین» که هر دوی آنها ضد درد هستند، به عنوان سیستم سامانه های دارو رسانی در چسب پلیمری قرار گرفتند. این دو دارو، بیشتر در بیماران مبتلا به سرطان که بعد از جراحی درد زیادی دارند، قابل استفاده است. همچنین پچ ضد درد «فنتانیل» علاوه بر از بین بردن درد، برای ترک اعتیاد هم قابل استفاده است. اکنون این دو دارو به صورت چسب پلیمری تولید شده اند.

رونمایی از ماهواره سنجشی «دوستی»

همزمان با روز فناوری فضایی از ۳ دستاورد مهم در عرصه فضایی(ماهواره سنجشی «دوستی»، آزمایشگاه سنجش از دور سازمان فضایی ایران و مرکز تجمیع و تست ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران) با حضور رییس جمهور رونمایی و آغاز به کار کرد.

راه اندازی نخستین پلتفرم «اینترنت اشیاء» کشور

«اینترنت اشیاء» (Internet of Things) یا IOT فناوری مدرنی است که در آن برای هر موجودی اعم از انسان، حیوان یا اشیاء، قابلیت ارسال داده از طریق شبکه‌های ارتباطی (اینترنت یا اینترانت) فراهم می‌شود و جهانی را توصیف می‌کند که در آن هر چیزی از جمله اشیای بی‌جان، برای خود هویت دیجیتال دارند و به رایانه‌ها اجازه می‌دهند آنها را ساماندهی و مدیریت کنند. چندی پیش نخستین پلتفرم آموزشی و پژوهشی «اینترنت اشیاء» در دانشگاه علم و صنعت راه اندازی شد. با استفاده از این فناوری تمام اشیاء از طریق شبکه های اینترانت و اینترنت به هم متصل و قابلیت فرمانپذیری اشیاء از طریق شبکه های مخابراتی برقرار می شود. دانشگاه علم و صنعت با راه اندازی این فناوری، نام خود را به عنوان پنجمین دانشگاه دنیا که «اینترنت اشیاء» را تدریس و پژوهش می‌کند، ثبت کرد.

ایران قطب تولید رادیو دارو در منطقه می‌شود

رئیس سازمان انرژی اتمی در پیامی با تاکید بر فعالیت متخصصان در حوزه تولید رادیو داروها و محصولات جدید پزشکی هسته‌ای، تاکید کرد: ما مصمم هستیم که ایران قطب تولید رادیو دارو در منطقه شود.

 علی‌اکبر صالحی که به دلیل کسالت در همایش «بررسی راهکارهای دستیابی به مرجعیت علمی و پژوهشی» در محل دانشگاه علوم پزشکی تهران حضور نیافته بود، پیامی به این همایش ارسال کرد که از سوی بهروز کمالوندی در جمع محققان و دانشمندان علوم پزشکی قرائت شد.

صالحی در بخش‌هایی از این پیام به تحول حوزه سلامت پس از پیروزی انقلاب اسلامی و ظهور قدرتمند جامعه پزشکی در این عرصه اشاره کرد.

وی همچنین در بخش دیگری از این پیام به فعالیت‌های تخصصی سازمان انرژی اتمی و ارتباط آن با تامین نیازهای علوم پزشکی در کشور، از فعالیت ۱۴۰ مرکز پزشکی هسته‌ای در کشور خبر داد.

رئیس سازمان انرژی اتمی در این پیام با اشاره به امکان تشخیص بیماری‌های گوارشی، قلب و عروق، استخوانی و انواع عفونت‌ها به وسیله پزشکی هسته‌ای، از فرصت پسابرجام به عنوان فرصت مناسب توسعه زیرساخت‌ها برای مراکز تشخیص بیماری‌ها توسط پزشکی هسته‌ای خبر داد.

صالحی همچنین در بخش دیگری از این پیام، خطاب به جامعه پزشکی، یادآور شد که پس از کار سربازان دیپلماسی، این بار نوبت گروه متخصصان حوزه‌های مختلف کشور است که بتوانند از فرصت ارتباطات بین‌المللی استفاده کنند و ضمن تجاری‌سازی محصولات پزشکی هسته‌ای، به توسعه مراکز جدید هم بپردازند.

وی در بخش پایانی پیام خود به ساخت اولین بیمارستان تخصصی هسته‌ای کشور، اشاره و از جامعه پزشکی درخواست کرد که در این جهت با متخصصان سازمان انرژی اتمی همراهی کنند.

درخشش تیم رباتیک دانشگاه بین‌المللی چابهار در مسابقات جهانی رباتیک اروپا

تیم رباتیک هوایی مکران دانشگاه بین‌المللی چابهار مقام سوم جهان را کسب کرد.

 ربات عمود پرواز متعلق به تیم رباتیک دانشگاه بین المللی چابهار با افتخار موفق به کسب مقام سوم جهان در مسابقات جهانی روبوچلنج اتریش شد.مسابقات جهانی رباتیک اتریش از ۲۲ تا ۲۳ اسفند به مدت دو روز با بیش از ۱۷ لیگ و ۶۴۴ شرکت کننده در وین اتریش برگزار شد.

تیم رباتیک مکران دانشگاه بین المللی چابهار که با حمایت مبارکی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری و صنعتی چابهار و دکتر علی اصغر تباور سرپرست دانشگاه بین المللی چابهار به مسابقات جهانی اتریش اعزام شده بودند، توانست توسط عبدالاحد پاکباز مخترع این تیم در رقابت فنی این مسابقات با حضور تیم های مطرحی از آمریکا و آلمان موفق به کسب مقام سوم جهان شد.

از بدو تاسیس این رخداد بین المللی در سال ۲۰۰۴ میلادی این اولین بار است که یک تیم ایرانی موفق به کسب مقام در لیگ هوش مصنوعی هوایی که از دشوارترین بخشهای مسابقات روبوچلنج می‌باشد شده است.

بر اساس آخرین رتبه‌بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام:

دانشگاه تبریز در بین پنج دانشگاه برتر جامع کشور قرار گرفت

رییس دانشگاه تبریز از انتخاب این دانشگاه در بین پنج دانشگاه برتر جامع کشور خبر داد و گفت: بر اساس آخرین رتبه‌بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)؛ رتبه بندی سال 94-93، دانشگاه تبریز رتبه پنجم دانشگاه های جامع ایران را بدست آورده است.

محمدرضا پورمحمدی در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به ارتقاء رتبه این دانشگاه نسبت به سال گذشته در میان دانشگاه‌های جامع کشور از ششم به پنجم، یادآور شد: ISC دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور را برای پنجمین سال متوالی به صورت رسمی بر اساس 23 شاخص در قالب 5 معیار کلی پژوهش، آموزش، وجهه بین المللی، تسهیلات و فعالیت های اجتماعی-اقتصادی رتبه بندی کرده، که دانشگاه تبریز این موفقیت را کسب کرده است.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه در این رتبه بندی 63 دانشگاه از دانشگاه های جامع کشور در رتبه بندی سال 94-1393 حضور داشته اند، افزود: در این رتبه بندی دانشگاه تهران رتبه اول را در کشور به خود اختصاص داده و دانشگاه های تربیت مدرس، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، شهید بهشتی، اصفهان، گیلان، پیام نور و شهید باهنر کرمان به ترتیب در جایگاه های دوم تا دهم قرار گرفته اند.

رییس دانشگاه تبریز همچنین با اشاره به جایگاه این دانشگاه در بین دانشگاه های برترکشور در حوزه فنی و مهندسی نیز گفت: در این رتبه بندی، دانشگاه تبریز بر اساس بیشترین کمیت تولید علم در حوزه فنی و مهندسی، با 20 هزار و 517 استناد، رتبه هفتم را در بین دانشگاه های کشور بدست آورده است.

به گفته وی، در مورد اثربخشی تولیدات علمی در حوزه فنی و مهندسی نیز این دانشگاه با کسب 2.1 استناد نرمال شده نسبت به تعداد مقالات، رتبه دهم دانشگاه های ایران را کسب کرده است.

پور محمدی با اشاره به دانشگاه های برترکشور در حوزه فنی و مهندسی نیز گفت: دانشگاه‌های تهران، امیرکبیر، شریف، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، خواجه نصیرالدین طوسی، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، شیراز و فردوسی مشهد، بیشترین کمیت علم ایران در حوزه فنی و مهندسی را تولید کرده اند.