نرم‌افزارهای آموزشی خلاقیت بچه‌ها را می‌کُشند

کارشناس دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی در نشست کارشناسی نمایشگاه تکنولوژی گفت: نرم‌افزارها خلاقیت را در بچه‌ها می‌کشند. امروز نرم افزارها هم تدریس می‌کنند، هم جزوه می‌دهند، هم تمرین حل می‌کنند و هم امتحان می‌گیرند. جای خلاقیت بچه‌ها در اینجا کجاست؟

سحر حبیبی کارشناس دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی که در نشست تخصصی "تهیه و کاربرد نرم‌افزار آموزشی با رویکرد تکنولوژی آموزشی" در نخستین نمایشگاه تکنولوژی آموزشی حضور داشت، در گفت و گو با خبرنگار آموزش و پرورش پانا، با اشاره به روند ارزیابی وسایل و نرم‌افزارهای آموزشی گفت: برای ساماندهی منابع آموزشی غیرمکتوب یک سری معیارها تعریف شده که در سه بخش فنی، طراحی و محتوایی تدوین شده است. وظیفه ما ارزیابی محتوایی محصولات است.

وی با اشاره به معیارهای محتوایی تعریف شده برای گرفتن مجوز گفت: این معیارها ناظر بر ویژگی‌ها و خصوصیات عمومی منابع آموزشی و تربیتی است که در چند بخش به این شرح تعریف شده اند:

•          جذابیت شکلی و ظاهری

•          خلاقیت و نوآوری

•          رعایت قواعد زبان و خط فارسی

•          رعایت اصول بهداشت و ایمنی

•          سهولت بکارگیری

•          صحت و دقت علمی

•          تناسب محتوا و روشهای ارائه موضوع با اهداف برنامه درسی و رشته تحصیلی

•          رعایت و ترویج ارزشهای دینی، فرهنگی و اجتماعی جامعه اسلامی – ایرانی

•          تناسب با ویژگی ها و نیازهای مخاطبان بر اساس روانشناسی رشد

•          به‌روز بودن و تناسب با مقتضیات زمان

•          سادگی و روانی محتوا

•          سازماندهی مناسب محتوا

•        توجه به متون علمی تمدن اسلامی – ایرانی

حبیبی با اشاره به اشکالات موجود در برخی محصولات ارسال شده به دفتر تکنولوژی گفت: یکی از مشکلات نرم‌افزارها این است که به راحتی نصب نمی‌شوند. اشکال دیگر این است که شرکت‌ها در تولید محصول مورد نظر از متخصصان آن حوزه استفاده نمی‌کنند بنابراین در راستای اهداف آموزشی نیست. بعضی ها هم کامل نیستند و به همه مباحث درسی نمی پردازند.

 

بعضی محصولات آموزشی فقط کپی‌برداری از کار دیگران هستند

 وی در همین خصوص افزود: بعضی از برنامه‌ها فقط مجموعه چند کتاب الکترونیکی هستند و بعضی دیگر هم فقط کپی‌برداری از کار دیگران هستند و در آنها خلاقیتی وجود ندارد.

این کارشناس کنترل کیفیت منابع آموزشی با اشاره به محاسن برخی از نرم افزارها و فیلم های آموزشی گفت: بسیاری از این محصولات تاثیر مثبت فراوانی در امر آموزش دارند مثلا در درس علوم، فیلم‌های آموزشی و آزمایشگاه های مجازی بسیار در یادگیری موثر هستند.

 

معلم مجری طرح است

حبیبی افزود: یادگیری از سه روش تصویری، کلامی و دست‌ورزی انجام می شود که هر یک از بچه‌ها در یکی از این سه رورش قوی‌تر هستند.در تدوین کتاب های جدید هم هر 3 روش استفاده شده، ولی در نهایت به معلم بستگی دارد که تا چه حد به این روش‌ها وطرح‌ها علاقه‌مند و آشنا باشد. معلم مجری طرح است و اگر مجری طرح شناخت خوبی از طرح نداشته باشد، بی‌شک طرح با شکست مواجه خواهد شد.

 

نرم‌افزارها خلاقیت را می‌کشند

این کارشناس سازمان پژوهش با اشاره به برخی نکات منفی در استفاده از نرم‌افزارهای آموزشی گفت: نرم‌افزارها خلاقیت را در بچه‌ها می‌کشند. امروز نرم افزارها هم تدریس می کنند، هم جزوه می‌دهند، هم تمرین حل می‌کنند و هم امتحان می‌گیرند. جای خلاقیت بچه‌ها در اینجا کجاست؟ من اخیرا روی این موضوع مطالعه می کنم و به نظر من این مشکل، یعنی نادیده گرفتن خلاقیت بچه ها در نرم‌افزارهای آموزشی، روز به روز بزرگ‌تر می شود.

وی افزود: البته نرم‌افزارها و کتاب های الکترونیکی امتیازهایی هم دارند که یکی از آنها سرعت دادن به کار معلم است. این باعث می شود معلم وقت بیشتری برای پرداختن به کارهای پژوهش در کلاس داشته باشد.

نخستین نمایشگاه تکنولوژی آموزشی با مشارکت "دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی" از 13 تا 16 بهمن 95 در محل سالن حجاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. این نمایشگاه به همت موسسه سامان اندیشان طلوع علم  (ساطع) و با حمایت دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی  راه اندازی شد که  60 تولیدکننده داخلی  در آن شرکت داشتند.