سیری در جنگ ایران و عراق

کتاب«سیری در جنگ ایران و عراق» در کتابخانه سازمان پژوهش در معرض استفاده علاقمندان است.

به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، این کتاب تالیف محمد درودیان و در 5 جلد سال 1382 توسط انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.

چکیده این کتاب به شرح زیر است:

مرکز مطالعات و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مجموعه کتاب  سیری در جنگ ایران و عراق" را که عهده دار توضیح، بررسی و تجزیه و تحلیل رخداد های سیاسی ـ نظامی جنگ هشت ساله می باشد، منتشر کرده است. مجموعه مذکور که به همت محمد درودیان و همکاری گروهی از محققین مرکز تحقیقات دفاع مقدس انتشار یافته است، جنگ را در پنج دوره زمانی مورد مطالعه قرار می دهد. هر دوره از دوره‌های زمانی مذکور در یک جلد گنجانده شده است که عناوین آن به ترتیب سیر زمانی چنین است:

1- خونین شهر تا خرمشهر (از آغاز تهاجم سراسری عراق تا فتح خرمشهر در عملیات بیت المقدس)

2 - خرمشهر تا فاو (پس از عملیات بیت المقدس تا فتح فاو در عملیات والفجر 8)

3 - فاو تا شلمچه (پس از عملیات والفجر 8 تا فرو ریختن دیوار‌های دفاعی عراق در شرق بصره در عملیات کربلای 5)

4 - شلمچه تا حلبچه (پس از عملیات کربلای 5 تا انتقال منطقه نبرد از زمین به دریا و از جنوب به شمال غرب و تصرف حلبچه در عملیات والفجر 10)

5 - پایان جنگ(از علمیات والفجر 10 تا اشغال کویت از سوی عراق)

در اینجا به عنوان نمونه مندرجات اولین جلد از مجموعه "سیری در جنگ" با عنوان "خونین شهر تا خرمشهر" که چاپ اول آن در سال 1372 انتشار یافته، خلاصه وار ذکر خواهد شد. این کتاب در سه فصل به شرح زیر سازماندهی شده است:

در فصل اول تحت عنوان "از اشغال تا آزاد سازی" ابتدا به زمینه‌های شکل گیری تهاجم سراسری عراق و اهداف آن پرداخته، سپس چگونگی اشغال خرمشهر را مورد بررسی قرار می دهد. بررسی علل توقف دشمن مبحث دوم این فصل است که پس از آن وضعیت سیاسی ـ نظامی کشور در مقطع پر التهاب دوران اشغال، تحلیل و تبیین شده است. مبحث بعدی فصل مذکور چگونگی روند آزاد‌سازی خرمشهر و نیز مروری بر چند عملیات رزمندگان اسلام را در برمی‏گیرد. مبحث پایانی فصل اول با عنوان"پس از فتح المبین" حاوی مسائلی درباره توانایی های خودی در فاصله زمانی بین دو عملیات فتح المبین و بیت المقدس می باشد.

فصل دوم، با عنوان "آزاد سازی" به چگونگی آزاد سازی خرمشهر پرداخته است؛ این فصل که طولانی ترین فصل کتاب حاضر

می‌باشد در واقع گزارشی است از عملیات بیت المقدس، از نخستین مراحل طراحی تا انجام موفق آن. در ضمن این گزارش، تجزیه و تحلیل هایی مربوط به سطوح مختلف جنگ از سیاستگذاری و برنامه ریزی های کلان گرفته تا اجرای مراحل مختلف عملیات به همراه فشرده ای از روند حوادث ارائه شده است. در ادامه فصل دوم مراحل چهارگانه نبرد بزرگ و نسبتا طولانی بیت المقدس توضیح داده شده است.

فصل سوم کتاب عنوان "بازتاب پیروزی" را دارد. در این فصل نتایج حاصله از پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات بیت المقدس مورد بررسی قرار گرفته است. در بخشی از این فصل "توازن سیاسی‌ ـ نظامی به سود ایران" و آثار ناشی از آن در صحنه بین المللی تشریح شده است. همچنین فصل مذکور موضوع "تغییر ماهیت جنگ" را نیز مورد بررسی قرار داده و تشریح نموده است که چگونه پیروزی ایران در عملیات بیت المقدس و فتح خرمشهر باعث شد جنگ ایران و عراق ماهیت جدیدی پیدا کند.