
کتاب «جامعهشناسی تربیت دینی» نوشتۀ عبد الرضا ضرابی، استادیار گروه آموزشی و پژوهشی علوم تربیتی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در 496 صفحه به چاپ رسید. این کتاب به نقش و جایگاه نهادهای اساسی جامعه در ترویج تربیت دینی میپردازد.
کتاب «جامعهشناسی تربیت دینی» نوشتۀ عبدالرضا ضرابی، استادیار گروه آموزشی و پژوهشی علوم تربیتی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، منتشر شد. انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) این کتاب را در 496 صفحه به چاپ رسانده است.
«جامعهشناسی تربیتی» شاخهای از جامعهشناسی و ترکیبی از «جامعهشناسی و تعلیم و تربیت» است. جامعهشناسی تربیتی تأکید میکند بر اینکه هدفهای جامعهشناسی باید از طریق فرایندهای تربیتی کسب شود. جامعهشناسی تربیتی دانشی است که به بررسی فعالیتهای اجتماعی، گروههای انسانی، مؤسسات اجتماعی و نهادهای دیگری میپردازد که به نیازهای تربیتی پاسخ میدهند.
جامعهشناسی تربیت دینی رابطه و کارکرد متقابل جامعه (نهادهای جامعه) و تربیت دینی را بررسی میکند. به عبارت دیگر، این دانش از طرفی هدفهای جامعهشناسی را در فرایند تربیت دینی جستوجو میکند و از دیگر سوی تأثیر تربیت دینی را در جامعه مشخص میسازد. مسلّم است که جامعهشناسی تربیت دینی به تربیت دینی انسان از منظر اجتماعی میپردازد؛ خواه جامعه خود نیز بر پایۀ مبانی دینی شکل گرفته باشد، خواه چنین نباشد.
آنچه تحت عنوان «جامعهشناسی تربیت دینی» در این کتاب مطرح است، پاسخی است به این پرسش اساسی:
«نقش و جایگاه نهادهای اساسی جامعه در ترویج تربیت دینی و در نتیجه تحقق جامعۀ دینی چیست و چگونه میتوان به جامعۀ ایدئال دینیای دست یافت که بر مبانی و معارف دینی و توحیدی بنیان گرفته باشد و احکام و آموزههای الهی در آن اجرا شود؟ »
میتوان گفت مسئولیت اساسی خانواده تولید و تربیت نسل است، و این تربیت، با توجه به گسترش جامعه و نیازمندیهای فراوان آن، بدون همکاری و تعامل با نهاد آموزش و پرورش امکانپذیر نیست؛ زیرا بخش بسیار بزرگی از وظایف تربیت نسلها را آموزش و پرورش بر عهده دارد. ازطرفی، هم نهاد خانواده و هم نهاد آموزش و پرورش، برای دوام و استمرار و ثبات خود نیازمند برآورده شدن نیازهای مادیاند. در اینجا نهاد حکومت با تنظیم سیاستها و خطمشیهای صحیح اقتصادی، ملتزم به برآوردن این نیازهاست تا متقابلاً برای پیشبرد اهداف خاص خود و رشد و توسعۀ همگانی، از وجود نیروهای خلاق و تربیتشدۀ متعهد و متخصص ـ که حاصل تعامل خانواده و آموزش و پرورش است ـ در زمینههای مختلف بهره برد. تأثیر سیاستها و عملکرد نهادهای اقتصادی در حکومت و نیز عملکرد حکومت در زمینههای اقتصاد خرد و کلان و بینالملل، لزوم همکاری و تعامل این دو نهاد را بیش از پیش روشن میکند.
بدین ترتیب روشن میشود که اولاً جامعه بدون وجود نهادها شکل نمیگیرد؛ ثانیاً نهادها بهتنهایی قادر به ادامۀ حیات نیستند و لازم است در تعامل با یکدیگر به حفظ و استمرار هم کمک کنند؛ ثالثاً جامعه زمانی سمت و سوی دینی میگیرد و در مسیر هدف غایی تربیت یعنی رضوان و قرب الهی حرکت میکند که نهادهای آن در تعاملی سازنده و سیستماتیک، به وظایف دینی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود بهنحواحسن عمل کنند. بنابراین اگر هریک از نهادها به هر دلیلی از وظایف اساسی خود سر باز زند یا تصمیم بگیرد بدون تعامل با دیگر نهادها به راه خود ادامه دهد، به خود و سایر نهادها آسیب خواهد رساند و در مسیر تحقق جامعۀ دینی انحراف یا سستی ایجاد خواهد کرد.
فهرست و مقدمه کتاب را اینجا ببینبد.