تالیف کتاب درسی «مهارتهای زندگی برای دختران»
تاریخ 10 شهريور, 1397 - 14:04.تهران (پانا) - نویسنده کتاب «مهارتهای زندگی برای دختران» که به زودی به همت انتشارات مدرسه روانه بازار میشود عقیده دارد دختران نوجوان با خواندن این کتاب مهارتهای زندگی را به صورت عملیتر، زندهتر و قابل لمستر تجربه میکنند.
به گزارش روابط عمومی انتشارات مدرسه، لیلا سلیقه دار، دکترای برنامهریزی آموزشی دارد وعمده فعّالیتش مشاوره است. به گفته خودش :«بیشترین مخاطبی که در مشاوره داشتم نوجوانها بودند هم دختر و هم پسر. اما چون فعّالیت آموزشی من در آموزشوپرورش، مدارس دخترانه بوده خیلی بیشتر با دانشآموزان به خصوص دخترهای نوجوان کار کردم».
شاید همین فعّالیتش دلیل نوشتن کتاب « مهارتهای زندگی برای دختران» است که به زودی در انتشارات مدرسه چاپ و روانه بازار میشود.
شما بیش از 35 عنوان کتاب در قالب خانواده، تربیت و آموزش معلمان و والدین در کارنامه خود دارید. این رزومه نشان میدهد که مسأله آموزش برای شما در اولویت است. نوشتن کتاب « مهارتهای زندگی برای دختران» را در موقعّیت فعلی چه قدر ضروری دانستید؟
انتشارات مدرسه به این نتیجه رسیده بودند که کتاب ویژهای برای مهارت زندگی دختران نیاز است به ویژه برای دوره نوجوانی. به نظر من هم همه افراد به ویژه نوجوانان به خاطر موضوع بحران هویت خیلی نیازمند به این هستند که بتوانند مهارتهای زندگی را به صورت عملیتر، زندهتر و قابل لمستر تجربه کنند، تمرین کنند و یاد بگیرند.
محتوای کلی کتاب در مورد مهارت زندگی است شما چگونه آن را مطرح کردهاید که مخاطب دلزده نشود و اصلاً به کدام مهارت پرداختید. زندگی پر از مهارت است؟
کتاب «مهارتهای زندگی...» با این نگاه نگاشته شده است که در گذر زندگی عادی و معمولی دختر نوجوان، دغدغهها، چالشها و مسائلی میتواند وجود داشته باشد که این کتاب میتواند با توجه به تکیه بر نوع تفکر و مهارتی که با آن مواجه میشود کمکش کند با سهولت و درستی بیشتری آنها را حل کند.
از جمله مسائل مهمی که در این کتاب برای دختران مطرح میشود حل تعارض و چگونگی مواجه با تعارضهای گوناگون در زندگیاش است. چگونگی مواجه با این مسأله که از اقتضائات طبیعی دوره نوجوانی است و برای هر نوجوانی مخصوصاً دختران که ممکن است جذابیتهای زندگی غیر ایرانی و غیر اسلامی برایشان زیاد باشد لازم و ضروری است. آنها باید بدانند چطور میتوانند با نگاه اسلامی و ایرانی این تعارض را حل کنند. یا در مورد مهارت تصمیم گیری، مهارتی که زمینهسازی میکند چگونه با کمک توانایی و پتانسیلهای درونی خودشان راه درست را از راه نادرست تشخیص بدهند و تصمیم مناسبتری را نسبت با مسائل گوناگونی که با آن روبرو میشوند اتخاذ کنند.
زبان کتاب بیشتر غیر مستقیم است وسعی شده است به مسائل مستقیم اشاره نشود اما درعین حال هر جا ضرورت احساس شده مطرح شده است. کتاب خیلی پرسش محور است. با ایجاد چالش، ذهن بچهها را نشانهگیری میکند؛ به همین خاطر قوای تفکرشان خیلی رشد میکند.
یعنی کتاب خودآموز است؟
دقیقاً یک کتاب کاملاً خودآموز است.در این کتاب با نوع تمرینی که ارائه شده است و کارگاهی که به صورت نوشتاری برگزار میکند علاوه بر این که همه سنین 12 تا 18 سال را مخاطب میداند به یک کتاب خودآموز تبدیل شده است. یعنی طوری نوشته شده است که یک دختر نوجوان دوازده ساله ایرانی کاملاً بتواند احساس کند که این کتاب برای من نوشته شده است و یک نوجوان 18 ساله هم میتواند همین تفکر را داشته باشد.
در سال تحصیلی جدید برای پایه دوازدهم کتاب مهارت زندگی در نظر گرفته شده است آیا کتاب شما میتواند مکمل این کتاب برای دختران باشد؟
شاید این را باید بر عکس عنوان کرد. وقتی موضوعاتی مثل مهارتهای زندگی وارد کتابهای درسی میشوند به نوعی تکمیل کننده هستند. یعنی وقتی یک همچین عنوانی برای پایهی دوازدهم در نظر گرفته شده است نگاهش آمادگی نوجوانی است که آخرین سال حضورش در مدرسه را تجربه میکند و بعد از آن قرار است وارد فضای بازتر اجتماعی مثل محیط دانشگاه و... شود. یا مقولات دیگری مانند ازدواج و... مطرح میشود که هر کدام به نوعی نوجوان را برای آینده آماده میکند. اما نگاه کتاب مهارتهای زندگی برای دختران یک نگاه 360 درجهای کامل به کل دوره زندگی است. به این خاطر اگر دنبال این باشیم که کتاب من کل جزءها را خیلی شسته رفته و کامل بگوید کاملاً درست است میتواند تکمیل کننده آن کتاب باشد اما در غیر این صورت نه، کتاب مهارتهای زندگی درواقع نگاه متفاوتی دارد. در واقع همه سی سیصد و شست درجه آن مهارتها را میخواهد در بر بگیرد. اما از این که کتاب در پایه دوازدهم در نظر گرفته شده وبا توجه به شناخت مختصری که ازاین نوع کتابها دارم، فکر میکنم یک برش از چند مقطعی زندگی یک نوجوان را میتواند کامل کند. به هر حال قطعاً این کتابها با هم ارتباط دارند. چون مهارتهای زندگی چیزی نیستند که بگوییم یک کتاب با این ماهیت کاملاً میتواند مستقل باشد بلکه میتوانند با هم ارتباط ماهیتی داشته باشند.
این کتاب در سه جلد نوشته شده است آیا جلدها پیش نیاز هم هستند؟
خیر. چون میخواستم به تمام مهارتها حداقلی و ضروری بپردازم حجم کتاب زیاد شد.
از حوزه فعّالیت شما میتوان حدس زد تجربیات کاریتان در نوشتن این کتاب بیتاثیر نبوده است علاوه بر این تجربیات، مبانی کتاب بر چه اساسی نوشته شده است؟
درست است. تمام مثالها اتفاقاتِ کیسهایی هستند که در این چند سال برای مشاوره مراجعه کردند. مبانی این کتاب کاملاً مبانی اسلامی است یعنی بر اساس متون اسلامی نوشته شده است. درست است که در جاهایی به حدیث و آیات اشاره شده است اما سیاست اصلی به این صورت بوده که یک نوجوان بتواند از آن متون محتوای کاربردی را برداشت کند و آن را تصویر بکشد. به همین خاطر برای تلاش شده غیر مستقیم گویی در آن رعایت شود.