بازی‌های دیجیتالی موجب افزایش خشم کودکان می‌شوند

بی‌تردید در کنار رفاه و جاذبه‌هایی که پیشرفت تکنولوژی برای بشر به ارمغان آورده، تغییرهایی در سبک زندگی انسان نیز ایجاد شده که سلامت روانی مردم را نشانه گرفته است. تغییرهایی که باید با دید جامعه شناسانه و روان‌شناسانه آن را مورد نقد و بررسی قرار داد.

بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای(موسسه‌ای فرهنگی، هنری، غیرانتفاعی و غیردولتی که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد ایران فعالیت می‌کند) پیمایش ملی بر اساس مطالعه یک جمعیت آماری هشت هزار نفری انجام داده است. نتایج این پیمایش نشان داد که مدت زمان بازی‌های دیجیتال در ایران "بـه طرز معنی‌داری" افزایش یافته است و به طور متوسط در هر خانوار ایرانی یک نفر بازی دیجیتال می‌کند.

این گزارش همچنین نشان می‌دهد که تعداد بازیکنان دیجیتال "به سرعت" در حال افزایش است و از ۲۳ میلیون نفر در سال ۹۴ بـه ۲۸ میلیون نفر در سال ٩٦ رسیده است. میانگین سن بازیکنان نیز در این مدت از ٢١ سال به ١٩ سال کاهش یافته است.

گزارش نمای باز ۱۳۹۶نشان می‌دهد که موجی از بازیکنان کودک و نوجوان به این بازی‌ها روی آورده‌اند که باعث کاهش میانگین سنی بازیکنان دیجیتال در ایران شده و بیش از یک سوم جمعیت (٣٥ درصد) بازی دیجیتال می‌کنند، تعداد بازیکنان مرد تقریبا دو برابر بازیکنان زن است (٤٥ به ٢٤)، بیشتر آنها مجردند (٧٨ درصد)، تحصیلات زیر دیپلم (٦٦ درصد) دارند، بطور متوسط روزی نود دقیقه بازی می‌کنند و بازی را بیشتر با گوشی‌های هوشمند (٧٧درصد) انجام می‌دهند.

افزایش تعداد بازیکنان و ضریب نفوذ در خانواده سبب شده کـه درآمـد بـازار بازیهـای دیجیتال از ۴۶۰ میلیارد تومان در سـال ۹۴ بـه ۹۲۰ میلیارد تومان در پایـان سال ۹۶ افزایش پیدا کند.

گزارش نشان می‌دهد که ٨٤ درصد بازیکنان دیجیتال در ایران به اینترنت دسترسی دارند و نزدیک به نیمی از آنها (٤٨ درصد) آنلاین بازی می‌کنند.

این گزارش همچنین ده بازی محبوب بازیکنان ایرانی را معرفی کرده که Clash of Clans، PES، GTA، CounterStrike و فیفا محبوبترین بازی‌ها هستند.

بازی‌های تولید ایران شش درصد بازار بازی‌های دیجیتال ایران را در اختیار دارند. بازی باقلوا محبوبترین بازی دیجتال تولید ایران است و در بین کل بازی‌های محبوب در رده هفتم است.

آیا باید کودکان را از دنیای دیجیتال نجات داد؟

دکتر سیما فردوسی، دکترای روان شناس بالینی، عضو هیات علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه شهیدبهشتی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس گفت: بسیاری از مکاتب روانشناسی ثابت کرده اند که کودکان با مشاهده این تصاویر در شبکه های اجتماعی، تلویزیون و سینما می‌توانند خشونت و سنگدلی را یاد بگیرند. بعضی از بازی ها نیز دارای صحنه های خشن است که باعث افزایش هیجان کودکان می‌شود. این کودکان هیجان زده می شوند اما باید بنشیند و بازی شان را ادامه دهند. بازی هایی که سرعت و حرکت در دنیای مجازی (نه حقیقی) دارند.

این عضو سازمان نظام روان شناسی افزود: البته تمام بازی های دیجیتالی بد نیستند اما کودکان نباید در این بازی ها افراط کنند. خانواده ها باید قانون و مقررات داشته باشند. آنها باید ساعت هایی  مخصوصی را به فرزندانشان اجازه بازی بدهند نه اینکه کودک 24 ساعت هیچ کاری جزء بازی کردن انجام ندهد. متاسفانه هم اکنون بازی های فکری- حقیقی به نوعی کنار رفته اند. این نوع بازی ها و ابزارها، انسان ها را کم کم به غار تنهایی خودش سوق می دهد. به طوری که هر فردی گوشه ای می‌نشیند و با موبایل و لپ تاپش کار می کند.

این مدرس آموزش خانواده در سازمان آموزش و پرورش ادامه داد: متاسفانه نسل های جوان ما امروز دیگر حوصله گفت وگو و حرف زدن با والدینشان را ندارند. اگر با آنها صحبت کنید، پاسخ های بسیار کوتاهی دریافت می کنید. حتی در بسیاری از مواقع هم اصلا جواب نمی دهند. خودشان هم ادعا می کنند که اصلا حوصله حرف زدن ندارند. بیشتر آنها به سمت نوشتاری تا گویایی پیش می روند. اغلب کم صحبت می کنند. شنونده های خوبی نیستند. عملکرد مغز آنها در حال تغییر است. مغز کودکان، نوجوانان و جوانان نیاز به محرک های بسیار قوی برای برانگیختگی و هیجان دارد.

محرک‌های هیجان آور جایگزین بازی‌های دیجیتالی شوند

این کارشناس امور خانواده در صدا و سیما بیان کرد: آموزش و پرورش، خانواده ها، صدا و سیما، رسانه ها همه وظیفه دارند که محرک های قوی و هیجان آور کودکان را بررسی و جایگزین بازی های دیجیتالی کنند. مثلا والدین باید سعی کنند از ورزش هایی که هیجان و سرعت دارد، بیشتر استفاده کنند. فضای خانه شان زیاد سرد نباشد. رفت و آمد بیشتری با سایران داشته باشند. مناسبت هایشان با دوستان و اقوام شان را بیشتر کنند. جدا از برگزاری جشن های خانوادگی و جشن های ملی و مذهبی نیز باید بسیار بزرگ و شاخص شوند. فضای اجتماعی آنها باید با این جشن ها بیشتر شود.

وی خاطر نشان کرد: ما باید جایگزین مناسبی برای این انگیزه ها و محرک های خیلی قوی و هیجان انگیز برای کودکان و نوجوانان مان به وجود بیاوریم تا آنها شاد و خوشحال شوند و عملکرد مغزی شان طوری شود که باعث یادگیری آنها در سطح بالاتر شود. دست اندرکاران این موضوع باید اتاق فکری تشکیل بدهند و بررسی کنند که چگونه از همان سطح ابتدایی از مدارس و مهد کودک ها این هیجان های مثبت را در افراد به وجود بیاورند تا کودکان به جای کم تحرکی و یک جا نشستن و تنبلی، افزایش وزن و کسب هیجان از طریق گوشی موبایل به سمت محرک ها سوق پیدا کنند.