روشهای مختلف آموزش و توانمندسازی معلمان در برخی کشورها

مقدمه:

در رویارویی با چالش های آینده، آموزش و پرورش سرمایه ای اجتناب ناپذیر است. تحقق هر آرمانی در آموزش و پرورش، در گروی نیروی انسانی آن یعنی معلمان است که عامل اجرایی آرمانها در محیط عملی هستند و هیچ اصلاحی بدون همکاری و مشارکت فعال آنان انجام نخواهد شد. لذا توجه و بازنگری در برنامه های تربیت معلم، چه قبل و چه حین خدمت ضروری است. بسیاری از کشورها در سال های اخیر توجه خاصی به این امر نشان داده اند.

آموزش معلمان به سیاست ها، رویه ها و مقاصد طراحی شده برای تأمین معلمان دارای دانش کافی، نگرش درست، رفتار خوب و مهارت هایی که برای انجام وظایفشان در کلاس، مدرسه و جامعه گسترده تر نیاز دارد، اشاره دارد. کسانی که معلمان را آموزش می دهند افراد حرفه ای هستند. به آنها مربیان معلم (teacher trainer) می گویند.

"تربیت معلم" را می توان از جمله حساسترین و مهم ترین مؤلفه های نظام های تعلیم و تربیت دانست؛ چرا که موفقیت و عدم موفقیت در ایجاد تحول در نظام های آموزشی، منوط به توانمندی ها و قابلیت های حرفه ای معلمان است که مجریان اصلی برنامه هادر محیط واقعی هستند.

پیشرفت‌هاى سریع علوم تجربی، ریاضی، فنى و علوم انسانی، به‌ویژه علوم تربیتی، روانشناسى و تکنولوژى آموزشى در جهان امروز، ایجاب مى‌کند که معلمانِ تمام دوره‌هاى مختلف تحصیلى به‌طور مستمر به دانش‌افزائی، خودسازى و کسب مهارت‌هاى لازم در انتقال عناصر فرهنگى به نسل آینده بپردازند و کودکان، نوجوانان و جوانان را با حاصل تحقیقات و تجربیات و نوآورى‌هاى بشرى با استفاده از شیوه‌ها، فنون و ابزار مناسب آشنا سازند. این امر معمولاً در دو شکل آموزش پیش از خدمت (تحصیل در مراکز تربیت‌معلم) و ضمن خدمت انجام مى‌پذیرد و در آموزش ضمن خدمت نیز از روش‌هاى حضوری، نیمه‌حضوری، مکاتبه‌ای، خود‌آموزی، آموزش رادیوئى و تلویزیونى و غیره استفاده مى‌شود.

 دوره های رسمی در دانشگاه:

در این روش از آموزش معلمان، افراد متقاضی مانند سایر دانشجویان دوره های آموزشی را در دانشگاه سپری می کنند. بعد از دو یا چهار سال آموزش کار خود را به عنوان معلم در سیستم آموزشی شروع می کنند.

انجام کارورزی:

یکی از بهترین روش های آموزشی معلمان کسب تجربه از معلمان با تجربه تر است. بدین صورت که از معلمان تازه کار خواسته می شود برای مدتی (معمولا یک سال تحصیلی) به عنوان کمک معلم در مدارس مختلف حاضر شود تا ضمن کمک به فعالیت های کلاس، به صورت عملی با جو مدرسه و تدریس آشنا شود.

آموزش معلمان همراه با سفر:

تورهای آموزشی برای معلمان ایده بسیار جالبی است که تمام کشورهایی که سیستم آموزشی قوی دارند صورت می گیرد. مثلا در کره جنوبی مجموعه رسانه ای چوسون همه ساله ۴۰۰ آموزگار را به حساب خود به کشور ژاپن اعزام می کند تا با پیشرفت های علمی آن کشور آشنا شده و تجارب ژاپنی ها را به کره منتقل کنند. علاوه بر این همه ساله تعداد ۱۰۰ آموزگار از سوی این روزنامه به کشور چین اعزام می شوند تا از نزدیک پیشرفت های سریع چین را مشاهده کرده و زمینه ارتقای کیفی آموزش و پرورش کره  را فراهم سازند.

دوره های ضمن خدمت رسمی

 آموزش ضمن (حین) خدمت از لحاظ سازمانی به آن آموزشی گفته می‌شود که پس از استخدام فرد در سازمان صورت می‌گیرد و هدف از آن آماده‌سازی افراد برای اجرای بهتر مسئولیت‌هایشان و بهبود توانایی‌ها و مهارت‌های آنان است. آموزش ضمن خدمت به صورت امروزی ابتدا در جوامع غربی در سده ۱۴ خورشیدی آغاز شد

آموزش معلمان در مکان مشخص صورت می گیرد و اساتید آن از طرف دولت تعیین می شود. معمولا پس از پایان دوره مدارکی تحت عنوان ضمن خدمت به معلمان داده می شود که در افزایش حقوق و جایگاه آنان نقش دارد. به گفته برگزار کنندگان دوره های ضمن خدمت در ایران، این کلاس ها با چالش هایی روبرو است. کیفیت کم، کاربردی نبودن محتوا و بی انگیزه بودن معلمان از جمله آسیب های آموزش های ضمن خدمت در ایران است.

دوره های ضمن خدمت غیر رسمی

 آموزش معلمان در خود مدرسه (یا فضای مورد علاقه معلمان) با اساتیدی که خود معلمان تعیین می کنند انجام می شود.

 

ایران

در ایران یادگیرى هنگام یاددهى سابقه‌اى طولانى دارد، اساتید برجسته‌ی مدارس نظامیه و مدارس علوم دینى و دیگر سازمان‌هاى تربیتى و آموزشى کشور ما ضمن آموزش به دانشجویان، خود به دانش‌اندوزی، پژوهش، تألیف و تصنیف کتاب‌هاى متعدد همت گماشته‌اند. با گسترش مدارس ابتدائى و متوسطه به سبک جدید و نیاز معلمان این مدارس به اطلاعات روانشناسى و علوم تربیتى و روش‌هاى تدریس، در دارالفنون کلاس‌هاى آموزش ضمن خدمت تشکیل شد و توجه به آموزش معلمان در حین تدریس در قانون تعلیمات اجبارى و دیگر قانون‌هاى آموزش و پرورش از جمله قانون استخدام کشورى مورد تأکید قرار گرفت. در تشکیلات ادارى وزارت آموزش و پرورش تا سال ۱۳۴۷ اداره‌ی آموزش کارکنان زیر نظر دفتر تشکیلات و روش‌ها به‌وجود آمد و در سال ۱۳۵۱ در تشکیلات جدید این وزارتخانه براى اولین بار دفترى با عنوان دفتر آموزش ضمن خدمت ایجاد شد. در سال ۱۳۵۲ در دفتر آموزش ضمن خدمت چهار واحد پژوهش و انتشارات، برنامه‌ریزی، اجراء کارآموزى‌ها و ارزشیابى پیش‌بینى شد.

آموزش ضمن خدمت

در ایران نیز مانند بسیاری از کشورها، آموزش ضمن خدمت به صورت شاگرد-استادی وجود داشته است، اما آموزش ضمن خدمت به صورت امروزی و به شیوه مؤسسه‌ای تا اواسط دهه‌ی ۱۳۱۰ مطرح نبوده است. در سال ۱۳۱۴ در راه‌آهن ایران مرکزی به نام «هنرستان فنی راه‌آهن» تأسیس شد.

دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی در ایران نیز توجه دولت را به امر آموزش نیروی انسانی در بخش دولتی معطوف کرد. چنان‌که در تهیه قانون استخدام کشوری مصوب ۱۳۴۵، فصل جداگانه‌ای به امر آموزش کارکنان اختصاص داده شد. این اقدام نقطه آغازی در امر آموزش نیروی انسانی در سطح گسترده و منظم تلقی گردید. تأسیس مرکز آموزش مدیریت دولتی در سال ۱۳۴۸ و آغاز فعالتیهای آموزشی این مرکز جهت آموزش گسترده و منظم در دوره‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، علاوه بر فراهم‌نمودن زمینه‌های آموزش کارکنان دولت، اهمیت موضوع را بیش از پیش آشکار نموده و راه را برای تجدید بنای نیروی انسانی در سازمانهای دولتی باز کرد.

آموزش ضمن خدمت معلمان

در ایران دانشگاه فرهنگیان، توانمندسازی و ارتقای شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش از طریق آموزش‌های کوتاه‌مدت و تحصیلات تکمیلی را بر عهده دارد. یک میلیون معلم در آموزش و پرورش نیاز به بهسازی دارند و این کار در دانشگاه فرهنگیان زمینه‌ساز تحول در نظام آموزش و پرورش است. از دیرباز مراکر تربیت معلم محوری‌ترین پایگاه در امر آموزش و توانمندسازی معلمان و کارکنان وزارت آموزش و پرورش بوده‌اند. توسعه مهارت حرفه‌ای و توانمندی‌های علمی و تربیتی معلمان با ارتقای کیفی آموزش‌های ضمن خدمت و برنامه‌ریزی برای روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و تحصیلات تکمیلی معلمان متناسب با نیاز آموزش و پرورش جزو سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش است.^[۷] این مسئولیت بر عهده مرکز بهسازی منابع انسانی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان است.

اهمیت آن در ایران

ایران کشوری بزرگ و نسبتاً پرجمعیت است که در حال حرکت به سوی پیشرفت است و از نیروی انسانی جوان بزرگی برخوردار است. ایران ساختار اداری بزرگی دارد و سطح سواد و دانش بسیاری از کارکنان این کشور در سطح مطلوبی نیست. همچنین بسیاری از افراد نیز ممکن است در شغلی غیرمرتبط با رشته‌ی تحصیلی‌شان مشغول تحصیل باشند. این موارد و موضوعات بسیار دیگری اهمیت فراوان آموزش ضمن خدمت را در ایران نشان می‌دهد.

ایران سالهاست برای رسیدن به پیشرفت و توسعه مطلوب در تکاپوست، یکی از اهداف راهبردی و بلندمدت مدیران بلندپایه این کشور، رهانمودن اقتصاد کشور از درآمدهای نفتی و اتکاء به درآمدهای غیرنفتی به عنوان مهمترین منبع درآمد و مؤثرترین ابزار توسعه می‌باشد. در این راستا آموزش نیروی انسانی و ارزیابی آثار آن بر افزایش عملکرد آنان، بسیار حایز اهمیت است. آموزش صحیح نیروی انسانی، ضمن اینکه در سطح سازمانهای دولتی باعث ارتقاء عملکرد کارکنان و سازمان می‌گردد زمینه‌های برخورد مناسبتر کارکنان با مراجعان را نیز فراهم می‌نماید. رابطه‌ای که در ایران هنوز از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست. در این زمینه تاکنون پژوهشهای کاربردی قابل توجهی انجام نگرفته است.

انواع آموزش‌های ضمن خدمت

آموزش ضمن خدمت با توجه به ماهیت آموزشها، مدت زمانی که برای آموزش درنظر گرفته می‌شود و نیز هدف و منظور از آموزش، متفاوت است. بر این پایه، آموزش ضمن خدمت به موارد زیر تقسیم می‌شود:

• برپایه زمان: کوتاه‌مدت – بلندمدت – ترکیبی
• برپایه‌ی هدف: توجیهی – بازآموزی – جبرانی – دانش‌افزایی
• برپایه‌ی ماهیت: ویژه – تخصصی

آموزش ضمن خدمت معلمان

     در ایران دانشگاه فرهنگیان، توانمندسازی و ارتقای شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش از طریق آموزش‌های کوتاه‌مدت و تحصیلات تکمیلی را بر عهده دارد. یک میلیون معلم در آموزش و پرورش نیاز به بهسازی دارند و این کار در دانشگاه فرهنگیان زمینه‌ساز تحول در نظام آموزش و پرورش است. از دیرباز مراکر تربیت معلم محوری‌ترین پایگاه در امر آموزش و توانمندسازی معلمان و کارکنان وزارت آموزش و پرورش بوده‌اند. توسعه مهارت حرفه‌ای و توانمندی‌های علمی و تربیتی معلمان با ارتقای کیفی آموزش‌های ضمن خدمت و برنامه‌ریزی برای روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و تحصیلات تکمیلی معلمان متناسب باا نیاز آموزش و پرورش جزو سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش است. این مسئولیت بر عهده مرکز بهسازی منابع انسانی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان است.

انگلستان

برنامه های آموزشی

اغلب برنامه های آموزشی معلمان ویژه مقاطع آموزش ابتدایی و متوسطه که معمولا طی آموزش تکمیلی  3 - 4 ساله ارائه می گردد، به اعطای مدرک آموزشی به معلمین واجدالشرایط (QTS) منتهی می گردد. گفتنی است که دوره های آموزش معلمان تحت مقاطع کارشناسی آموزش(BED)و کارشناسی فنون آموزش (BATD) به دانش جو یان ارائه می گردد.

علاوه بر دوره های آموزشی مذکور دوره های پاره وقت2ساله آموزش معلمان نیز به فارغ التحصیلان دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ارائه می گردد.علاوه بر دوره های آموزشی مقدماتی دردوره های1ساله آموزش تکمیلی معلمان و اعطای مدرک علمی(PGCE) به معلمین ارائه می گردد.

هدف اصلی برگزاری دوره های تکمیلی آموزشی معلمان در انگلستان و ولز پرداختن به آموزش مهارت های عملی تدریس و رفع محدودیت های آموزشی معلمین در حوزه تدریس مدارس سراسر کشور می باشد. علاوه بر دوره های آموزش تکمیلی فوق، دوره های تکمیلی2ساله آموزش معلمان نیز برگزار می گردد که در جهت برطرف نمودن کمبود تعداد معلمان حوزه های آموزشی علوم، ریاضیات، طراحی، تکنولوژی اطلاعات و زبان های خارجی مؤثر بوده است. دوره های آموزش مذکور هم چنین به معلمینی ارائه می گردد که به تدریس درس یا دروس آموزشی نا مربوط با موضوع آموزشی اولیه تمایل دارند. طی سال1997، طرح احداث مراکز آموزش پاره وقت و آموزشی از راه دور در حوزه آموزش معلمان کشور انگلستان مطرح گردیده و از سال 2000، رسما به اجرا گذارده شد.

دوره های آموزش تربیت معلمان در کشور انگلستان، عموماً برمبنای الگوی هماهنگ که ترکیبی از مطالعات موضوعی آموزش عالی، کلاس های نظری و فعالیت های عملی آموزشی است، سازمان دهی می گردد. دایره ملی آموزش ایرلند، بر ارائه دوره های آموزشی4ساله به دانش جو یان مقطع متوسطه و برخورداری از حداقل 32 هفته تجربه تدریس در مدارس کشور تأکید گردیده است. این در حالی است که معلمین مقطع آموزشی ابتدایی ملزم به برخورداری از حداقل 24 هفته تجربه عملی تدریس در مدارس و گذراندن دوره های 3ساله آموزش معلمان می باشند.معلمین دوره های فشرده آموزشی از 18 هفته تجربه تدریس و معلمین مقطع آموزشی متوسطه نیز از 24 هفته تجربه تدریس عملی در مدارس برخوردار می گردند.

حداقل زمان مقرر خدمت برای کلیه معلمین تمام وقت 5 روز کاری در هفته می باشد که از این زمان حداقل3 روز همزمان با تدریس در مدارس به آموزش ضمن خدمت معلمین اختصاص می یابد. برای کادر آموزش و تربیتی مراکز آموزش پیش دبستانی من جمله کودکستان های بریتانیا، اخذ دیپلم آموزشی از دایره ملی امتحانات پیش دبستانی تحت عنوان(NNEB) الزامی است. از این روی، کلیه مراکز روزانه پیش دبستانی،منحصرا توسط مربیان واجد شرایط (NNEB)اداره می گردد.

سنگاپور

برنامه‌های آموزش حرفه‌ای معلمان در سنگاپور، بوسیله شورای ملی آموزش و پرورش تهیه و تدوین شده است که شامل دوره‌های زیر است:

·     دوره چهار ساله لیسانس برای تدریس در دوره ابتدایی و راهنمایی

·   گذراندن یک دوره یک ساله پس ار فارغ التحصیل شدن در یک رشته دانشگاهی که با گذراندن این دوره، دانشجویان می توانند  معلم ابتدایی یا راهنمایی شوند.

·     گذراندن دیپلم آموزشی که مدت آن دو سال بوده و می‌توان با گذراندن این دوره، معلم ابتدایی شد.

·     دوره های ضمن خدمت که برای تمرین عملی تدریس، از سوی شورای ملی پیشنهاد شده است.

اگر چه جمعیت دانش آموزی سنگاپور همانند ایران جوان است، ولی متوسط سن معلمان ابتدایی و متوسطه آن 41 سال است.

در نظام آموزشی سنگاپور، تربیت معلمانی با قابلیت بالا که بتوانند تمام نیازهای مربوط به مدارس ابتدایی و راهنمایی را پاسخگو باشند، در اولویت قرار دارد. مدرنیزه و روزآمد کردن مداوم دانش، کارایی و توانایی معلمان در حوزه آکادمیک و حرفه ای و همچنین توسعه کالج‌های تربیت معلم به عنوان مراکز رشد حرفه‌ای معلمان، در دستور کار مسئولان آموزش و پرورش سنگاپور قرار دارد.

برنامه درسی دوره تربیت معلم شامل سه سرفصل اصلی است که عبارتند از: دروس تخصصی، دروس تربیتی و آموزشهای ارتقای حرفه‌ای معلمان. آموزشهای تربیتی شامل واحدهای درسی با عناوین: روانشناسی آموزشی، روش‌های تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش در سنگاپور، زبان انگلیسی و مالیایی، تکنولوزی آموزشی، آموزش اخلاقی، و دیگر دروس خدمات آموزشی است. در بخش دروس تخصصی، لازم است تا دانشجویان دوره تربیت معلم، دروس اختصاصی مربوط به علوم و ریاضیات را که هماهنگ با برنامه درسی تلفیقی مدارس است، فرا بگیرند. در بخش آموزشهای حرفه‌ای نیز معلمان آینده علوم موظف هستند تا واحدهایی در زمینه، اقتصاد خانواده، موسیقی، هنر، رایانه و فناوری ITC بگذرانند.

برنامه درسی تربیت معلم در سنگاپور، بیشتر دانش‌آموز محور بوده و این امر استفاده از روش سخنرانی در فرایند یاددهی- یادگیری را به شدت کاهش داده است. در حال حاضر حرکت به سمت فعال شدن سیستم آموزشی و درگیر شدن دانشجویان تربیت معلم در فعالیت‌های خود یادگیری است. در پایان دوره تحصیلی، دانشجویان باید دوره کارورزی را بگذرانند. این دوره بین 12 تا 16 هفته بوده و بعد از سپری شدن آن ارزشیابی انجام می‌شود. ارزشیابی از دانشجو معلمان هم طی دوره تحصیلی و هم در پایان دوره به صورت کتبی انجام می‌گیرد. دولت سنگاپور برای برقراری توازن بین تئوری و عمل، تعداد مدارس تجربی را برای تمرین معلمی و کارورزی افزایش داده است.

 

کره

برنامه های آموزشی

برنامه های درسی دردوره های علوم تربیتی وتربیت معلم عبارتنداز:

دروس عمومی و دروس تربیتی،30درصدازکل دوره به دروس عمومی(علوم انسانی،علوم طبیعی،علوم اجتماعی وتربیت بدنی)وبقیه به دروس تربیتی اختصاص یافته است.دروس تربیتی نیزعبارتنداز:

تئوری های تربیتی ودروس مربوط به موادبرنامه درسی وروشهای تدریس .‌

آموزش پیش ازخدمت

دو نوع انیستیتوی تربیت معلم در کره وجود دارند:دانشگاههای آموزش(کالجهای آموزش سابق)برای تربیت معلمان مدارس ابتدایی و کالجهای آموزشی تربیت معلمان دبیرستانی

 هر دو مرکزبرنامه های چهارساله ارائه می نمایند.معلمان مدارس ابتدایی دریازده دانشگاه آموزشی تعلیم  می بینند. تمامی اینها دانشگاههای تحت نظردولت هستند.حدود 5000 معلم در هر سال تربیت میشوند. حدوداً 70 درصد آنها از اشتغال پس از آموزش اطمینان دارند.

آموزش دبیران دبیرستان عمدتاً درکالجهای آموزشی بوقوع میپیوندد و نیزمیتواند درهرکالج  یا دانشگاه معتبر صورت پذیرد.سیزده کالج آموزش ملی و 29 کالج آموزش خصوصی وجود دارند و مسئول تربیت حدود 12000 معلم ابتدایی و دبیرستانی درهر سال میباشند.

توسعة برنامه های آموزشی در دانشگاه جهت تکمیل عملکرد کالجهای آموزش انجام گردید، و نیز درجهت پیشبرد آموزش دبیران دبیرستان و معلمان مدارس ابتدایی.وزارت آموزش و توسعة منابع انسانی درحال حاضر دوره های آموزشی را اصلاح کرده و یک سیستم انتخاب معلم جدید را آغاز نموده است.

دوره های آموزش جدید بر فن پرورش کودک و اخلاق معلمان تأکید مینمایند واهمیت بیشتری به توانایی مدیریت اطلاعاتی شامل آموزش کامپیوتر و مهارتهای مدیریت کلاسی می دهند. حمایت از مهارتها با هدف مشاورة دانش آموزی هم مورد تأکید قرارمیگیرد.

آموزش ضمن خدمت

درسطح محلی شانزده انیستیتوی تربیت معلم واستانهای وشهرهای بزرگ تحت نظرمشاوره ناظری ازدفتر آموزش،11 انیستیتوی تربیت معلم ابتدایی وابسته به دانشگاههای آموزشی و51 انیستیتوی تربیت معلم وابسته به دانشگاهها وجود دارند.

برنامه های آموزش صلاحیت متشکل ازدوره هایی هستند که پیش از180ساعت(30 روز)را با اختصاس 10تا 20درصدجهت آموزش عمومی، 10تا 20 درصد جهت دوره های آموزش اولیه و 60 تا 80 درصد جهت یک موضوع تخصصی تشکیل می گردند.جهت تکمیل دورة آموزش یاد آور،حداقل 60 ساعت (10روز)لازم است.علاوه براین، کالج آموزش دانشگاه ملی کره یک انیستیتوی تربیت معلم برای ادامة آموزش برگزار میکند

فرانسه

الف- آموزش معلمین ابتد‌ایی

استخد‌ام معلمان پیش‌د‌بستانی و ابتد‌ایی به د‌و صورت آزمون بیرونی و آزمون د‌رونی است که د‌ر آزمون بیرونی، معلمین با مد‌رک تحصیلی د‌یپلم د‌و سال د‌ر مراکز تربیت معلم آموزش می‌بینند‌ و با یک‌سال کارآموزی وارد‌ آموزش و پرورش می‌شوند‌. آزمون د‌رونی، برای معلمین د‌ارای سه سال تجربه تد‌ریس است که به استخد‌ام رسمی آموزش و پرورش د‌رمی‌آیند‌.

ب- آموزش معلمین متوسطه

معملین د‌وره‌های متوسطه باید‌ علاوه بر مد‌رک تحصیلی لیسانس، گواهینامه مهارت تد‌ریس را از کالج د‌اشته باشد‌. همچنین معلمین رشته د‌بیری د‌ر د‌انشگاه‌ها قرارد‌اد‌ خد‌مت د‌ه ساله تد‌ریس با د‌ولت منعقد‌ می‌کنند‌. ساعت تد‌ریس معلمان د‌وره سیکل یک 21 ساعت تد‌ریس د‌ر هفته، معلمین برخورد‌ار از گواهینامه تد‌ریس 18 ساعت تد‌ریس د‌ر هفته و برخورد‌ار از مد‌رک استاد‌ی 15 ساعت د‌ر هفته می‌باشد‌.آموزش ضمن خد‌مت نیز د‌ر طول سال تحصیلی برای معلمین به تناسب مقطع تحصیلی آنان پیش‌بینی و اجرا می‌شود‌.

 

آمریکا

آموزش معلمین ابتدایی

شرایط آموزش و کسب گواهی نامه معلمین ابتدایی ( دبستان )و کودکستان ( مهد کودک ) از طریق دولتهای ایالتی تعیین می گردد که نیاز به امتحانات ورودی قبل از ورود به آموزش معلم ارجحیت داشته و مجدداً آموزش معلمی از قبل از کسب گواهی نامه تکمیل نمایند .درپنج ایالت امتحان برگزار نمی گردد و در دوازده ایالت تنها ارزیابی جزئی از مهارت ها به عمل می آید.در سی و هشت ایالت نیاز به تکمیل برنامه تحصیلات تعیین شده در سطح دورة لیسانس به منظور کسب گواهی نامه و تکمیل رضایت بخش دورة عملی می باشد .

تحصیلات دورة لیسانس باید در یک مؤسسه رسمی در 47 ایالت و در مؤسسه مورد تأیید ایالت در سه مرحلة دیگر تکمیل گردد .اولین گواهی نامه آموزشی ، مدرک لیسانس همراه  با کسب گواهی نامه می باشد . اغلب بیشتر ایالتها سطوح تکمیلی کسب گواهی نامه ای که مبنی بر تجربه و آموزش اضافی باشد را پیشنهاد می نمایند و بسیاری از معلمین در این سطح مدرک فوق لیسانس را دریافت می نمایند . تکمیل و تداوم آموزش حرفه ای به منظور حفظ  گواهی نامه در 42 ایالت ضروری و لازم می باشد .

آموزش معلمین متوسطه

شرایط آموزش و کسب گواهی نامه معلمین متوسطه از طریق هر ایالتی تعیین می گردد که نیاز و الزام به امتحانات ورودی قبل از ورود به آموزش معلم ارجحیت داشته و مجدداً آموزش معلمی را  قبل از کسب گواهی نامه تکمیل نمایند .

در5 ایالت الزام به امتحان وجود ندارد و در 12 ایالت تنها ارزیابی جزئی از مهارتها به عمل می آید . و 19 ایالت الزام به یک دورة کارشناسی است که تمرکز اصلی اش بر روی رشته ای است که آموخته می شود و در 25 ایالت تمرکز جزئی بر روی آموزش و یا الگوی دیگری از دوره های مربوطه ضروری و لازم می باشد. همچنین در38 ایالت تکمیل و اتمام موفقیت آمیز دورة نظارت عملی ضروری میباشد.تحصیلات دورة لیسانس باید در یک مؤسسه رسمی در 47 ایالت و در مؤسسة مورد تأیید ایالت در سه سطح دیگر تکمیل گردیده شود .

اولین گواهی نامه آموزشی مدرک لیسانس همراه با کسب گواهی نامه و جواز می باشد . اغلب ایالتها سطوح تکمیلی کسب گواهی نامه ای که مبنی بر تجربه و آموزش اضافی و بیشتر باشد را پیشنهاد مینماید وبیشتر معلمین این دوره حداقل مدرک فوق لیسانس را دریافت می دارند.تکمیل و تداوم آموزش حرفه ای در 42 ایالت به منظور حفظ جواز و گواهی نامه ضروری و لازم می باشد .

آموزش معلمین استثنایی 

معلمین آموزش ویژه دراغلب ایالتها تحت برنامه های ویژه ومشخص شده درسطح کارشناسی وسطح کارشناسی ارشد آموزش داده می شوند و همچنین بطور جداگانه تأیید و آموزش داده می شوند .

47 ایالت چنین معلمینی را مطابق با تخصص خاص و ویژه ای که آنها کسب و تجربه کرده اند برای مثال آموزش ناشنوایان ، آموزش نابینایان و آموزش معلولینی که برای کار و حرکت آموزش داده می شوند ، تأیید و تصدیق مینماید.درحالیکه حداقل نیاز و شرط آکادمیک مدرک کارشناسی درارتباط با آموزش ویژه یا رشته ای مربوط به آن (مانند روانشناسی پرورشی) میباشد ، هدف چنین تصرف و دارائی معلم مدرک فوق لیسانس می باشد.پرسنل ویژة آموزش ندیده باید دراغلب ایالتهای آمریکا تأییدکردند؛این استثنائات شامل مدیران مدرسه ،رؤسای مدرسه(مشاوران)،پرسنل بهداشت مدرسه(روانشناسان،پرستاران)، کتابداران مدرسه و موارد دیگر میباشد.دربیشتر این رده بندیهای حرفه ای مدرک فوق لیسانس یا بالاتر برای اولین گواهی ضروری و لازم می باشد.مدیران مدرسه ، بویژه مدیران(ناظمان) و ناظران معمولاً به کسب گواهی نامه معلمی ملزم می گردند .

اندونزی

آموزش معلمین ابتدایی معلمان این مقطع در مراکز تربیت معلم ودردانشکده‌های آموزشی دانشگاهها به تحصیل می‌پردازند. تا سال 1998 معلمان مدارس ابتدایی در دانشکده‌ های تربیت معلم تحصیل می‌کردند و در این دانشکده‌ها به مدت سه سال دروسی را در سطح دبیرستان می‌گذرانند. آموزش معلمین مقدماتی و تکمیلی متوسطه درمقطع مقدماتی متوسطه معلمان به مدت دو سال دروسی را در سطح پیش‌دانشگاهی و در مؤسسات تربیت معلم و آموزش علوم می‌گذرانند تا مدرک فوق‌دیپلم دریافت کنند. معلمان مدارس راهنمایی به مدت دوسال درمقطع کاردانی(فوق‌دیپلم)مراکزتربیت‌معلم آموزش می‌بینندو مدارک دریافت می‌کنند.برنامه‌های آموزشی شامل20ساعت کلاس برای هر واحددرسی است.هنگامی دانشجو فارغ‌التحصیل محسوب می‌شودکه بتواندطبق شرایط تدریس کتد. هردانشجوگواهینامه آموزشی رابه همراه مدرک کاردانی خوددریافت می‌دارد. آموزش معلمان مقطع تکمیلی متوسطه به مدت چهارونیم سال در مؤسسات تربیت معلم و آموزش علوم صورت می‌گیرد وبه آنها مدرک کارشناسی اعطا می‌شود. معلمان دبیرستانها به مدت چهارسال‌ونیم درمراکز تربیت معلم به تحصیل می‌پردازند.دانشکده‌های فنی نیز برای آموزش معلمان در چندین مرکز تربیت معلم گواهینامه آموزشی و یامدرک معادل کارشناسی اعطا می‌کنند. آموزش معلمین فنی ‌‌وحرفه‌‌ای مؤسسات تربیت معلم برای آموزش معلمان فنی‌ وحرفه‌ای دانشکده‌هایی دارد و در پایان نیز مدرک کارشناسی اعطا می‌شود.انتظارمی‌روددرمقطع ابتدایی ازطرحهای آموزشی بین‌المللی استفاده شود که اخیرادریکی از بزرگترین ومعتبرترین دانشگاههای فنی استرالیا تکمیل شده است. 45مقام عالیرتبه ازدبیرستانهای شش استان اندونزی برطرح اصلاح کیفیت آموزش ابتدایی(PEQIP) نظارت می‌کنند. آموزش معلمین پایه صلاحیتها و تواناییها معلمان آموزش پایه باید دارای شرایط لازم برای حداقل صلاحیت تدریس در مقطع ابتدایی و راهنمایی باشند . برای مقطع ابتدایی، یک معلم باید دارای مدرک برابر با فوق دیپلم (D2) باشد و در مقطع راهنمایی دارای مدرک برابر با دیپلم پایه 3 باشد.میزان صلاحیت و توانایی معلمان مقطع ابتدایی در10سال اخیر بسیار بالا بوده است . در سطح ملی ،درسال 1990شمار معلمان مقطع ابتدایی که از SPG (‌آموزش معلم پایه 2) فارغ التحصیل شوند حدود 54/91 درصد بود.این رقم در سال 1995 و 1998افزایش یافت ابتدا به 49/94 درصد و سپس به 59/93 درصد رسید.

چین

اصول کلی سیستم آموزش معلمان کشور چین بر آورده سازی نیازهای آموزشی پیش دانشگاهی در انواع و سطوح مختلف استوار گردیده است. سیستم مذکور بر اساس شرایط خاص کشور چین طراحی شده و بر موسسات آموزش معلمان غیر وابسته مانند بخشهای مدیریتی تحت نظارت مؤسسات آموزشی مشتمل می گردد. آموزش معلمان در کشور چین از دو بخش آموزش قبل از خدمت و آموزش ضمن خدمت متشکل می گردد. از جمله دوره های آموزش معلمان می توان به مؤسسات آموزش 4 ساله معلمان شامل کالج ها و دانشگاههای عمومی، کالج های تربیت معلم سه ساله و مدارس متوسطه آموزش پیش از خدمت معلمان مقطع ابتدایی اشاره نمود. مؤسسات مذکور به آموزش معلمان در جهت تدریس در مدارس مقدماتی Junior و تکمیلی متوسطه (Senior) و مدارس ابتدایی، مراکز پیش دبستانی و مؤسسات آموزش استثنایی مبادرت می نمایند. دوره های آموزش ضمن خدمت توسط موسسات آموزشی و مراکز تربیت معلم به معلمان مدارس ابتدایی، پیش دبستانی و مدارس متوسطه ارائه می گردد. علاوه بر این، دپارتمانهای آموزش عالی و برنامه های آموزشی تلویزیونی در جهت آموزش معلمان مدارس متوسطه طراحی گردیده اند. علاوه بر این برنامه های آموزشی ضمن خدمت ویژه معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه از طریق برنامه های آموزشی مدارس شبانه، آموزش ماهواره ای و برگزاری آزمونهای ویژه سیستم خودآموزی به مورد اجرا درآمده است.

سیاستهای آموزشی

وزارت آموزش و پرورش چین به تدوین برنامه ای جهت تربیت10هزار معلم مدارس ابتدایی و متوسطه مبادرت نمود که در اواخر سال 2001 به پایان رسید. 38 دانشگاه آموزش معلمان، مسئولیت آموزش این 10 هزار معلم را بر عهده داشته و دولت مرکزی مبلغی بالغ بر 26/76 میلیون یوان به اجرای برنامه فوق اختصاص داده بود .علاوه بر این، نخستین دوره آموزش معلمان جهت بررسی کتب درسی جدید آموزش و پرورش پایه ای چین در تاریخ 24 مارس تا 28 آوریل سال2001 در تعداد9 دانشگاه تربیت معلم برگزار شده و تعداد 3038 معلم نیزدر این دوره ها شرکت کردند.گفتنی است که پروژه مذکور، نقش مهمی در انجام اصلاحات در آموزش و پرورش پایه ای چین ایفا نموده است . وزارت آموزش و پرورش چین همچنین به آموزش اخلاقی معلمان نیز توجه ویژه ای مبذول داشته است.

لزوم حضور معلمین در دوره های آموزشی

درحال حاضر، کشور چین، از 10 میلیون معلم مدرسه ابتدایی و متوسطه برخوردار می باشد. در این اثنا، آموزش ضمن خدمت و تربیت شغلی معلمین، وظیفه مهمی در جهت پیشرفت آموزش و پرورش کشور چین می باشد. طبق درخواست وزارت آموزش و پرورش چین، تا انتهای سال 2001، کلیه معلمین ابتدایی و متوسطه، ملزم به شرکت در آموزش دوره ای (هر 5 سال یک بار) می باشند.در این راستا، جهت اجرای طرح فوق، شبکه بزرگ کامپیوتری آموزش و پرورش مداوم معلمین ابتدایی و متوسطه تحت عنوان (شبکه کامپیوتری معلمین ابتدایی و متوسطه چین (www.ChinaTDE.net) راه اندازی گردیده است. گفتنی است که شبکه کامپیوتری معلمین چین، از مرکز مطبوعاتی، مرکز تربیتی، مرکز پژوهشی، مرکز درسی، مرکز خدماتی و مرکز مبادلاتی برخوردار می باشد. در حال حاضر، تعداد 28 پایگاه آزمایشی در 18 استان و ناحیه خود مختار کشور در حال تاسیس می باشند. طی سپتامبر سال 2001، دروس مرحله اول شبکه کامپیوتری ارائه گردیده و دروس مراحل دوم و سوم در پی راه اندازی شبکه های جدید، ایجاد گردیده است. طی سال2003 (شبکه کامپیوتری معلمین ابتدایی و متوسطه چین) به ارائه 200 واحد درسی مبادرت خواهد نمود.گفتنی است که دروس فوق، درجهت برآورده سازی نیازهای آموزش و پرورش ضمن خدمت معلمین چینی ارائه می گردد.

تبادلات بین المللی آموزشی

از سال 1982 تا 2000، کشور چین طی پنج مرحله با سازمان یونیسف UNICEF در حوزة آموزش معلمان همکاری داشته است که از آن جمله می توان به پروژة آموزش معلمان مدارس ابتدایی، آموزش پیش دبستانی و آموزش استثنایی ، پروژة آموزش ضمن خدمت معلمین مدارس ابتدایی ، پروژة آموزش معلمین مدارس ابتدایی و پروژة آموزش ابتدایی در نواحی فقیرنشین  اشاره نمود. کشور چین به انجام پروژه های مشترک با UNDP در زمینه آموزش معلمان پیش دانشگاهی مبادرت نمود. کشور چین به انجام پروژه مشترک آموزش ضمن خدمت معلمان مدارس متوسطه با بانک جهانی مبادرت نمود. پروژة دیگر توسعة برنامه های آموزش معلمان  بود. علاوه بر این گسترش تبادلات آموزش معلمان در میان کشور چین و سایر کشورها و نواحی جهان وجود داشته که تبادل نمایندگان، تورهای مطالعاتی، تبادل دانش پژوهان، تأسیس مدارس مشترک و اجرای فعالیتهای تحقیقاتی بر روی آموزش از آن جمله می باشد. علاوه بر این، از معلمان و کادر آموزشی چینی جهت شرکت در سمینارها و سمپوزیوم های بین المللی دعوت به عمل آمده است که این خود رد جهت تقویت فهم دو جانبه و روابط دوستانه و توسعة آموزش معلمان در کشور چین کاملاً موثر بوده است.

آموزش پیش از خدمت معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه

آموزش عالی عمومی معلمان در کشور چین به صورت عمده بر آموزش معلمان مدارس متوسطه متمرکز شده است.دانشگاهها، مؤسسات آموزش معلمان و کالج های آموزش معلمان همگی از فارغ التحصیلان مدارس تکمیلی متوسطه (Senior) ثبت نام به عمل می آورند. لازم به ذکر است که برنامه های آموزشی 4 ساله عمدتا جهت آموزش معلمان مدارس تکمیلی متوسطه Senior و برنامه های 2 تا 3 ساله آموزشی عمدتاً جهت آموزش معلمین مدارس مقدماتی متوسطهJunior می باشد. از جمله تخصص های آموزشی که در دورههای آموزش معلمان ارائه می گردد می توان به فنون تعلیم و تربیت کودکان، آموزش پیش دبستانی، آموزش های تخصصی، روانشناسی، تکنولوژی آموزشی، ادبیات و زبان چینی، زبان و ادبیات اقلیت های قومی، آموزش سیاست و ایدئولوژی، تاریخ، زبان انگلیسی، زبان روسی، زبان ژاپنی، علوم ریاضی و ریاضیات کاربردی، علوم کامپیوتر، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، جغرافیا، موسیقی، هنرهای زیبا و تربیت بدنی اشاره نمود.

وضعیت آموزش معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه

آموزش ضمن خدمت معلمان در مدارس ابتدایی و متوسطه به دو نوع آموزش با درجه تحصیلی و بدون درجه تقسیم می گردد . کمیسیون آموزش ملی به ارائه پیشنهادی در خصوص آموزش مداوم بمعلمان مدارس ابتدایی ، آموزش معلمان تازه کار مدارس ابتدایی طی دورة کار آموزی و آموزش مهارتهای پایه به معلمان مدارس ابتدایی مبادرت نمود .

آموزش مداوم ابتدائاً در میان معلمان مدارس ابتدایی توسعه یافت .این نوع آموزش عمدتاً تقویت روش تدریس، اخلاق ، تئوری های آموزشی و توانایی های آموزشی معلمان برخوردار از آموزش های ضمن خدمت تاکید دارد . دپارتمان ها و مؤسسات آموزش ضمن خدمت معلمان پایه های اصلی آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی به شمار می آیند . آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی خود به دو بخش دوره کار آموزی معلمان تازه کار و آموزش تکمیلی تقسیم می گردد.

آموزش هایی نیز در خصوص همکاری های آموزشی ، دلسوزی برای دانش آموزان ، انس گرفتن با نظام ها و خط مشی های آموزشی ، بررسی قوانین متداول در خصوص کتب مرجع به معلمین ارائه می گردد. آموزش تکمیلی نیز به صورت معرفی مسؤولیتهای شغلی ، توانایی های آموزشی و بخشهایی از نیازهای تکمیلی در سطوح بالاتر ارائه می گردد.

در تألیف کتب مرجع آموزش مداوم معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه از ترکیبی از انتشار کتب ملی و منطقه ای با ارجحیت کتب منطقه ای استفاده می گردد. وزارت آموزش به تألیف تعدادی کتب مرجع ملی ویژه دوره های اجباری عمومی آموزش معلمان از قبیل بررسی تئوری Deng Xiaoping، اخلاق حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه، روش شناسی پایه و تکنولوژی آموزش مدرن مبادرت می نماید. بهبود اخلاق حرفه ای معلمان ابتدایی و متوسطه، بخش اصلی آموزش مداوم است. در سال 1999مجلس ملی، طرح جوان سازی آموزش طی قرن بیست و یکم را در دستور کار خود قرار داد. گفتنی است که پیش نویس طرح مذکور توسط وزارت آموزش ارائه گردیده بود. دو موضوع اصلی در طرح «پروژة تربیت معلم بین دو قرن» وجود داشت. یکی تکمیل آموزش مداوم، آموزش مدیران کنونی و معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه ظرف مدت زمان سه سال و دیگری گزینش و آموزش 100 هزار معلم ذخیره برای مدارس متوسطه فنی حرفه ای و مدارس ابتدایی ظرف مدت زمان دو سال بود.

آموزش معلمان متوسطه استثنایی:

موسسات به ارائه سه نوع آزمون آموزش ناشنوایان، نابینایان و عقب افتادگان ذهنی مبادرت می نمایند. به طور معمول مدارس مذکور از فارغ التحصیلان مدارس مقدماتی متوسطه Junior ثبت نام نموده و به آموزش آنان طی 3 تا 4 سال تحصیلی می پردازند. این دوره ها نیز خود از 4 قسمت دورس اجباری، دروس انتخابی، روش تدریس و فعالیت های خارج از برنامه متشکل می گردد. دروس اجباری نیز خود در دو بخش دروس اجباری تخصصی و عمومی دسته بندی می گردد. دروس عمومی نیز خود بر آموزش سیاسی و ایدئولوژی، زبان چینی، ریاضیات، فیزیک شیمی، زیست شناسی، تاریخ، جغرافیا، موسیقی، تربیت بدنی، هنرهای زیبا، اصول تعلیم و تربیت کودکان، روانشناسی پایه، آموزش تخصصی و مهارت های کاری مشتمل می گردد. دروس اختصاصی نیز که به صورت جداگانه ارائه می گردد شامل روانشناسی و تعلیم و تربیت کودک می باشد. روش تدریس نیز بر بازدید از مراکز آموزش استثنایی، کارآموزی و دستیاری معلمان آموزش استثنایی جهت اجرای فعالیتها و تحقیقات آموزشی مشتمل می گردد. فعالیتهای خارج از برنامه نیز بر آموزش علوم و تکنولوژی، هنر، تربیت بدنی، سخنرانی و جمع آوری و انجام تحقیقات اجتماعی مشتمل می گردد که بر تشویق دانش آموزان جهت تدریس داوطلبانه در مدارس استثنایی سازمانهای آموزش محلی تاکید دارد. علاوه بر این، دروس انتخابی آموزش استثنایی در مدارس متوسطه عادی آموزش معلمان نیز ارائه می گردد تا از این طریق فارغ التحصیلان این گونه مدارس قادر به مواجهه با چالش های آتی آموزش کودکان معلول بوده و به هدایت صحیح تحصیلی آنان مبادرت نمایند.

آموزش معلمان اقلیت های قومی

کشور چین ،کشور برخوردار از ملیت چند قومی متحد با 56 گروه اقلیت نژادی می باشد . جمعیت اقلیت های قومی کشور بر 108 میلیون نفر برابر با 98/8% جمعیت کل کشور بالغ می گردد. آموزش گروه های اقلیت نژادی ،بخش مهم تعهدات آموزش ملی را تشکیل می دهد . کشور چین به تشویق ، توسعة آموزش معلمین اقلیت های قومی در جهت پیشبرد توسعة آموزش در نواحی اقلیتی مبادرت می نماید . موسسات آموزش عالی ، کالج ها و مدارس متوسطه آموزش معلم آن عمده دار مسئولیت آموزش و پرورش معلمان اقلیت های قومی می باشند.درحال حاضر مرکز آموزش معلمان در شمالغرب و مرکز آموزش معلمان جنوب غربی کشور به فعالیت می پردازند . علاوه بر این بخش هایی از مؤسسات ملی و دانشگاههای جامع نیز به ارائه برنامه هایآموزش معلمان اقلیت های قومی مبادرت می نمایند.

فنلاند

دوره آموزش 3 سال به طول می انجامد و زمان لازم جهت احراز معلمی 5 سال است.  

معلمان فقط ۴ ساعت در روز را درکلاس های درس می گذرانند ،و دو ساعت درهفته را به عنوان "پیشرفت حرفه لی صرف می کنند

— در فنلاند به اندازه شهری بزرگ همچون نیویورک معلم وجود دارد ، اما تعداد دانش آموزان درآن بسیار کمتر است .600هزار دانش آموز در فنلاند در مقایسه با 1 میلیون در نیویورک

—— تمامی معلمان در فنلاند باید مدارک فوق لیسانس داشته باشند .معلمان از 10 درصد فارغ التحصیلان برتر انتخاب می شوند . در عمل ،جایگاه اجتماعی معلمان در حد پزشکان و وکلا می باشد

وزیر آموزش و پرورش فنلاند می گوید: “ویژگی منحصر به فرد دیگر سیستم آموزش فنلاند این است که معلم ها در روش های تدریس کاملا خود مختار هستند. به عنوان مثال در مواد یا روش های آموزش و تدریس شان هر طور که مایل باشند عمل می کنند. معلم ها آزادی عمل زیادی دارند.

آمادگی خوب معلمان

یکی از دلایلی که دانش‌آموزان در فنلاند به‌خوبی در آزمون‌های بین‌المللی (هنگامی‌که) با شاگردان سایر کشورها مقایسه می‌شوند بایستی روشی در انتخاب معلمان باشد ؛ فنلاند فقط بهترین‌ها را انتخاب می‌کند، اگرچه از هزاران نفری که امید دارند در برنامه دانشگاهی آزمون معلمان در مقطع ابتدایی پذیرفته شوند فقط 700 نفر پذیرفته می‌شوند (سهالبرگ، 2013). دانشجویان با توجه به یک فرآیند دومرحله‌ای انتخاب می‌شوند. گام اول نیازمند یک نمره بالا در آزمون ورودی کالج، میانگین بالا در طول تدریس و داشتن سطح بالا در فعالیت‌های فوق‌برنامه است.

. دانشجویان در برنامه آموزش معلمان 10 درصد از فارغ‌التحصیلان دورۀ متوسطه فنلاند را تشکیل می‌دهند و بایستی یک دوره 5 ساله فوق‌لیسانس را برای اتمام این دوره بگذرانند . آموزش دانشگاه آن‌ها را برای یک محقق بودن و شاغل شدن آماده می‌کند و شامل سهم عمده‌ای در فعالیت‌ بالینی در یک مدرسه مدل است جایی که دانشجویان می‌آموزند که چگونه آموزش پژوهش-محور را ارائه دهند و مبتدی‌ها را نظارت کنند ..

برخلاف کشورهای دیگر، فنلاند به معلمان اجازه رویکردهای جایگزین (چندگانه) مانند برنامه‌های برخط یا آموزش برای آمریکا  را نمی‌دهد. معلمان مدارس ابتدایی بایستی دارای مدرک اصلی در رشتۀ آموزش و مدرک فرعی در ‌یک موضوع دیگری در طول تحصیل خود باشند ولی معلمان دبیرستان باید دارای مدرک اصلی در موضوعی که قرار است تدریس کنند و مدرک فرعی در موضوع‌ دیگری باشند (سهالبرگ، 2013). برای اینکه معلمان به‌خوبی آماده‌شده‌اند، آن‌ها از اختیار بیشتری برخورداربوده و از تدریس لذت بیشتر می‌برند درروشی که احساس می‌کنند دانش‌آموزان بیشترین بهره را از آن می‌برند. این آزادی حرفۀ معلمی را در فنلاند لذت‌بخش کرده است، بنابراین، آن را به یکی از رضایت‌بخش‌ترین مشاغل در کشور تبدیل کرده است. علاوه بر این، حرفۀ تدریس بسیار محترم است، به میزانی که دانشجویان جوان امیدوارند که به این حوزه وارد شوند و اغلب آن را مهم‌تر از پزشکی و حقوق می‌پندارند (سهالبرگ،2011 ).

ژاپن

ژاپنی ها می گویند، شایستگی هر نظام آموزشی ، به اندازه شایستگی معلمان آن نظام است. لذاتوجه به تربیت معلم با توجه به چالش های جدید ، امری ضروری است.

ضرورت بازنگری برنامه های تربیت معلم

در ربع آخر قرن بیستم ، تلاش هایی جدی در زمینه توجه به افزایش کیفیت نظام های آموزشی به عمل آمد. در همین راستا ، توصیه نامه اجلاس بین المللی تعلیم و تربیت ، در سال 1996 ، آموزش و پرورش را به عنوان بهترین انتخاب و کلید طلایی برای رویارویی با چالش های موجود اجتماعی معرفی کرد. از آن جا که تحقق هر آرمانی در آموزش و پرورش در گروی معلم به عنوان نیروی انسانی است ، در این اجلاس بر تقویت نقش معلم ، افزایش حرفه مندی های وی بر اساس تغییر بنیادی در شیوه های آموزش دادن به او ، ایجاد علاقه به یادگیری در طول عمر ، پیوند " مهارت در دانش " با " مهارت در شیوه های یاددهی - یادگیری " ، تسلط بر راهبردهای آموزشی در شرایط متفاوت یادگیری های دانش آموزان و ... تأکید کرد. همچنین با اعلام این اصل که هیچ اصلاحی نمی تواند بدون همکاری و مشارکت معلمان موفق شود ، بر توجه به مشارکت معلمان در تغییرات بنیادی تأکید ورزید.

آموزش پیش از خدمت در ژاپن

دانشگاهها و کالج ها برنامه درسی خود را مطابق با برنامه ای درسی که توسط مرکز " EPCL "* و مرکز ایجاد استانداردهای آموزشی ، تهیه می شود ، تدوین می کنند، وظیفه تهیه جزئیات برنامه درسی معلمان و حداقل واحدهایی را که باید در دانشگاهها بگذرانند و نیز حداقل واحدهای هر موضوع درسی را در ارتباط با نوع گواهینامه ها به عهده دارد. برای معلمان سه نوع گواهینامه وجود دارد:

1- گواهینامه عالی با مدرک فوق لیسانس 2-گواهینامه لیسانس برای دبیرستان 3-گواهینامه فوق دیپلم برای ابتدایی معلمان مدرسه های ابتدایی ، یک دوره دو ساله را در کالج های تربیت معلم می گذرانند و معلمان دبیرستان ها دوره ای چهارساله را در دانشگاهها طی می کنند. اکثر معلمان دارای مدرک فوق دیپلم هستند و تقریباً 75 درصد همه کالج ها و دانشگاهها دوره مخصوص تربیت معلم را دارند. معلمان آموزش دیده ، باید حداقل دو و حداکثر چهار هفته در مدرسه محل زندگی خود به تمرین معلمی بپردازند. آن ها در پایان دوره ، گواهینامه دریافت می کنند.

دانشگاههای ملی تربیت معلم ، برای دوره های کارورزی معلمان ، مدرسه های خاصی را در نظر می گیرند تا دانشجو معلمان بتوانند در آن ها به تمرین معلمی بپردازند. به دانشجو معلمان یاد داده می شود که چگونه از راه ارتباط با دانش آموزان و دیگران می توانند از یکدیگر بیاموزند و چگونه مهارت های خود را در زمینه یادگیری در طول عمر افزایش دهند.

آن ها می دانند که تجربه کردن ، خود آموزی ، پذیرش انتقاد ، و خود ارزیابی ، مهم ترین بخش های این فرایند آموزشی هستند. به علاوه ، کارگاهی آموزشی در آخرین برنامه آموزشی دانشجو معلمان وجود دارد که آنان را در یک دوره طولانی ، در گیر فعالیت های خود ارزیابی و بهبود روش ها می کند. این دوره ، الگویی جدید به منظور افزایش توانایی های معلمان ، شامل چهار محور: خود راهبری ، خود آموزی ، ابراز وجود ، خود ارزیابی و نیز تشریک مساعی معلمان با یکدیگر ، با شاگرد و با والدین ارائه می کند.
شرایط معلمان

از معلم ژاپنی انتظار می رود در ارتباط با دانش آموزان خود احساس مسئولیت کند. این مسئولیت تنها به ساعات کلاسی محدود نمی شود ، بلکه رفتار بیرون از مدرسه دانش آموزان را نیز در بر می گیرد. معلمان دانش آموزان خود را تشویق می کنند که شهروندان خوبی باشند. آنها اخلاق فردی و اجتماعی را از طریق برنامه درسی تلفیقی آموزش می دهند.

معلمان ژاپنی با بررسی محتوای آموزشی ، سعی می کنند اهمیت آنچه را که باید آموزش دهند ، کشف کنند. معلمانی که برای دوره ابتدایی تربیت می شوند ، می آموزند که به پرورش همه جنبه های شخصیت دانش آموزان کلاس اعتقاد داشته باشند و این احساس در آن ها تقویت می شود که وظیفه اصلی و مهم ترین مسئولیت آنان توجه به همه دانش آموزان است و نه صرفاً دانش آموزان مستعد و توانا.

کانادا

مدارک کلیه معلمان در مقاطع آموزشی ابتدایی و متوسطه به یکی از2 صورت ذیل است : کارشناسی آموزش و پرورش که در طی4 و یا 5 سال ( در کبک 3 سال )ارائه شده و یا پس از طی دوره آموزشی1 یا 2 ساله پس ازدوره کارشناسی مدرک دورة آموزشی اعطا می گردد.

مواد آموزشی لازم جهت آموزش معلمان

از جمله دروس اصلی کارشناسی آموزش می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

 مهارتهای عمومی آموزش ،مدیریت کلاسهای آموزشی،تنظیم اهداف آموزشی ،سنجش و ارزشیابی تحصیلی،بررسی  هنرهای زبانی،روش شناسی های آموزشی،بررسی فرآیند یادگیری و رشد کودک ( روانشناسی آموزشی)،مطالعه علوم جامعه شناسی آموزشی ،مطالعه تاریخ و فلسفه آموزش در کشور کانادا،بررسی قوانین و خط مشی های آموزشی، بررسی مواد قانونی آموزشی، بررسی مقدماتی اصول آموزشی،بررسی مطالعات تکنولوژیکی در حوزه آموزش

آموزش معلمین مقطع ابتدایی

معلمین مقطع ابتدایی ملزم به گذراندن دوره3 ساله آموزش عالی میباشند.این در حالیست که اغلب معلمین این مقطع تحصیلی علاوه بر گذراندن دوره4 ساله کارشناسی در رشته های تحصیلی هنری و علمی؛ به فراگیری فنون آموزگاری در دوره های آموزشی1 ساله مبادرت مینمایندکه در نهایت به دریافت درجه علمی کارشناسی آموزش نائل میگردند .

آموزش معلمین مقطع متوسطه

اغلب معلمین مقطع متوسطه ایالت بریتیش کلمبیا علاوه برگذراندن دوره تحصیلی4ساله؛ ملزم به گذراندن آموزش فوق العاده 1ساله نیز می باشند.به عبارت دیگرمعلمین مقطع آموزشی متوسطه پس از5 سال تحصیلی موفق به دریافت کارشناسی آموزشی می گردند .

دوره های آموزش ضمن خدمت

دوره های تخصصی آموزش ضمن خدمت باعنوان( PO ) درکشورکانادا براساس پیشنهاد هیئت رئیسه مدارس ومراکزآموزشی کشور و با توجه به اولویتهای آموزشی ایالات کشور به معلمین ارائه می گردد. زمان برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت دراغلب ایالات کشور کانادا 5 تا10روز در سال به طول می انجامد. گفتنی است که کلیه معلمین کانادایی ملزم به حضور در دوره های آموزشی ضمن خدمت می باشنداما محتوی چنین دوره هایی  یکسان نیست

هلند

آموزش معلمان ابتدایی:

168واحد 4 سال طول می کشد : تمام وقت ، پاره وقت ، دو وجهی (کار و تحصیل( ،گروه های سنی 4 تا 12 ساله کودکان را شامل میشود.

موضوع و محتوای زمینه های آموزشی: صلاحیت های عمومی در ارتباط با نحوه رفتار با دانش آموزان ودیگر مهارت هاست. معلم کارآموز همه وظایف یک کارمند معمولی که شامل گفتگو با اولیا از طریق گزارش های خانگی و مباحثه ای است را انجام میدهد.

نظارت کم و انتقال مطالب از دانشجو به معلم رسمی تر و باعث پیشرفت در آموزش ها میشود. مقرراتی در رابطه با محتوای برنامه آزمون ها و شرایط فارغ التحصیل وجود دارد. صلاحیت و شایستگی مدارس ابتدایی در قوانین تدریس و برگزاری آزمون ها توسط موسسات مطرح شده ، تنظیم میشوند.  

 آموزش معلمین متوسطه:

معلمین در دروس نظری و دروس تجربی که شامل آزمایشگاه و کارگاه های مختلف است آموزش میبینند.

معلمین از نظر معیشتی نباید دارای مشکل باشند زیرا بر تور سیر آنان تاثیر منفی میگذارد.درزمان تحصیل به مطالعه دروس تربیتی و روانشناسی می پردازند تا زمان تدریس برخورد مناسبی با دانش آموزان داشته باشند.در دروسی تدریس می کنند که متخصص باشند . آزادانه هر کتابی را با صلاحدید خود به دانش آموزان معرفی و تدریس می نمایند که باعث می شود هم معلم و هم دانش آموز برای تحقیق ، تشویق شوند. 

 آموزش ضمن خدمت :

مطالب آموزشی وکتاب های درسی به طورمرتب تغییرمی کند. این آموزش براسا س تقاضا ی مدارس تعـیین می شود ممکن است ازیک معلم تا  گروه کوچک معلمان یاهمه معلمان یک یاچندمدرسه تغییر کند.شرکت معلمان داوطلبانه صورت می گیرد وغالبادرساعات خارج ازتدریس  معلمان ارائه می شود مدارس خودمسئول این هستند که چگونه سرمایه آموزش ضمن خدمت را خرج شود وهم چنین قادرمی باشندکه محتوای رشته هاراخودتعیین کنند.بعضی اززمینه های آموزشی آنقدرمهم می باشد که وزیرآموزش،فرهنگ وعلوم برای آموزش دراین زمینه ها سرمایه گذاری اضافی می نماید در همان زمان مدارس بودجه خودرادرزمینه خدمات استفاده می کند .      

پرتغال

آموزش مربیان پیش دبستانی

مربیان مهدهای کودک مدرکی دارندکه پس از3سال آموزش درموسسات عالی غیردانشگاهی به دست می آید. درموسسات وابسته به هر دو وزارتخانه،میتوان ازنیروهایی کمکی بهره گرفت.کادر کمکی ملزم به اتمام تحصیلات اجباری میباشند.شرایط آموزش ضمن خدمت مربیان مراکز پیش دبستانی مشابه شرایط آموزش ضمن خدمت مشابه شرایط معلمان ابتدایی ومتوسطه است.

آموزش معلمان پایه ومتوسطه

تمامی معلمان آموزش  پایه ومتوسطه متخصصان درس خود هستند .مطابق قانون جامع نظام آموزشی جامع نظام آموزشی سال 1986 ، آموزش ابتدایی معلمان مراحل اول ودوم آموزش پایه را می اون در موسسات غیر دانشگاهی آموزش عالی یا دانشگاهها رائه نمود.اما تربیت معلمان مرحله سوم آموزش پایه وآموز ش متوسطه منحصراً در دانشگاههاصورت می پذیرد.

اگر چه تربیت معلمان مراحل مختلف آموزش پایه متفاوت است ، اما دوره ها راچنان ترتیب می دهند که معلمان ماژراحل دوم وسم هم صلاحیت تدریس در مرحله پیشین را به دست آورند .دوره های معلمان مرحله اول3سال طول کشیده وبه درجه کارشناسی منتهی میگردد. دوره های معلمان مرحله دوم چهار یا پنج سال طول میکشد که 3 سال نخست به اخذ مدرک کارشناسی عمومی و یکی 2 سال آخر به مدرک آموزش عالی تخصصی منتهی می شود .

معلمان مرحله دوم می توانند درجه  تکمیلی راهم به دست آورند که پس از 5 سال حاصل می آید.دوره های معلمان مرحله سوم ودبیرستان 5 یا 6 سال طول کشیده وبه درجه کارشناسی ارشد منتهی می شود. تمامی دوره ها شامل آموزش علمی وتربیتی وتمرین درس است . برخی از معلمان مراحل دوم وسوم آموزش پایه وآموزش متوسطه بدون گذراندن تربیت معلم ابتدایی انتخاب شده اند.کسانی که کمتراز6 سال سن دارند سابقه تدریش دارند یک دوره 2 ساله را در یک موسسه آموزش عالی می گذرانند، کسانی که بیش از6 سال سابقه دارند می توانند یک دوره1ساله را در دانشگاه آزاد بگذرانند.معلمان دولتی ، کارمندان دولت هستند . معلمان بر پایه سابقه وشایستگی های خود به شغل دست مییابند.تعداد واحدهای آموزش ضمن خدمت که شرط لازم برای ارتقاء شغلی محسوب می شود برابر با تعداد سالهای لازم برا ی ابقاء درهر پایه درسی است که میانگین سالانه آن 4 واحد است که هر یک 6 ساعت می باشد.

آموزش معلمان ابتدایی

معلمان آموزش پایه دوره های 4 ساله ای را در مدارس عالی دانشگاهی طی می کنند تا به درجه کارشناسی نایل شوند.

آموزش معلمین متوسطه

دبیران دبیرستان ملزم به برخورداری ازدرجه کارشناسی وگذراندن دوره هایی 4 تا 6 ساله می باشند.معلمان آموزش متوسطه،با کسب تجربه دآموزش معمول یا استثنایی قابلیت تدریس درآموزش تخصصی رابه دست می آورند. آموزش مداوم معلمان در مراکز آموزش معلمان برگزارمی شود.

آموزش ضمن خدمت

برنامه های ضمن خدمت آموزش معلمان معمولاً درقالب دوره های فشرده 15ساعته ارائه می گردد. مراکز انجمن مدرسه بیشتربرنامه های ضمن خدمت راارائه مینمایند.طی چندسال اخیرپیشرفت زیادی در اتخاذ روشهای جدید آموزشی من جمله«آموزش کارگاهی»و«پروژه ای »صورت گرفته است.

ترکیه

در ترکیه کالجهای تربیت معلم، به سه دسته تقسیم می‌شوند؛ برخی مؤسسات تربیت معلم، طی یک دوره 2 ساله معلمین را جهت تدریس در مدارس ابتدائی تعلیم می‌دهند. مؤسسات تربیت معلم سه ساله آموزگاران را برای مدارس متوسطه آموزش می‌دهند و مؤسسات تربیت معلم چهار ساله کار تربیت معلمین برای تدریس در لیسه‌ها را به عهده دارند. دانشجویان کالجهای تربیت معلم، در سطوح بالاتر دروس تخصصی در مراکز دانشگاهی مقتضی و واحدهای روش تدریس را در مراکز تربیت معلم عالی می‌گذرانند.

برنامه های آموزشی

معلمان مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان ملزم به گذراندن یک دورة تحصیلی چهار ساله در دانشگاه و اخذ مدرک لیسانس می باشند .این برنامه شامل واحد هایی در رشته های تخصصی دانشجویان ، آموزش روشهای تدریس و مدرک تدریس می باشد .معلمان دبیرستانهای فنی و حرفه ای یک برنامه آموزش فنی را در یک مرکز دانشگاهی آموزش فنی می گذرانند و بعد از پایان دورة مدرک لیسانس دریافت می دارند . تا اوایل دهة 1990 این مدرک با نام « مدرک فنی آموزش عالی » شناخته می شد .

به طور کلی می توان گفت که کلیه معلمان( ابتدایی و بالاتر) باید تحصیلات دانشگاهی داشته باشند. کسانی که متقاضی تدریس در مدارس هستند باید دوره های آموزش اولیه، آموزش تدارکاتی و برنامه های تدریس عملی را بگذرانند ، که طول این دوره ها از سه تا ده ماه متغیر است . در دورة تدریس عملی ، افراد زیر نظر یک معلم ارشد تدریس می کنند .

ارتقاء تحصیلی

دوره های تربیت معلم 2 و سه ساله بوده و برای ارتقاء شغلی لازم است معلمان آموزشهای از راه دور با همکاری دانشگاهها را بگذرانند . معلمها می توانند از طریق مدارس عالی تربیت معلم مدارک تکمیلی را دریافت کنند .

آموزش معلمین ابتدایی

برخورداری معلمین مدارس ابتدایی از یکی از2 شرایط ذیل در نظام آموزش ملی کشور ترکیه الزامی است:

الف) برخورداری ازصلاحیت‌‌های آموزشی مورد نیاز

ب) برخورداری ازصلاحیت تدریس مطابق با استاندارد‌های ملی

از نظر این حقیقت که معلمین آموزش ابتدایی حداقل برنامه دوره چهار ساله را تکمیل نمود‌ه‌اند و صلاحیت‌‌های آموزش را از طریق آموزش‌‌های ضمن خدمت همان‌طور که مورد نیاز استاندارد‌های ملی است گذراند‌ه‌اند تمامی معلمین در شاخص‌های نهم و دهم آورده شد‌ه‌اند بنابراین این شاخص‌‌ها را می‌توان صددرصد اعلام کرد. در سال‌‌های گذشته بسیاری از معلمین که فارغ التحصیل برنامه‌‌های کمک معلم بودند برنامه‌‌های جبرانی را برای بالابردن صلاحیت‌‌های آکادمیک خود تا مرحله معلمی گذراند‌ه اند.

در صورتیکه تمامی معلمان هم این برنامه‌‌های جبرانی را نگذرانده باشند، نسبت آنان به کل از آنجا که بسیار کم بود در نظر گرفته نمی‌شود و این معلمین همگی حداقل ده سال تجربه معلمی دارند.

صلاحیت‌‌های معلمین آموزش ابتدایی برطبق استاندارد‌های ISCED از این قرار است:

صلاحیت‌‌های آکادمیک معلمین آموزش ابتدایی

صلاحیت های مکسوبه	سطح آموزش	طول آموزش	ساختار آموزشی	مقطع آموزشی
مدرک آموزگاری آموزش ابتدایی	عضو آموزش	4سال	موضوعات کلی عمومی مطالعات حرفه‌ای، تجربه آموزگاری	آموزش‌ابتدایی(سن 6 تا 10)
مدرک آموزگاری آموزش ابتدایی (مدرک آموزگاری درس خاص)	عضو آموزش	4 سال	موضوعات کلی عمومی مطالعات حرفه‌ای، تجربه آموزگاری	آموزش‌ابتدایی(سن 6 تا 10)

در برنامه آموزش پایه، ارائه آموزش کامپیوتر به آموزگاران از جمله فعالیت‌‌هاییست که برای گسترش افق آموزش پایه در نظر گرفته شده است. اولویت استفاده از آزمایشگاههای فعلی کامپیوتر با معلمین آموزش ابتدایی و معلمینی است که به ارائه خدمت در تمامی استآن‌‌‌ها مبادرت می نمایند.

آموزش معلمین مدارس متوسطه

معلمین مدارس متوسطه نیز در دانشگاه‌‌‌ها آموزش دیده و به احراز مدرک کارشناسی نائل می آیند.

آموزش ضمن خدمت

هدف این دوره، برنامه ریزی و مدیریت برای اهداف آموزشی و اجرای مناسب برنامه های آموزش معلمان می باشد. وزارت آموزش و پرورش معلمها را برای شرکت در این دوره ها انتخاب می کند . این افراد از بین افرادی که ثبت نام کرده اند انتخاب می شوند . طول هر دوره از 3 تا 90 روز متغیر است.

روسیه

معلمین مقاطع ابتدایی و پیش دبستانی

موسسات آموزشی مقطع غیر دانشگاهی(کالجهای فنی و عمومی) معلمین مدارس پیشین دبستانی ودبستانی را آموزش می دهند.مدت زمان دوره 2 تا 5 سال می باشد.این در حالیست که برخی موسسات آموزش معلمان مقطع دانشگاهی،معلمین مدارس ابتدایی را آموزش می دهند که طول این دوره ها نیز5سال می باشد.فارغ التحصیلان دوره های موسسات آموزشی فوق ممکن است  حرفه معلمی را به صورت عملی وحرفه ای(کارآموزی) تجربه نمایند.

معلمین مقطع متوسطه

آموزش معلمین مراکزمتوسطه درموسسات آموزش معلم مقطع دانشگاهی صورت میپذیرد.برنامه آموزشی موسسات فوق 5سال بطول می انجامد.فارغ التحصیلان ممکن است بصورت کار آموزی حرفه معلمی را تجربه نمایند.

مکزیک

آموزش معلمان پیش دبستانی و ابتدایی

آموزش این معلمان چهار تا شش سال در دانشکده‌های تربیت معلمان به‌طول می‌آن‌جامد و مدرک اعطا شده فوق دیپلم (کاردانی) آموزش پیش‌دبستانی و ابتدایی است.

آموزش معلمین متوسطه

دردانشکده یا دانشگاه تربیت معلم به معلمان این مقطع مدرک کارشناسی اعطا می‌شود و بعضی از آن‌ها در دوره‌های آموزش ضمن خدمت شرکت می‌کنند.

برزیل

. دوره‌های آموزشی برای معلمانی که چهار کلاس اول هستند و آموزشهای بالاتر برای آن‌ها که از کلاس پنجم به‌‌‌بعد تدریس‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌کنند را برگزار کند.

· اطمینان از این که در طول دورة پنج ساله، حداقل 50درصد  مدیران مدارس مدارک دانشگاهی کسب‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌کنند و در مدیریت مدرسه متخصص‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌شوند.

آموزش معلمین ابتدایی

معلمین مدارس ابتدایی برای سال تحصیلی 1 تا 4 در موسسات آموزش سطح متوسطه آموزش می بینند .

آموزش معلمین متوسطه

آموزش معلمین مدرسه متوسطه در دانشکده های فلسفه ، آموزش وپرورش یا انسان شناسی وفلسفه صورت می پذیرد . این معلمین د دانشگاه یا موسسات خصوصی که مختص آموزش معلمین مدرسه متوسطه می باشند شرکت نمایند . مدرک اعطایی در پایان دوره به دانشجویان Licenciatura می باشد .

اسپانیا

آموزش معلمان

آموزش مقدماتی معلمین مراکز پیش دبستانی توسط دانشگاه EGB تدارک می یابد. کالج های آموزش معلمان موسسات دانشگاهی وابسته به دانشگاه می باشند. در اتمام موفقیت آمیز دوره آموزش معلمان، گواهینامه صلاحیت در تدریس گواهینامه EGB به فارغ التحصیلان اعطا می گردد. دوره ها سه سال بطول انجامیده و دانشجویان طی آن به مهارت در لغت شناسی، علوم انسانی، علوم، آموزش تخصصی و آموزش پیش دبستانی دست می یابند. آموزش مقدماتی مربیان پیش دبستانی و معلمین ابتدایی اکنون در دست اصلاح بوده و در حال انطباق با مقررات LOGES است. دوره همزمان سه ساله آموزش دانشگاهی معلمان علاوه بر دوره آموزش عمومی و مشتمل بر دوره کارآموزی تدریس است. دانشجویان دوره های آموزش معلمان به تخصص در آموزش کودکان، ابتدایی، زبانهای خارجی، موسیقی، تربیت بدنی، آموزش استثنایی و آموزش گفتاری یا شنیداری نائل می گردند. جهت تدریس در سطح آموزش پیش دبستانی برخورداری از تخصص لازم در آموزش خردسالان الزامی است. مربیان مراکز پیش دبستانی نیز همانند معلمین ابتدایی بر دو گروه (معلمین بخش دولتی فعال در موسسات آموزشی دولتی و معلمین بخش خصوصی فعال در موسسات آموزشی خصوصی) مشتمل می گردند. احراز شغل ثابت معلمی در کلیه سطوح آموزشی، حضور در آزمون رقابتی شایستگی و توانایی که توسط مقامات مختلف آموزشی سازماندهی می گردد، الزامی است. دسترسی به شغل معلمی منطبق بر قوانین تجاری قابل مذاکره است که ملزم به انعقاد قرارداد کار میان معلمین و مالکین مدارس می باشد. مدت زمان قرارداد مذکور از 1 سال تا زمان نامشخص شامل می گردد. معلمین مدارس خصوصی نیز ملزم به برخورداری از قابلیت های مقدماتی مشابه معلمین مدارس دولتی می باشند. مطابق برنامه LOGES، برخورداری از امکان حضور در دوره های آموزش ضمن خدمت حق مسلم معلمین کلیه سطوح آموزش است.

دوره های آموزشی آموزش استثنایی

مطابق برنامة LOGSE از آموزش استثنایی بعنوان بخشی از سیستم آموزش عمومی یاد می گردد. اهداف و مفاهیم چنین آموزشی مطابق با آموزش عمومی است که با ویژگیهای شخصی دانش آموزان استثنایی مطابقت می یابد. به عبارت دیگر، دانش آموزان مراکز استثنایی ملزم به یادگیری مفاهیمی مشابه مفاهیم سیستم آموزش عمومی می باشند. دانش آموزان استثنایی آموزش متوسطه ملزم به آموختن مهارتهای ویژه می باشند.  برنامه های تحصیلات عمومی در مدارس آموزش استثنایی مطابق با حوزه های پایه و اجباری است که بر سطوح آموزش مقدماتی و تکمیلی متوسطه مشتمل می گردد.

دوره‌های آموزشی پیش دبستانی و ابتدایی

آموزش معلمین مراکز پیش دبستانی و ابتدایی در دانشگاههای آموزش معلمان (Escueals) طی یک مرحله آموزشی 3 ساله صورت می‌گیرد. در حال حاضر طی دوره‌های آموزش معلمین مراکز پیش‌دبستانی و ابتدایی 7 تخصصی آموزش ابتدایی و نحوة تعلیم آن، زبان خارجی (انگلیسی و فرانسوی)، آموزش جسمانی، آموزش موسیقی، آموزش تخصصی و آموزشهای سمعی و بصری (گفتاری و شنیداری) به دانشجویان ارائه می‌گردد. قوانین مشترکی در کلیه دانشگاههای آموزش معلمان در خصوص برنامه‌های آموزش معلمین مرکز پیش‌دبستانی و ابتدایی وجود دارد. به نحویکه دوره‌های تحصیلی کلیه رشته‌های این مقطع بر حداقل 180 روز آموزشی بالغ می‌گردد. به کارگیری تکنولوژیهای جدید در آموزش و برخورداری از آموزش عملی و مناسب در قالب حداقل320 ساعت آموزش مشتمل می‌گردد.

دوره های آموزشی مقطع متوسطه

معلمین مقطع متوسطه، نیازمند برخورداری از مدرک آموزش حرفه‌ای و تخصصی درقالب 16تخصص سازماندهی شده مطابق با حوزه‌های  مختلف آموزش متوسطه  می‌باشند. برنامه‌های آموزشی رشته‌های مذکور حداکثر بر75 و حداقل60 واحد درسی مشتمل می‌گردد. که طی سال تحصیلی به دانشجویان ارائه می‌گردد. دورة تحصیلی نیز در دو جزء تحصیلات تئوری و آموزش حرفه‌ای وعملی.  سازماندهی گردیده است.

برنامه‌های آموزشی

برنامه‌های آموزش ضمن خدمت در قالب اشکال مختلف نظیر برگزاری گردهمایی‌ ثابت معلمین، رشته‌های آموزشی و علمی، اجرای پروژه‌های آموزشی در مؤسسات آموزشی، رشته‌های تخصصی، رشته‌های کوتاه‌مدت، و برپایی کنفرانس‌ها به معلمین ارائه می‌گردد. گفتنی است که سهم عمده برنامة های مذکور به عنوان ابزاری برای توجیه به نیازهای آموزشی معلمان مراکز پیش‌دانشگاهی با هدف بهبود کیفی آموزش  معلمان به آنان ارائه می‌گردد.

مصر

از جمله مهمترین سیاستهای آموزشی که در جهت ارتقاء سطوح آموزشی معلمان و انسجام منابع تربیتی و آموزشی آنان اتخاذ گردیده است،می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

- اجراء پروژه‌های زمانبندی شده درجهت ارتقاء‌سطح توانائی‌های‌معلمین ابتدائی بواسطه ارتقاء استانداردهای موجود دانشگاهی.

- تأسیس دپارتمان‌های جدید آموزش معلمان جهت ارتقاء سطح توانائی‌ معلمین حاضر در کالج‌های آموزشی

- تأسیس کالج‌های تخصصی آموزشی جهت آموزش معلمین هنرو موسیقی

- افزایش شمار برنامه‌های آموزش معلمان، سازمان یافته از سوی وزارت آموزش و پرورش

- تدارک آموزش‌های ویژه در خصوص ارزشیابی عملکرد معلمان توسط مرکز ملی امتحانات

- تدارک آموزش مستمر از راه دور از طریق کلاس‌های ویدئو-کنفرانس برای معلمین سراسر کشور

- بذل توجه خاص نسبت به ارتقاء سطح فرهنگی معلمین از طریق ارائه پیشرفت‌های نوین آموزشی.

در این خصوص، مراکز ملی تحقیقات و توسعه آموزشی اقدام به انتشار مجموعه‌ای از مکتوبات و منابع‌ای زده است که در قالب‌ آن جنبه‌های جدید و رویکردهای نوین آموزشی مورد بحث و بررسی گرفته و در دسترس معلمین در سراسر کشور قرار می گیرد.

اتریش

آموزش مقدماتی

 در این بخش میان تحصیلات مقدماتی برای معلمان مقاطع مختلف مهد کودک، مدارس اجباری عمومی، مدارس راهنمایی (mittlere Schule  ) و متوسطه و همچنین مدارس حرفه ای و مدارس عالی تفاوت وجود دارد. برای تدریس برخی از موارد درسی در مدارس حرفه ای راهنمایی و متوسطه، تحصیلات مخصوص به همان رشته در نظر گرفته شده است.

آموزش معلمین پیش دبستانی

در حوزه مهد کودک شخصی به نام معلم وجود ندارد و فعالیتها بر عهده مربی مهد کودک می باشد. این مربیان در مؤسسات آموزشی مربیان مهد کوک آموزش می بینند.

آموزش مربیان مهد کودک

. مؤسسات آموزشی برای آموزش مربیان مهدکودک درادامة مقطع آموزشی 8 شروع می شود و5 مقطع آموزشی رادربرمی گیرد. کالج ها درمؤ‌سسات آموزشی تربیت مربی مهدکودک دریک دورة چهار ترمی فارغ التحصیلان دبیرستانها راباهدف آموزش شغلی درمؤسسات آموزشی تربیت مربیان مهدکودک مورد آموزش قرار میدهند. علاوه بر این دوره های آموزشی نیز برای آموزش مربیان مهدهای کودکان استثنایی وجود دارد.

آموزش معلمین ابتدایی 
 به معلمین سال تحصیلی پیش دبستانی و مدرسة ابتدایی و معلمین مدارس ویژه ( استثنایی ) در کالجهای آموزشی معلمی سطح غیر دانشگاهی آموزش داده می شود. داوطلبان کالجهای آموزش معلم باید در امتحان ورودی در آکادمیک متوسطه یا در مدرسة فنی و حرفه ای و مدرسة فنی متوسطة عالی پذیرفته شده باشند یا باید امتحان ورودی ویژه را پشت سر بگذارند.دورة آموزشی حداقل 6 نیم سال تحصیلی(ترم ) به طول   می‌انجامد و با امتحان سطح کیفی آموزشی به اتمام می رسد. معلمین آیندة مدرسة ابتدایی تمامی مهارتهای لازم برای آموزش تمامی موضوعات در بخش آموزش دبستانی و پیش دبستانی را فرا می گیرند. معلمین ممکن است برای رشتة خاصی چون دینی،صنایع دستی و زبانهای خارجی مشخص و تعیین شده باشند. معلمین مدارس ابتدایی تحت لوای قانونی خصوصی یا قرارداد قانون دولتی،کارمندان ایالتی می باشند.

آموزش معلمین مقطع متوسطه
معلمین مدارس متوسطه به استثنای Hauptschulen در دانشگاه تحت تعلیم و آموزش قرار می‌گیرند. حداقل مدت زمان تحصیل برای کسب مدرک معلمی چهار سال و نیم می باشد که دورة کارآموزی را در بر می‌گیرد.  در پایان دوره، دانشجویان برای کسب دومین Fung Diplom p در رشتة اصلی و تخصصی شان امتحانات لازم ار پشت سر گذاشته و سپس به آنها مدرک Magister اعطاء می شود. علاوه بر این، آنها باید یکسال تجربة کافی را به عنوان یک معلم آزمایشی کسب نمایند.

آموزش معلمین فنی و حرفه ای
با توجه به قدمت تاریخی مدارس حرفه ای در اطریش که خود پیش زمینه مدارس راهنمایی و متوسطه فعلی هستند، در ابتدا هیچگونه تحصیلات خاصی برای معلمان در رشته های عملی وجود نداشت. معلمان دروس عمومی و تئوری -تخصصی فارغ التحصیلان دانشگاهها و یا مدارس عالی بودند و امروزه نیزهستند

تحصیلات معلمان زیر در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی صورت می گیرد :
تحصیلات معلمان مواد درسی عمومی و بازرگانی در مدارس راهنمائی و متوسطه حرفه ای، تحصیلات علمی معلمان برای تدریس علم حقوق، علوم اجتماعی – سیاسی، و همچنین تحصیلات معلمان دروس تئوری تخصصی در مراکز فنی و حرفه ای.
دوره آموزشی حین خدمت فقط برای معلمان مدارس حرفه ای و معلمان دروس تخصصی مدارس فنی و حرفه ای می باشد.(فقط دوره اول تحصیلات به مدت 4 ترم در حین خدمت انجام می پذیرد. بعد از آن یک دوره تحصیلات تمام وقت 2 ترمی درآکادمی های حرفه ای علوم آموزشی و تربیتی پیش بینی شده است که به صورت معافیت از خدمت انجام می پذیرد. (دوره دوم تحصیلات).
 

دوره های آموزشی معلمان جدید (تازه کار)
برای تدریس دروس تخصصی تئوری در مدارس فنی و حرفه ای و نیز درس حقوق در مدارس راهنمایی و متوسطه حرفه ای: فارغ التحصیلی از دانشگاه در یک رشته مرتبط و گذراندن دوره 4 ساله کارآموزی حرفه ای در رشته تخصصی مرتبط. برای تدریس دروس تخصصی تئوری در مدارس راهنمایی حرفه ای (مدارس فنی و حرفه ای): گذرانیدن امتحانات پایان دوره تحصیلات دوره متوسطه و یا امتحانات حرفه ای و یک دورة دوسالة کارآموزی حرفه ای در رشته تخصصی مرتبط (دورة اول تحصیلات، دورة دوم تحصیلات در آکادمی های حرفه ای علوم آموزشی و تربیتی)
· برای تدریس دروس تخصصی عملی در مدارس راهنمایی و متوسطه حرفه ای : گذراندن دوره آموزشی، یک دوره 6 ساله کارآموزی در رشته تخصصی مرتبط و امتحان استادکاری(دوره اول تحصیلات، دوره دوم تحصیلات در آکادمی های حرفه ای علوم آموزشی و تربیتی)
· برای تدریس دروس دانش عمومی و اقتصاد کارگاهی بصورت تئوری و عملی در مدارس حرفه ای : گذرانیدن امتحانات پایان دوره تحصیلات دوره متوسطه و یا امتحانات حرفه ای و چند سال کارآموزی حرفه ای در رشته تخصصی مرتبط (دورة اول تحصیلات،دورة دوم تحصیلات در آکادمی های حرفه ای علوم آموزشی و تربیتی)
 

آموزش معلمان استثنایی
آموزش معلمان مدارس استثنایی در دو مسیر صورت می گیرد :
الف) تحصیل در آکادمی های آموزشی– تربیتی تربیت معلم مدارس استثنایی (دوره لیسانس 6 ترم )
 برنامه تحصیلی در آکادمی های آموزشی – تربیتی استثنایی علاوه بر برگزاری کلاس های علوم انسانی؛ علوم آموزشی؛ کلاس های عملی تدریس و دوره های مکمل، همچنین دوره های آموزشی مخصوص معلولین را در برمی گیرد.
ب) دوره های آموزشی ارائه شده که تا حدودی توسط ایالتها برای معلمان ایجاد و گسترده شده اند؛ آموزش حین شغل را برای احراز شرایط آموزش و پرورش استثنایی و شیوه‌های آموزشی تخصصی در مدارس استثنایی زیر فراهم می کنند : مدارس استثنایی ناشنوایان؛ مدارس استثنایی کودکان کم شنوا ؛ مدارس استثنایی کودکان دارای معلولیت های جسمی؛ مدارس استثنایی کودکان دارای مشکل بینایی و مدارس بیمارستانی و نیز مدارس استثنایی تربیتی.

عربستان سعودی

وزارت آموزش بر18کالج تربیت معلم نظارت دارد .

معلمین مقطع ابتدایی

معلمین مقطع ابتدایی‌در یکی‌ازکالج های آموزش معلمان تعلیم می‌بینند.معلمین ابتدایی ملزم به برخورداری ازمدرک توجیهی پس ازگذراندن دورة آموزش4ساله کارشناسی در کالجهای آموزش معلمان می باشند.

معلمین مقطع متوسطه

معلمین مقطع متوسطه ملزم به گذراندن مقطع آموزش کارشناسی در دانشگاه می باشند.گفتنی است آندسته ازفارغ التحصیلانی که به احراز مدرک تحصیلی کارشناسی نائل نمیگردند برای مدت زمان1سال به نواحی حاشیه ای کشور رهسپار می گردند.معلمین این مقطع نیز در دانشکده های دانشگاههای ملک عبدالعزیز و ملک سعود و در دانشکدة دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود تحت تعلیم قرار می گیرند. این برنامه طی مدت زمان4سال به فارغ التحصیلان اعطا می گردد.

پرورش توانایی‌های معلمین و ارتقاء صلاحیت‌های آنان

تلا‌ش‌‌های زیادی در این زمینه برای پیشرفت برنامه‌های تربیت معلم و همچنین طراحی اطلاعاتی به روش امروزی در دست اجراست. این کار به منظور بهبود کیفیت تربیت معلم و منطبق کردن آن با نیازهای کارآموز انجام می‌شود. بعضی از کارمندان آ‌موزش برنامه‌های آموزش و دروس را دنبال می‌کنند تا از تجربیات دیگر کشورها و بهبود سطح آموزش و مهارتها بهره ببرند.سپس به دنبال افزایش برنامه‌ها و اجرای آنها به روشی پیوسته به منظور آموزش هرچه بیشتر معلمین هستند و بر برنامه‌های آموزشی کارآموز تکیه می‌کنند تا بازده کارآموز را بهبود بخشیده و خروجی آموزش را بهتر کنند.علاوه‌ برآن معلمینی که مدرک کاردانی ندارند برای بهبود صلاحیت‌هایشان نیاز به آموزش دارند و تمهیداتی برای کسانیکه آموزش تحصیلی نداشته‌اند نیز اتخاذ می‌شود.

استرالیا

آموزش معلمین پیش دبستانی و ابتدایی

در کشور استرالیا هیچگونه پیش شرطی برای حرفه تدریس وجود ندارد. در واقع ایالات و مناطق مختلف کشور، مسؤولیت نظارت بردانشگاههایی که در حوزه حاکمیت آنها دوره های تربیت معلم را برگزار می نمایند، برعهده دارند. درهر ایالت ومنطقه ازکشور،مسؤولیت مدارس و اشتغال معلمین در حیطه اختیارات مقامات آموزش دولتی وغیر دولتی قراردارد.علاوه براین،هر یک ازمناطق کشوردر حوزه حاکمیت خود در استخدام معلمین مقطع پیش دبستانی الزامات پذیرشی خاص خود را اعمال می نمایند. از برنامه های ویژه آموزش معلمین پیش دبستانی، تحت عنوان طرح تربیت مربیان ویژه آموزش خردسالان نیز اطلاق می گردد.

در این قبیل دوره های آموزشی، نحوه مراقبت و تدریس به کودکان رده های سنی 8-2 سال و یا 8-3 سال ارائه می گردد. آنان همچنین در این دوره آموزشهای مراقبت از کودکان، آموزش دروس پیش دبستانی و آموزش مربیگری پیش دبستانی را نیز فرا می گیرند. دوره آموزش معلمین پیش دبستانی معمولاً چهار سال به طول انجامیده و در پایان دوره به دانشجویان مدرک کارشناسی آموزش پیش دبستانی اعطاء می گردد.

.معلمین مقطع ابتدایی به کودکان سنین 12-5سال به مدت شش الی هفت سال آموزش ابتدایی می دهند. در این دوره تحصیلی جهت توسعه قوای ذهنی، جسمی و مهارتهای اجتماعی کودک به وی آموزشهای متنوعی ارائه می گردد.لازم به یادآوری است که جهت تدریس در مقطع ابتدایی دانشجویان ملزم به حضور در دوره 4 ساله کارشناسی آموزش ابتدایی می باشند.علاوه بر این، دانشجویانی که در یک رشته تحصیلی به جز آموزش مشغول تحصیل بوده اند نیز می توانند با پشت سر گذاردن 2-1 سال دوره کاردانی آموزش ابتدایی و یا 2سال دوره کارشناسی آموزش ابتدایی به ترتیب گواهینامه های دیپلم و کارشناسی آموزش مقطع ابتدایی دریافت دارند. در این دوره به دانشجویان علاوه بر آموزش دروس مختلف دوره ابتدایی فنون تدریس نیز تعلیم می گردد. لازم به یادآوری است که در مراکز تربیت معلم شمار دیگری از دوره های تحصیلی مختلط نظیر دوره کارشناسی هنرهای زیبا / آموزش ابتدایی، علوم کاربردی / آموزش ابتدایی، روانشناسی / و آموزش ابتدایی / موسیقی نیز برگزار می گردد.

نتیجه گیری:

در رویارویی با چالش های آینده، آموزش و پرورش سرمایه ای اجتناب ناپذیر است. تحقق هر آرمانی در آموزش و پرورش، در گروی نیروی انسانی آن یعنی معلمان است که عامل اجرایی آرمانها در محیط عملی هستند و هیچ اصلاحی بدون همکاری و مشارکت فعال آنان انجام نخواهد شد. لذا توجه و بازنگری در برنامه های تربیت معلم ، چه قبل و چه حین خدمت ضروری است. بسیاری از کشورها در سال های اخیر توجه خاصی به این امر نشان داده اند. در این راستا نگاهی به برنامه تربیت معلم در ژاپن، نشان می دهد، این برنامه ها به نحوی طراحی شده اند که خود انگیختگی، احساس مسئولیت، علاقه به کار گروهی و توانایی ارزیابی پیشرفت کار در معلمان پرورش یابد و به موازات آن معلمان ژاپنی از ارزش و احترام بالایی، هم به لحاظ علمی و هم به لحاظ اخلاقی و حرفه ای ، نسبت به کارکنان مشاغل دیگر اجتماعی برخوردارند.

در اکثریت کشورها آموزش معلمان مد نظر و اهمیت می‌باشد. و برای ارتقاء دانش و علم آنان ، آموزش آنان در دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها انجام می‌پذیرد. و آموزش تکمیلی آنان برخی از طریق آموزش ضمن خدمت و گاهی قبل از خدمت توسط مراکز علمی معتبر و گاهی در کشورهای دیگر انجام می‌پذیرد.

معلمان در فنلاند زمان کمتری را به تدریس نسبت به سایر کشورها اختصاص می‌دهند. یک معلم مدرسه راهنمایی، برای مثال، به‌طور متوسط 600 ساعت تدریس در سال انجام می‌دهد، درحالی‌که یک معلم در سطح مشابه در ایالات‌متحده آمریکا، 1080 ساعت در سال به تدریس اشتغال دارد

معلمان زمان کافی برای ارتقاء تدریس خود به روش‌های مختلف در اختیاردارند. معلمان زمان خود را خارج از کلاس برای برنامه‌ریزی در مورد چگونگی بهبود روش‌های تدریس، تعامل با جامعه و کار روی برنامه درسی و سنجش می‌گذرانند.

در فنلاند معلم ها ۶۰۰ ساعت (آمریکا ۱۱۰ ساعت آموزش) در سال درس می دهند و در سایر ساعات وقت خود را جهت تربیت اجتماعی کودک و ملاقات با خانواده و همکاران خود می گذرانند. در این کشور مدارس در مرکز جامعه و کودک در مرکز مدرسه قرار دارد. هدف مدارس تنها آموزشی دروس نبوده و تربیت کودک و ایجاد زمینه بروز خلاقیت های فردی ارزش بالایی دارد. به همین علت تربیت کودک نه تنها در مدرسه بلکه حتی خارج از مدرسه دنبال می شود.

ژاپن تنها کشوری است که در زمینه آموزش معلمان ، اقدامات جدی انجام داده است. در این کشور ، برنامه های تربیت معلم به وسیله کالج ها و دانشگاهها و با تصویب وزارت آموزش، علوم و فرهنگ تهیه می شود.

پرورش حرفه ای معلمان که بر مشاهده مشترک و شرکت همگانی در مباحث کلاس درس استوار است، به آنها این امکان را می دهد که روشهای یکدیگر را در ارائه یک برنامه درسی در کلاس، با هم مقایسه کنند و از این مقایسه و تبادل نظر درباره روشهای گوناگون، ارائه برنامه درسی واحد را بیاموزند و توانایی های حرفه ای خود را بالا ببرند. آن ها در مباحث مشترک خود می آموزند که آموزش مؤثر کدام است و واقعاً چه چیزی برای یاد دادن اهمیت دارد.

 

منابع:

https://fa.wikipedia.org

http://research.ui.ac.ir

https://www.mehrnews.com/news

https://fa.wikipedia.org/ 

http://www.medu.ir/fa

مهری قربانی، کارشناس مسئول امور بین‌الملل

31 شهریور 97