عیب می جمله چو گفتی هنرش نیز بگو

این‌ که هر از چند گاهی مشفقان و دل‌سوختگان عرصه تعلیم و تربیت صدر تا ذیل نظام آموزشی را از سر مهر می‌نوازند، نشان از دغدغه آنان و اهمیت این نظام دارد؛ اما با عنایت به گفته‌های آن استاد فرزانه که فرازی از آن نقل شد، تقریر اشارات زیر ضروری می نماید:
 بی‌گمان نظام آموزشی واجد ایراداتی است اما احاله تام و تمام ایرادات بر ذمه سیستم مذکور از سوی پیشروان فکری جامعه روا نیست؛ چراکه کثیری از متغیرهای اثرگذار بر این نظام، بیرون از آن کارسازی شده، لیکن در نشو و نمای عیوب درونِ ساختار، نقشی بسزا دارند که برشمردن آنان در این مقال نمی‌گنجد. لازمه مرتفع نمودن این ایرادات بر اساس تجربه زیسته، به‌موازات صبوری و آگاهیِ متولیان امر، پذیرش مسئولیت عملکرد از سوی سهم‌خواهان و بخش‌هایی از حاکمیت است که در خلق و تحمیل عواملِ مخل، دخیل و سهیم‌اند.

طی سال‌های متأخر در سپهر نظام آموزشی به تولید اسناد درخورِ تحولی و ترسیم چشم‌اندازی روشن به نام سند تحول بنیادین و زیر نظام‌های شش‌گانه آن همت ‌گمارده شده است. استقرار کامل و متوازن زیر نظام‌های شش‌گانه سند مزبور به سبب حاجتمندی به همسویی تمامی ظرفیت‌ها امری زمان‌بر و بروز و ظهور دیرهنگام ثمرات آن با عنایت به این‌که چنین امور بالذات دارای تأخر فرهنگی‌اند، از بدیهیات علمی است؛ لیکن سوء مدیریتِ خود علامه پندارانی که نظام آموزشی را محل ترک‌تازی، ماجراجویی و خودسری‌های آموزشی قراردادند؛ بر فرسایشی شدن این تأخر و به‌تبع آن افزایش یک‌باره مطالبات عمومی دامن زد که درنهایت عدم اقناع و تشدید بی‌اعتمادیِ افکار عمومی را در پی داشت. شاهد این قصه پر غصه، استقرار نظام آموزشیِ موسوم به 3-3-6 است که به یک نسل‌کشی آموزشی منجر شد. اقدامی فاقد پیوستار پژوهشی و تمهیدات اجرایی که به نظر با روح و جسم سند تحول مغایر بود و سبب شد بازتألیف کتب درسی پیش از تدوین و تصویب اهداف دوره‌های تحصیلی و حوزه‌های یادگیری و بدون داشتن چارچوب عملی راهنمای برنامه درسی هزینه‌هایی گران بر جامعه تحمیل و بی‌گناهانی را در مسلخ این تغییرات شبه کارشناسانه ذبح کند.
تصریح می‌شود که به‌رغم وجود برخی کاستی‌ها در نظام آموزشی شرط انصاف نیست که به مساعی مجموعه آموزش‌وپرورش و دستاوردهای آن تخفیف‌گرایانه نگریسته شود؛ تا جایی که زلف مرتبت علمی تربیت‌شدگان در دامان این سیستم چون زنده‌یاد مریم میرزاخانی که یکی از هزاران ستاره پرفروغ این آسمان است؛ به نجات‌یافتگی از چنبره این نظام آموزشی! گره زده شود.