کاهش قدرت استدلالی و ریاضی نسل جدید

علاوه بر این، نتایج آزمون بین المللی "تیمز" که وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان پایه چهارم و پایه هشتم را در ریاضیات و علوم می‌سنجد‌ و هر 4 سال یک بار برگزار می‌شود، در سال‌های مختلف، بیانگر آن است که میانگین نمرات دانش‌آموزان ایرانی در این آزمون از میانگین نمرات بسیاری از کشورهای شرکت‌کننده در آزمون بین‌المللی تیمز کم‌تر است.

تیمز، اطلاعات ارزشمندى براى کشورها فراهم می‌آورد و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا چگونگى آموزش ریاضى و علوم در پایه‌هاى چهارم و هشتم را در طول زمان بررسی کنند. در واقع یافته‌ها و اطلاعات به دست آمده از این گونه مطالعات، منبع مهم و تعیین کننده‌ای براى شناسایى نقاط ضعف و قوت نظام‌هاى آموزشى کشورها در مقیاس ملى و بین‌المللی و به دنبال آن، ارائه راهکارهاى علمى و مؤثر در بهبود فرآیند یاددهى - یادگیرى است.

در آزمون تیمز، ارزیابی توانایی ریاضی دانش‌آموزان در هر دو پایه، در دو زمینه تحت عنوان "حیطه‌های شناختى" و "حوزه‌هاى محتوایى" انجام مى پذیرد. زمینه محتوایى به ارزیابى حوزه هاى موضوعى (براى مثال اعداد و عملیات، جبر و هندسه) اختصاص دارد و حیطه‌هاى شناختى به توصیف فرآیندهاى تفکر (دانستن، به کاربستن و استدلال کردن) می‌پردازد و مجموعه‌ای از رفتارها را ارزیابى می‌کند که انتظار می‌رود دانش‌آموزان با درگیر شدن با ریاضى از خود بروز دهند.

هشدار به مردم و مسؤولان آموزشی کشور: نمرات پایین دانش آموزان ایرانی در آزمون های جهانی تیمز
یکی از مواردی که حکایت از تحقق یادگیری دانش‌آموزان دارد، نتایج عملکرد آنها در آزمونهای پیشرفت تحصیلی است. عملکرد خوب دانش آموزان در این آزمون ها می‌تواند بیانگر شرایط مساعد آموزش و پرورش باشد و هرگونه نقص و اشکالی در این سیستم می‌تواند منجر به نتایجی در این آزمون ها گردد، که مطلوب نظام آموزشی نباشد.

  ایران نیز از سال 1370 شمسى برابر با 1991 میلادى در این آزمون شرکت کرده و تا کنون در هفت مطالعه‌ تیمز حضور داشته است. داده‌های به دست آمده از این آزمون در هر هفت مطالعه نشان می‌دهد که میانگین نمره‌ دانش‌آموزان پایه چهارم و هشتم ایران در ریاضیات، از میانگین اغلب کشورهای شرکت کننده در آزمون کمتر است.

به عنوان مثال، طبق گزارش مرکز ملی مطالعات تیمز و پرلز، در سال 2015، میانگین نمره‌ دانش‌آموزان پایه چهارم ایران در ریاضیات از میانگین نمره‌ دانش‌آموزان شش نظام‌آموزشی بیش‌تر و از میانگین نمره‌ دانش‌آموزان 45 کشور کم‌تر بود.

همچنین میانگین نمره‌ دانش‌آموزان پایه هشتم کشورمان در ریاضیات از میانگین نمره‌ دانش‌آموزان هشت کشور بیش‌تر و از میانگین نمره‌ دانش‌آموزان 29 کشور کم‌تر بود و این نتایج، می‌تواند هشداری برای آموزشکاران و مسئولان آموزش و پرورش در ارتباط با وضعیت آموزش ریاضی ایران باشد.

 نتایج حاصل از این آزمون برای برخی از کشور‌ها به قدری اهمیت دارد که حتی ممکن است به تغییرات اساسی در سطوح بالای مدیریت آموزشی نیز بینجامد، به طوری که در تیمز 1995، وزیر آموزش و پرورش کشور نروژ به علت کسب رتبه پایین در این آزمون‌ها مورد سوال قرار گرفت.

توجه به دلایل عملکرد ضعیف دانش‌آموزان ایرانی در هر دو حوزه محتوایی و حیطه‌های شناختی از مواردی است که باید مورد توجه آموزشکاران و برنامه‌ریزان ریاضی کشورمان باشد. به‌ویژه عملکرد ضعیف دانش آموزان در هر دو پایه درحیطه‌هاى شناختى که به توصیف فرآیندهاى تفکر مى پردازند، در این حیطه بیانگر آن است که توانایی دانش آموزان در حیطه هایی مانند استدلال کردن ضعیف است.