جلسه‌ی شورای اندیشه‌ورز مؤسسه‌ی فرهنگی مدرسه‌ی برهان و انتشارات مدرسه با حضور رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، اعضای هیأت اندیشه‌ورز و جمعی از مدیران و معاونین سازمان و مدیرعامل این مؤسسه، صبح امروز یکشنبه 7 آذرماه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در ابتدای این جلسه دکتر حسن ملکی، گفت: همان‌طور که مستحضر هستید، جشنواره‌ی کتاب رشد، هر سال برگزار میشود اما بررسی نتایج نشان داده که امسال این رویداد هم از نظر زمان‌بندی و هم سطح کمی و کیفی آثار، بسیار بهتر از دوره‌های قبل برگزار شد و مطلوب بود. در این رویداد کتاب‌های خوبی برگزیده و انتخاب شد چرا که معیارها و دقت داوری افزایش یافته بود.
او ادامه داد: در این دوره از دبیر جشنواره خواستم که کتاب‌های رد شده را برای من ارسال کنند، تا بتوانم تحلیل کامل‌تری از آثار موجود در سطح جامعه داشته باشم. به ارزیابی کارهای مردود پرداختم و متوجه شدم که کتاب‌هایی از ناشران مختلف در این جامعه منتشر میشود و مطالبی در دل آن‌ها وجود دارد که اساساً مناسب نیست، البته از آنجایی که اغلب مطالب در درون این کتاب‌ها عریان نیست، این مباحث به راحتی قابل تشخیص نیست اما انحرافات زیادی از نظر اخلاقی، فرهنگی و ... در دل این آثار وجود دارند که ما باید به آن توجه کنیم لذا توجه به انتشارات مدرسه یک گام مهم در این راستا به‌شمار می‌رود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تصریح کرد: قصد و هدف ما این است که با تشکیل هیأت اندیشه‌ورز، بتوانیم طی یک کار فرهنگی اصیل و ریشه‌دار، انتشارات و مباحثی از این دست را که در اختیار سازمان پژوهش است، اصلاح کنیم. تلاش ما این است که انتشارات مدرسه در یک فضای انقباض و انبساط کار را ادامه دهد، به این معنا که هم کار، رها نشود و تحت نظر باشد و هم اینکه جنبه‌ی هنری داشته باشد و فضای اندیشه نیز در آن امکان پرواز داشته باشد. بدیهی است که سازمان پژوهش به‌وسیله‌ی انتشارات مدرسه می‌تواند جنبه‌ی آموزشی خود را گسترش دهد لذا این بخش اهمیت فوق‌العاده‌ای در عرصه‌ی آموزش و تربیت کشور دارد.
دکتر ملکی خاطر نشان کرد: هدف ما کمک به انتشارات آموزشی و غنی‌سازی این مؤسسه در راستای ارتقای آثار سازمان است اما در این مسیر ضروری است که ابعاد مختلف مؤسسه را مد نظر قرار دهیم و پتانسیل‌هایی که فراتر از انتشارات مدرسه در دل این مؤسسه وجود دارد، را کشف کنیم.
ارائه‌ی تحلیل بررسی ابعاد داخلی و خارجی انتشارات مدرسه
در ادامه‌ی جلسه، دکتر ایزدخواه، از دانشگاه علامه طباطبایی به ارائه‌ی گزارشی از انتشارات مدرسه پرداخت و گفت: در بدو امر و چشم‌انداز کار این بود که به سندی برای تحول انتشارات مدرسه دست پیدا کنیم لذا در این مسیر گام نخست را به تحلیل انتشارات از منظر داخلی و خارجی اختصاص دادیم تا محیطی که انتشارات را احاطه کرده و جوانب امر را مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه نیز ظرفیت‌ها، امکانات، نقاط قوت و ضعف انتشارات نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
او افزود: در این راستا فعالیت‌های متعددی نظیر چندین مصاحبه با مدیرعامل و مدیران کلیدی، بررسی صورت‌های مالی سال‌های 1398 و 1399، بررسی صورتجلسات هیأت مدیره، تحلیل وب سایت مؤسسه و پیج‌های این مؤسسه در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت.
ایزدخواه خاطر نشان کرد: ما در ابتدای امر باید بدانیم که کجا هستیم و در گام بعد قصد رسیدن به کجا را داریم و چگونه می‌توان به آن نقطه دست یافت؟ در واقع توجه به این سه نکته گام نخست برای برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و بلندمدت به‌شمار می‌رود.
او افزود: در سال 99، بالغ بر 93 هزار عنوان کتاب چاپ شده که 24 درصد آن در مورد کودک و نوجوان بوده است. نکته‌ی جالب دیگر این است که 72 درصد کتاب‌ها، شامل عناوین تألیفی و 28 درصد آن، مربوط به آثار ترجمه بوده است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: ما امروز نزدیک به 8 هزار کتابفروشی در کشور داریم اما تنها 40 درصد کتاب‌ها به چاپ دوم و بیش از آن رسیده‌اند لذا ما باید به فرصت‌ها و تهدیدها در این بازار توجه ویژه داشته باشیم و از آن استفاده کنیم.
ایزدخواه بیان کرد: در این مسیر ما شاهد افزایش فرهنگ خرید کتاب و تمایل به محتوای سطحی، همراه با ظهور شبکه‌های اجتماعی هستیم اما از سوی دیگر نیز، کاهش قدرت خرید و فرزندآوری در این مسیر تهدیداتی برای بازار کتاب به‌شمار می‌روند.
او تأکید کرد: تازه واردها و کالاهای جانشین یعنی کتاب‌های صوتی و الکترونیک که تمایل به آن‌ها، نیز بسیار زیاد شده، وارد عرصه شده‌اند، به نحوی که بالغ بر 30 درصد، افزایش تمایل در بخش کتاب‌های صوتی وجود داشته است لذا لازم است که ما در انتشارات مدرسه به این عرصه فکر کنیم و نزدیک شویم.
ایزدخواه به تحلیل ابعاد فروش و کانال‌های موجود در این بخش پرداخت و گفت: کرونا در این مسیر توانست به بخشی از کانال فروش کتاب شامل کتاب برای دانش‌آموزان، تجهیز کتابخانه‌های مدارس، مسابقات کتابخوانی و نمایشگاه کتاب مدارس است البته تا حدودی در سال اخیر این بخش بهبود پیدا کرد اما نیاز داریم که با حضور کارشناسان در این بخش قوی‌تر عمل کنیم.
او بر لزوم توجه به بازاریابی تأکید کرد و گفت: بازاریابی، فروش، توسعه‌ی تیم فروش و بازاریابی و ورود به عرصه‌ی کتاب کودک و نوجوان از جمله مباحثی است که باید در ادامه‌ی مسیر و در راستای رشد انتشارات مدرسه، مد نظر قرار گیرد.
انتشارات مدرسه نیازمند سرمایه‌گذاری در تبلیغات است
حجت الاسلام حمید محمدی، مشاور عالی رئیس سازمان پژوهش نیز در ادامه‌ی جلسه بیان کرد: به‌نظر من جای این تحقیق و اقدام بسیار خالی بود لذا انجام چنین کار خوب و کاملی جای تشکر و تقدیر دارد. اتفاقات خوبی طی چند دهه‌ی گذشته در انتشارات مدرسه رخ داده که نباید از آن غفلت کنیم زیرا این انتشارات بزرگترین و معتبرترین انتشارات کشور است.
او افزود: این انتشارات تربیت نسل را بر عهده دارد لذا نقطه‌ی بسیار مهم و حساسی است اما لازم است که به واحد تحقیق و توسعه، نیازسنجی، واحد مطالعه و پژوهش یک ضرورت جدی هستند و جای این بخش مفقود است لذا باید در این عرصه سرمایه‌گذاری جدی داشته باشیم.
مشاور عالی سازمان پژوهش تصریح کرد: لازم است که علاوه بر کتاب سازمان پژوهش به بخش شخصیت‌پردازی نیز روی آورد و ما شاهد شکل‌گیری این بخش باشیم. نکته‌ی دیگر عدم نگاه تخصصی به بحث تحقیقات و برندینگ در این عرصه کاملاً احساس میشود لذا لازم است که بودجه‌ی کافی برای این بخش مد نظر قرار دهیم.
حجت الاسلام محمدی خاطر نشان کرد: ما نیازمند الگوسازی و انگیزه‌دهی به انتشارات سایر شهرها هستیم تا بتوانیم یک توسعه‌ی پایدار را در سراسر کشور تجربه کنیم. طبق تأکیدات مقام معظم رهبری باید دستاوردهای جمهوری اسلامی در حوزه‌ی کودک، دفاع مقدس و ... به خارج از کشور صادر شود لذا لازم داریم که بخشی نیز برای ترجمه داشته باشیم و یک سرمایه‌گذاری بر روی واحد ترجمه اختصاصی داشته باشیم.
نگاه‌مان را به انتشارات مدرسه گسترده کنیم
دکتر علی محبی، معاون برنامه‌ریزی درسی و تولید بسته‌های تربیت و یادگیری سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش نیز در ادامه جلسه، بیان کرد: ضروری است که برای پیشرفت در عرصه‌های مختلف نیاز است که نگاه‌مان را به انتشارات مدرسه گسترده کنیم و موسسه را به صورت کامل مد نظر قرار دهیم لذا در بدو امر نیاز است که معرفی کنیم که اساسا موسسه چیست و ماموریت‌ها نیز به صورت کامل مشخص شود.
او افزود: رکن اصلی ماموریت این موسسه، پشتیبانی از برنامه درسی و تعلیم و تربیت است بنابراین نمی‌توانیم آن را کامل با انتشارات عمومی مقایسه کنیم.
حیدر تورانی، عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش نیز در ادامه جلسه بیان کرد: خوشبختانه موسسه ما امروز در یک موقعیت رقابتی است و این امکان در درون موسسه و انتشارات مدرسه وجود دارد. ضروری است که به جز مصاحبه با مدیر عامل و مدیران کلیدی، مدیران و کارشناسان متخصص دیگر بخش‌ها نیز مد نظر قرار گیرد و از صحبت‌های آنان استفاده کنیم.
او افزود: بدیهی است که مشکلات برای به دست آمدن راه حل باید تبدیل به صورت مساله شوند لذا باید در گزارش ارائه شده، به این امر توجه کنیم. بدیهی است که سازمان پژوهش ظرفیت بسیار بالایی دارد و موسسه نیز به عنوان بخشی از این سازمان، دارای این ظرفیت بالا هست لذا باید از این بخش در مجلات رشد و قسمت‌های مختلف استفاده کنیم.
محمد ابراهیم محمدی، مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی نیز بیان کرد: جا داشت که در تحقیقی که صورت گرفت به بحث محتوا نیز اشاره می‌شد زیرا کارهای ماندگار با تاکید بر محتوا شکل می‌گیرند.
او افزود: در داخل سیستم انتشارات متعددی داریم لذا باید به تقسیم حدود بپردازیم و انتشارات مدرسه باید در مباحث کمک آموزشی و مواردی از این دست وارد عمل شود زیرا اگر اینگونه شود امکان تقسیم کار و توسعه پدید خواهد آمد. نکته دیگر این است که ما باید بر روی بین المللی شدن موسسه بیشتر کار کنیم زیرا مدارس معین خارجی در این بخش تقاضاهای متعددی دارند که باید بر روی آن کار کنیم.
دکتر رضا قمرزاده عضو شورای اندیشه ورز انتشارات مدرسه، نیز در بخش دیگری از جلسه بیان کرد: این گزارش، یک خیز بسیار خوب بود اما شاید لازم بود که اندکی در عرصه تحلیل گسترده‌تر عمل کنیم زیرا انتشارات مدرسه دارای ظرفیت‌های بالایی است. نکته اینجاست که این موسسه ظرفیت بالایی در عرصه خانواده، معلمان نویسنده و مخاطبان ومباحثی از این دست دارد لذا باید از این گنج استفاده بهینه شود و از طریق همین بستر به جریان سازی در کشور بپردازیم.
او افزود: ما باید نقشه جامع انتشارات را طراحی کنیم تا سایرین بتوانند نقش خود را پیدا کنند زیرا اساسا دیگر انتشارات رقبای ما به شمار نمی‌روند و می‌توانند نقش خود را در کنار ما پیدا کنند. در عرصه بین‌المللی نیز انتشارات مدرسه نیازمند توجه بیشتر است زیرا امروز با نوآوری و به روز بودن، می‌توان یک تعامل فرهنگی مناسب به وجود آورد.
ضرورت تکمیل گزارش مربوط به موسسه فرهنگی برهان
دکتر حسن ملکی در بخش پایانی جلسه به جمع بندی مباحث مطرح شده، پرداخت و گفت: گزارش ارائه شده و مباحثی که مطرح شد، جای تشکر داشت و بسیار خوب بود. به نظر من این گزارش با توجه به سه بعد باید تکمیل شود زیرا در عین اینکه کار بسیار خوب و قابل استفاده بود، اما نقص‌هایی نیز در آن دیده می‌شد.
او افزود: باید این گزارش بعد توصیف، تبیین و تجویز را در بر گیرد لذا اگر نیاز به منبع اطلاعاتی دیگر نیز هست، هماهنگی‌های لازم انجام شود تا گزارش با این سه ضلع تکمیل شود. ما پس از اتمام گزارش و بر پایه آن، نیازمند یک برنامه راهبردی نیز هستیم البته این گزارش تا حدود زیادی نیز برنامه راهبردی به شمار می‌رفت زیرا نقاط ضعف، قوت و تهدید نیز در آن کاملا دیده می‌شد اما شاید لازم باشد که اندکی روی آن به صورت تخصصی‌تر کار شود و پس از تکمیل گزارش برنامه ریزی جدید به عمل آوریم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: در این مسیر ضروری است که موسسه فرهنگی برهان مد نظر قرار گیرد و انتشارات در دل آن دیده شود. ما امروز قصد تغییر اسناد مبنایی را نداریم و به دنبال اجرای آن هستیم البته به نظر می‌رسد که ما نیازمند یک اصلاح ساختاری نیز در موسسه فرهنگی برهان هستیم لذا باید به آن توجه کنیم. نبود واحد تحقیق و پژوهش بیانگر خلاء ساختاری است که باید در مرکز توجه قرار دهیم زیرا اگر این موارد مد نظر قرار گیرد ما از بعد نرم افزاری غنی می‌شویم و باید وارد عمل شویم.
ملکی بیان کرد: تا در انتشارات مدرسه و موسسه برهان به وضعیت مطلوب دست پیدا نکنیم، جلسات را رها نخواهیم کرد.
انتهای پیام
ارسال نظر