معرفی رشته «خاتم‌سازی» شاخه کاردانش

به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس،‌ رشته «خاتم‌سازی» در زمینه هنر از گروه هنر قرار دارد.

*معرفی رشته

خاتم هنر آراستن سطح اشیا چوبی به شکل موزائیک با مثلت‌های کوچک سه پهلو برابر یا دو پهلو برابر چوبی استخوانی یا فلزی است که از حدود حداقل چهارصدسال پیش به این سو در بخش‌های مختلفی از ایران به خصوص در شیراز و اصفهان رواج دارد.

قدیمی‌ترین نمونه‌های آثار خاتم که تاکنون به دست ما رسیده آثار مربوط به دوران صفویه است ولی آثار و مدارکی نیز به دست آمده که نشان می‌دهد این فعالیت هنری از زمان دیلمیان وجود داشته است.

*سطح آموزشی مهارت‌ها

مواد اولیه‌ خاتم سازی

برای تولید محصولات خاتم از مواد اولیه‌ گوناگونی استفاده می‌شود که عبارتند از:

انواع چوب مانند چوب آبنوس، فوفل، بقم، عتاب، نارنج، افرا، کیکم، تبریزی، شمشاد.

انواع استخوان عاج مانند عاج فیل، استخوان شتر، استخوان گاو و استخوان اسب.

انواع مفتول‌های فلزی مانند مقتول برنجی، نقره‌ای و گاه مفتول طلایی

صدف.

نخ پرکف ریشم، لاک.

وسایل و ابزار کار:

ابزاری که در تهیه‌ خاتم مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از اره، پرس، انواع مختلف چوب سای، چکش، سوهان، گاز انبر، رنده، ظرف رنگرزی، قلم‌مو، قیچی مخصوص بریدن مفتول‌های برنجی، انبردست، دم‌باریک، پیچ‌گوشتی و سمباده، در بعضی از کارگاه‌ها از دستگاه برش خاتم نیز استفاده می‌شود که موجب افزایش بازده‌ کار می‌شود.

از ابزارهای دیگر خاتم سازی دستگاه نورد سیم است که مفتول‌های فلزی را به صورت منشورهای مثلت‌القاعده درمی‌آورد. دیگر تخته شیار ساز یا منشورساز است که تخته‌ای مسطح است و روی آن شیاری به صورت منشور مثلث‌القاعده وجود دارد.

*آینده تحصیلی و شغلی

اگر هنرجو مایل به ادامه تحصیل در دانشگاهای دولتی، آزاد و غیرانتفاعی باشد توان این را دارد در رشته‌هایی که دانشگاه مذکور طبق برنامه‌ریزی اعلام می‌دارد تحصیلات خود را ادامه دهد و، می‌تواند در رشته‌هایی مانند هنرهای اسلامی - هنرهای تجسمی - معماری باستانی و... در مقاطع کاردانی ـ کارشناسی و کارشناسی ارشد ادامه تحصیل دهد.

با توجه به اینکه رشته‌های صنایع‌دستی گرایش‌های متفاوتی وجود دارد هنرجویان می‌توانند نسبت به علاقه خود در رشته‌هایی از جمله 1) قلم‌زنی روی فلز 2)منبت چوب 3)معرق چوب 4) گره چینی چوبی 5) تراش سنگ‌های قیمتی 6) خاتم سازی 7) ملیله کاری 8) صحافی و جلدسازی انتخاب رشته کرده و مهارت‌های لازم را کسب نمایید.

بازار کار و آینده شغلی:

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به صورت کاملاً مستقیم در جامعه نقش‌آفرینی کنند و نیازی به استخدام در دستگاه‌های دولتی یا خصوصی نداشته باشد بدیهی است در صورت تمایل می‌توانند با هریک از دستگاه‌های یادشده همکاری کنند.

*ساعت آموزش

رشته «خاتم‌سازی» دارای 107 ساعت آموزش است که شامل 42 ساعت دروس عمومی، 47 ساعت شایستگی‌های فنی، 9 ساعت شایستگی‌های کارگاهی و 9 ساعت شایستگی‌های غیرفنی است.

استاندارد مهارت و درس این رشته شامل «طراحی سنتی درجه 2 متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «طراحی سنتی درجه 1 متشکل از یک واحد نظری و 3 واحد عملی»، «درودگری سنتی متشکل از 2 واحد نظری و 4 واحد عملی»، «خاتم‌سازی درجه 2 متشکل از 3 واحد نظری و 19 واحد عملی» و «کارورزی متشکل از 4 واحد عملی» است.