خبرگزاری فارس ـ شهین مردانی: ارزیابی نظام‌های آموزشی در کشورهای مختلف یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولین هر کشوری است؛ چرا که موفقیت یک نظام آموزشی برابر با تربیت نسلی موفق است که نه تنها نسل‌های آینده را خواهد ساخت بلکه موفقیت آموزشی آن، دستاوردهای جهانی دارد و می‌تواند به توسعه کشور در مرزهای بین‌المللی خدمت کند.
یکی از نظام‌های پایش و رصد فعالیت‌های آموزشی برای رسیدن به این هدف، برگزاری دو آزمون بین‌المللی به نام‌های تیمز و پرلز است که توسط انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در سطح دنیا برگزار می‌شود.
آزمون تیمز روند آموزش ریاضی و علوم در دو پایه چهارم و هشتم را می‌سنجد و آزمون پرلز، پیشرفت سواد خواندن ادبی و معلوماتی دانش‌آموزان را در پایه چهارم ارزیابی می‌کند؛ در واقع مهم‌ترین و عمده‌ترین هدف آزمون‌های تیمز و پرلز بحث پیشرفت ریاضیات و علوم در پایه چهارم ابتدایی و سوم راهنمایی و بررسی درک مطلب دانش‌آموزان است.
* حضور 60 کشور جهان در آزمون‌های تیمز و پرلز
60 کشور مختلف دنیا شامل کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و جنوبی، خاورمیانه، شمال آفریقا، آفریقای مرکزی و جنوبی، آسیای مرکزی، شرقی و اقیانوسیه در این آزمون شرکت می‌کنند.
لیست کشورهایی که در این آزمون شرکت کرده‌اند را در زیر مشاهده می‌کنید:
* هدف از آزمون تیمز و پرلز
انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با هدف محک ارزیابی نظام‌های آموزشی در کشورهای مختلف و میزان موفقیت نظام آموزشی و عملکرد آنها فعالیت می‌کند.
هدف از برگزاری این دو آزمون، مقایسه روند عملکرد نظام آموزشی کشورهای شرکت‌کننده در ابعاد و در طول دوره‌های مختلف است.
* شناسایی نقاط ضعف و قوت نظام‌های آموزشی
انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی معتقد است: یافته‌ها و اطلاعات به دست آمده از مطالعات تیمز و پرلز منبع مهم و تعیین‌کننده برای کشف و شناسایی نقاط ضعف و قوت نظام‌های آموزشی کشورها در مقیاس ملی و بین‌المللی و ارائه راهکارهای برخاسته از نتایج پژوهشی در بهبود فرآیند یاددهی ـ یادگیری است.
* نتایج آزمون تیمز و پرلز معیار تصمیم‌گیری آموزشی
دولت‌هایی که در این آزمون شرکت می‌کنند، رتبه حاصل از آزمون تیمز و پرلز را به معنای ضعف و یا قوت برنامه‌های آموزشی خود برداشت می‌کنند.
کشوری مانند نروژ به قدری ملاک و معیارش این دو آزمون است که نتیجه ضعیف دانش‌آموزان نروژی منجر به عزل وزیر آموزش و پرورش این کشور شد.
* برگزاری آزمون‌های تیمز و پرلز
تیمز هر 4 سال یکبار و پرلز هر 10 سال یکبار برای بخش عملکرد کشورها در آموزش علوم و ریاضیات و سواد خواندن تکرار می‌شود تا روند تغییرات آموزشی و حتی میزان کاهش و افزایش عملکرد دانش‌آموزان کشورهای شرکت‌کننده در پی این سال‌ها مشخص شود.
* طراحی، مدیریت و هدایت تیمز و پرلز
طراحی و مدیریت مطالعه تیمز و پرلز با انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در آمستردام هلند است؛
هدایت علمی مطالعه تیمز و پرلز را مرکز بین‌المللی مطالعه در دانشگاه بوستون آمریکا، دانشکده علوم تربیتی به عهده دارد.
برنامه ریزی و کنترل مراحل مختلف نمونه‌گیری مطالعه تیمز و پرلز را مرکز آمار کانادا انجام می‌دهد و در نهایت بررسی صحت داده‌های دریافتی از کشورهای مختلف توسط مرکز پردازش داده‌ها "DPC" در هامبورگ آلمان صورت می‌گیرد.
* حضور ایران در آزمون‌های تیمز و پرلز
کشور ایران از سال 1991 به طور رسمی همکاری خود را با این انجمن آغاز کرد و تا کنون در 6 مطالعه تیمز در فاصله سال‌های 1995 ـ 1999 ـ 2003 ـ 2007 ـ 2011 و تیمز پیشرفته 2008 و در نهایت 2015 و در 4 مطالعه پرلز در فاصله سال‌های 2001 ـ 2006 ـ 2011 و 2016 شرکت کرده است.
* نمره ایران پایین‌تر از میانگین متوسط جهانی
رتبه ایران در مقایسه با کشورهای شرکت‌کننده در آزمون‌های تیمز و پرلز پایین‌تر از میانگین سطح جهانی بوده است.
جایگاه ایران در تیمز و پرلز 2011
*ایران در آزمون تیمز 2011 در علوم پایه چهارم، در رتبه 453 و پایین‌تر از حد متوسط جهانی قرار دارد. کره در رده نخست، رتبه 578 را به خود اختصاص داده است.
*ایران در ریاضیات پایه چهارم در رتبه 431 و پایین‌تر از حد متوسط جهانی قرار دارد و سنگاپور در جایگاه اول رتبه 606 را به خود اختصاص داده است.
*ایران در آزمون پرلز در سواد خواندن در سال 2011 در رتبه 457 قرار دارد و هنگ کنگ نیز با رتبه 571 در جایگاه نخست امتیازات تکیه کرده است.
*ایران در آزمون تیمز و در درس علوم پایه هشتم در رتبه 474 و پایین‌تر از متوسط جهانی است و سنگاپور با رتبه 590 در رده اول قرار دارد.
*ایران در ریاضیات پایه هشتم در رتبه 415 و باز هم پایین‌تر از حد متوسط جهانی است و کره با رتبه 613 در جایگاه نخست قرار دارد.
* پیشرفت ایران در مقایسه با خودش نه در سطح بین‌المللی
عبدالعظیم کریمی مدیر ملی مرکز مطالعات بین‌المللی تیمز و پرلز وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: «در آزمون سال 2011 ایران نسبت به گذشته خودش، پیشرفت داشته است؛ اما باید یادآور بود که عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در درس ریاضی و علوم و سواد خواندن نسبت به متوسط عملکرد کشورهای شرکت‌کننده همواره پایین‌تر از میانگین بین‌المللی بوده است».
دکتر کریمی در ارتباط با آزمون تیمز 2015 نیز، ضمن برشماری ویژگی‌های خاص این دوره از مطالعه تیمز و گزارش چگونگی اجرا، نتایج حاصل از آخرین اجرای مطالعه تیمز را اینگونه بیان نمود: «عملکرد دانش‌آموزان ایران در درس ریاضی پایه چهارم مشابه دوره گذشته مطالعه (2011) بوده ولی عملکرد دانش‌آموزان ایران در پایه هشتم افزایش نشان داده و دانش‌آموزان ایران عملکرد بهتری را نسبت به دوره قبل نشان دادند. با این حال، عملکرد دانش‌آموزان ایران در هر دو پایه چهارم و هشتم در درس علوم نسبت به دوره قبل کاهش یافته است».
مدیر ملی مطالعات بین‌الملل تیمز و پرلز وزارت آموزش و پرورش در توضیح این دو آزمون می‌گوید: «روند ریاضیات دانش‌آموزان ایران به ویژه در دوره راهنمایی از وضع خوبی برخوردار نیست».
* مشکل دانش‌آموزان ایرانی در تحلیل و استنباط
در بُعد عوامل روانشناختی و فردی، تحقیقات نشان داده است که دانش‌آموزان با اعتماد به نفس، پیشرفت تحصیلی بیشتری دارند؛ چرا که آنها به فراتر از مطالب حفظی و اطلاعات حاصل از متن تکیه می‌کنند و از خلاقیت و ابتکاری که دارند برای پاسخگویی استفاده می‌کنند.
* نگرش مثبت به ریاضی و علوم عامل پیشرفت دانش‌آموز
تحقیقات نشان داده است که نگرش مثبت دانش‌آموزان به ریاضی و علوم موجب پیشرفت آنها می‌شود.
* موفقیت نظام آموزشی در گروی رضایتمندی شغلی معلمان
رضایتمندی شغلی معلمان و احساس ارزنده بودن آنها در کار خود، نقش مهمی در موفقیت نظام آموزشی دارد؛ نتیجه تحقیقات نشان داده است، دانش‌آموزانی که تحت تدریس اینگونه معلمان قرار دارند، از پیشرفت تحصیلی خوبی برخوردارند.
به عنوان مطلب آخر باید گفت، با وجود اینکه ایران در آزمون تیمز 2015 و پرلز 2016 شرکت کرده است، هیچ اطلاعات و آمار دقیقی از عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در دسترس نیست.
ارسال نظر