
کتاب رویکردهای ادبیات داستانی( از مشروطه تا دهة 80) با ارائة پنجاه نمونه از پنجاه اثر دورة معاصر از قبیل: دامگستران و مجمع دیوانگان، صنعتی زاده؛ اسرار شب، عباس خلیلی؛ پیامبران، زین العابدین رهنما؛ یکی بود، یکی نبود، جمال زاده؛ گیله مرد، بزرگ علوی؛ داش آکل، صادق هدایت؛ دیوار، میرصادقی؛ داستان راستان، شهید مطهری؛ آنجا که حق پیروز است، پرویز خرسند؛ آفتاب در حجاب، سید مهدی شجاعی؛ ملاقات در شب آفتابی، موذنی و... سیر تاریخی- سبکی نثر داستانی(روایی) زبان فارسی را از دورة مشروطه تا دهة80 بررسی میکند. با توجه به تحولات گوناگون فرهنگی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر این دوره، کتاب به شش دورة کوتاهتر تقسیم شده است و به هر دوره، فصلی اختصاص داده شده است.
در فصل اول به بررسی نثر دورة مشروطه و عوامل تاثیرگذار بر آن از قبیل ظلم و فساد دستگاه قاجار و قالب برجسته نثر این دوره، یعنی رمان تاریخی پرداخته شده است. در فصل دوم علاوه بر ذکر اساسیترین حرکت سیاسی کشور، یعنی کودتای سوم اسفند 1299، از ظهور داستان کوتاه در زبان فارسی سخن گفته شده است. در فصل سوم بعد از اشارهای به جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین در سوم شهریور 1320، به ذکر رمانهای تاریخی و اجتماعی این دوره و ویژگیهای آنها اشاره شده است. در فصل چهارم، به دلیل کودتای 28 مرداد، اختناق بر اوضاع جامعه حاکم میشود، اما در عین حال نویسندگان بزرگی چون جلال آل احمد، صادق هدایت، صادق چوبک، علیمحمد افغانی و... به خلق آثار ارزشمندی در ادبیات داستانی دست میزنند. فصل پنجم که از سال 1357 تا 1367 را در برمیگیرد به ادبیات انقلاب و دفاع مقدس مشهور است. در این دوره زبان و بافت آن در ادبیات داستانی، ساده و مردم فهم میشود و داستانهای رئالیستی بیشتر نمود پیدا میکند. فصل ششم به ادبیات پس از جنگ تحمیلی اختصاص داده شده است. در این دوره، ادبیات دفاع مقدس همچنان سیر خود را ادامه میدهد، لیکن ادبیات آیینی به خصوص زندگی پیامبر اکرم(ص) و واقعة کربلا جلوة بیشتری پیدا میکند.
این کتاب پاییز 1395 در انتشارات دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در 225 صفحه به چاپ رسیده است و به عنوان کتاب درسی دورة کارشناسی رشتة آموزش زبان فارسی( متون نثر روایی 2) و درس ادبیات معاصر در دیگر گرایشها نیز کاربرد دارد.