اساس نظام آموزشی ما باید تربیت دانش آموز و دانشجوی متفکر و خلاق باشد

به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش پانا؛ فخرالدین احمدی دانش آشتیانی امروز یکشنبه 21 آذر 95 در جشنواره تجلیل از برگزیدگان پژوهش و فناوری دانش آموزی که در دبیرستان شریعتی منطقه2  تهران برگزار شد، اظهار داشت: امیدواریم که پژوهش به عنوان مسئله کلیدی و اساسی در مدارس و دانشگاه های ما تبدیل شود و بتوانیم این موضوع را بیش از گذشته تقویت کنیم.

وی افزود: ما باید برای جلب توجه و ایجاد حساسیت و مشارکت نخبگان برای امر پژوهش و فرایند توسعه همه جانبه و موزون کشور از پژوهشگران استفاده کنیم .

توسعه ملی در گرو توسعه علمی

وزیر آموزش و پرورش گفت: توسعه ملی در گرو توسعه علمی است که باعث ارتقا سطح و حجم علمی کشور خواهد شد.مهمترین بخش توسعه علمی نوجوانان و جوانان اندیشمند هستند و اگر این نوجوانان و جوانان به درستی شناخته شوند و در مسیر صحیح رشد و شکوفایی قرار گیرند و خلاقیت و نوآوری در آنها تقویت شود می تواند در سطوح مختلف جامعه موثر باشد .

وی ادامه داد: علم امروز، فناوری فرداست اما باید مقدمه رشد علمی که همان خلاقیت و فناوری است از پیش دبستانی ، ابتدایی ، آموزش متوسطه و آموزش عالی فراهم شود .

پژوهش مقدم بر آموزش

آشتیانی گفت: پژوهش مقدم بر آموزش است و باید اساس سیستم آموزشی ما تربیت دانش آموز و دانشجوی متفکر و خلاق باشد و پژوهشگری زاییده ایجاد خلاقیت بر پایه آموزش است.

وی ادامه داد: در نظام تعلیم و تربیت خلق و تولید علم و آموزش بسته بندی شده محصول پژوهش مدار کردن آموزش است.

متحول کردن نگرش ها

وزیر آموزش و پرورش گفت: وقتی صحبت از مقدم بودن پرورش بر آموزش و اولویت پژوهش بر آموزش می کنیم مقصودمان محدود شدن در صورتگرایی و فورمالیسم و اضافه کردن دستوری بر دستور دیگر و بخشنامه ای بر بخشنامه دیگر نیست بلکه منظور متحول کردن نگرشها و اصلاح فرایندها و ساختارهای یادگیری بر پایه آن است .

وی در همین خصوص افزود: ما نیازمند تغییر این نگرش هستیم که آموزش فقط در کلاس درس اتفاق می افتد .درواقع همه جامعه بستری برای یادگیری است. آموزش جدید در جهان به طور اعم و در جامعه ما به طور اخص نیازمند فهمی جدید و رویکردی جدید و سیاستهای جدید است.

دانش آشتیانی با اشاره به اسناد بالادستی عنوان فصل الخطاب سیاستهای آموزش و پرورش گفت: اسناد بالادستی مانند سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ما را به این نقطه مهم راهبری می کند که تفکر خلاق و فهم پژوهش بنیان را پایه آموزش قرار دهیم.  تغییر در نگرش تنها یک مسئله درون بخشی نیست ، مسئله ملی است که باید در همه سطوح تصمیم گیری ملی احساس شود و درک و اثربخش بودن تحقیق به وجود آید و تحقیق بنای هر برنامه موفق توسعه تلقی شود .

پژوهش یک نیاز جدی است

وی با اشاره به اینکه پژوهش یک نیاز جدی است و ضرورت سرمایه گذارانه به شمار می آید نه یک فعالیت حاشیه ای و مصرفی گفت: پژوهش شرط اعتلای بومی شدن دانش و گسترش مرزهای علم و فناوری تلقی می شود. آموزش پژوهش مدار باید از مدرسه شروع شود ولی در مدرسه نماند. تحول در فرایند ها و ساختار ها با مبنا قراردادن پژوهشگر و مدرسه پژوهشگرا، اصلاح رویکردها و مقررات موجود را می طلبد. باید موانعی که نمی گذارد مدرسه محیط یادگیری همه باشد رفع شود .

وزیر آموزش و پرورش با اذعان به این نکته که در نظام آموزشی ما خلاقیت ، نوآوری و تفکر کمرنگ است گفت: در سیستم های آموزشی دنیا پژوهش و آموزش با هم تلفیق هستند . دانش آموز به جز کار تفکر و خلق و کشف یک مطلب در کلاس کاری نمی کند. همه این اتفاقات در کلاس درس اتفاق می افتد. اگر بخواهیم دانش آموز خلاق داشته باشیم باید کلاس خلاق داشته باشیم.

دانش آشتیانی خاطرنشان کرد: تا موقعی که سلطه آموزش در کلاسهای درس ما وجود دارد نه پژوهشی شکل می گیرد نه پرورش و ما باید شجاعت آن را داشته باشیم که وارد این حوزه شویم. بازنگری و تدوین نظام ارزشیابی آموزشی و نظام تخصیص اعتبارات و اصلاح مقررا به سود پژوهش و کاهش دیوانسالاری به سود مدرسه از نیازهای آموزش و پرورش است.

درهای باز آموزش و پرورش برای مدارس خلاق

وی افزود: باید ضرورت آزمون و خطا در آموختن را برای دانش آموزان بپذیریم . پژوهش وقتی جدی می شود که نقش آفرین اصلی آن دانش آموزان باشند و بقیه نقش تصحیح گر را داشته باشند . باید آموزش و پرورش درهای خود را به سوی مدارس خلاق و موسسات علمی فرهنگی هنری که گام هایی نو در مسیر خلاقیت و تفکر را پیموده اند باز کند.

وزیر آموزش و پرورش با ذکر این نکته که زمان تحقیقات انتزاعی و محدود سپری شده است گفت: اکنون زمان تحقیقات میان رشته ای و تلفیقی است و در این زمینه یادمان باشد به دام کلیشه های رایج نیفتیم و توجه به تفاوت پژوهش دانش اموزی و پژوهش دانشمندان ضروری است. پژوهش در میان کودکان و نوجوانان عمدتا از اندیشه کنجکاوانه و میل به پرسشگری نشات می گیرد که می تواند با ساختن دنیای فانتزی هم آمیخته باشد. نباید باعث شود کودکان و نوجوانان ما کپی های ضعیفی از پژوهش های رایج را ارائه دهند.

دانش آشتیانی در پایان تاکید کرد: کودکان و نوجوانان را اسیر دیوارهای آموزش و پژوهش نکنیم . خلاقیت و نوآوری مهمترین عامل صیانت از سرمایه های انسانی است.

جشنواره تجلیل از برگزیدگان پژوهش و فناوری دانش آموزی امروز یکشنبه 21 آذر 95 در دبیرستان پسرانه دکتر علی شریعتی منطقه 2 تهران برگزار شد. این جشنواره به همت مشترک وزارت آموزش و پرورش(سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش) و معاونت پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری در هفته ملی پژوهش برگزار شده است.