"تحلیلی بر برنامه درسی حوزه تربیت و یادگیری زبان و ادبیات فارسی"

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، نشست یک روزه کشوری با عنوان "تحلیلی بر برنامه درسی حوزه تربیت و یادگیری زبان و ادبیات فارسی" با همکاری دبیرخانه راهبری زبان و ادبیات فارسی کشور و با حضور مسؤلین گروه‌ آموزشی زبان و ادبیات فارسی سراسر کشور در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی برگزار شد. 

در آغاز این نشست، دکترمحمود امانی طهرانی مدیر کل دفتر تالیف کتابهای درسی دوره ابتدایی و متوسطه نظری ضمن خوشامدگویی و تشکر از حاضران در این نشست، مطالب خود را در سه محور به شرح ذیل بیان کرددند.

در بخش اول ضمن طرح مباحثی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران، به وجود بناهایی در ایران اشاره کردند که معماری آنها بخشی ازفرهنگ و تمدن این کشور می باشند. این بناها در خود دانشی دارند که نه تنها  پس از قرنها از بین نرفته اند بلکه اِلِمانهای آن از ابتدا تا به امروز با یک توسعه و تحول فوق العاده چشمگیر در جریان است.

وی در بیان اهمیت آموزش زبان فارسی افزودند: علیرغم نمود معماری ایرانی در جهان، گنج حکمی ایرانیان بیش از آن می درخشد که معرفی کردن این گنج حکمی به زبان فارسی در بین نسل جدید و چشاندن آن به نحوی که بتوانند بخوانند، درک کنند و لذت ببرند از عناصر اصلی هویت سازِ ما است و به اهتمام مسئولین، مؤلفان، اعضای دبیرخانه راهبری کشوری، گروههای آموزشی و همه دست اندرکاران عرصه آموزش زبان و ادبیات فارسی در برقراری ارتباط با زبان فارسی و درک عمیق آن به عنوان عنصر اصلی هویت ساز و ملت ساز نیازمند است.

دکتر امانی زبان مادری را یکی از  دروس ملت ساز معرفی کردند که از نظر متخصصان بزرگ برنامه درسی نیز این زبان جایگاه خاصی دارد. با توجه به اهمیت این زبان، زبان آموزی نیز باید در رأس امور و مورد توجه ویژه شما باشد.

امروزه اعتقاد براین است که کلید یادگیری در خواندنِ همراه با درک و فهم است. مهارتهای خواندن بسیار توسعه یافته و از سطح فقط متن خوانی فراتر رفته است و به انواع مختلف تقسیم می شود.

وی افزود: نتایج مطالعه ۲۰۱۶ پرلز و افت ۲۱ نمره از نمره خواندن بچه های ایرانی در این آزمون، نشان می‌دهد اتفاقات اخیر در نظام آموزش و پرورش ایران و تغییر سریع نظام آموزشی به 3-3-6 تأثیر مضاعفی بر افت خواندن در کشور داشته است دلایل متعددی دیگری نیز در این امر دخالت دارند که برای ما نگرانی و برای مجریان برنامه های درسی مسئولیت جدی را ایجاب می‌کند. در کنار مهارت خواندن مهارت نوشتن وجود دارد  که خیلی فراتر از انشا است. یکی از خدمات ارزنده ی گروه زبان و ادبیات فارسی دفتر تالیف در سالهای اخیر، وارد کردن بحث نگارش در بستر آموزش از اول ابتدایی تا پایان دوره متوسطه می باشد که گستره بسیار مهم و انواع مختلفی دارد. جمعبندی بخش اول سخنان مدیر کل دفتر تالیف کتابهای درسی توجه به اهمیت آموزش زبان فارسی و تاکید بر مسائل و  جنبه های گنج حکمی، عناصر هویت ساز و ملت ساز و کلید یادگیری(خواندن به همراه درک و فهم)  به عنوان کلید پیشرفت علمی وتحصیلی در برنامه ها و آموزش زبان فارسی بود.

محور دوم سخنان آقای دکتر امانی در خصوص راهنمای برنامه درسی حوزه تربیت و یادگیری زبان و ادبیات فارسی بود. ایشان فرمودند حدوداً سه سالی است که گروه زبان و ادبیات فارسی در حال طراحی راهنمای برنامه این حوزه تربیت و یادگیری می باشد و در آستانه نهایی شدن است . پشت هر واژه این برنامه درسی مطالعات زیادی انجام گرفته و اسنادی که منجر به تولید آن شده صدها صفحه می باشد . تمام برنامه های آتی گروه به این برنامه درسی معطوف بوده و زبان این برنامه به علت تخصصی بودن آن سخت و برقراری ارتباط با آن زمان بر است. بنابراین لازمست وقت مبسوطی برای آن در نظر گرفته شود تا درک عمیقی از آن پیدا کنید. این برنامه طراحی شده است و در مرحله اجرای آن باید تدوین صورت گیرد یعنی مواد آموزشی تولید شود که این مواد شامل کتابهای درسی، بسته های آموزشی، کتابهای راهنمای معلم، مواد کمک آموزشی، قطعات پشتیبان وغیره می باشد. این مرحله نیازمند برقراری ارتباط عمیق با برنامه، نقد آن و اقداماتی از این قببل برای بهبود آن است که باید توسط شما متخصصین در دو سه سال آینده انجام گیرد.

آقای دکتر امانی محور سوم سخنان خود را به مثلث ارتقای یادگیری اختصاص دادند. ایشان فرمودند در چند سال اخیر دفتر تالیف کتابهای درسی، مثلثی را برای ارتقای یادگیری به معلمین و جامعه آموزشی کشور به شکلهای مختلف از جمله مقاله و فیلم عرضه کرده است که از طریق اینترنت، فضای مجازی و آپارت در دسترس می باشد. اضلاع این مثلث را طراحی آموزشی با چهارده ملاک کیفی، رسانه های پرشمار یادگیری با هفت مشخصه و ارائه تشکیل می دهد. یکی از کارهایی که شما و همه همکاران برای ارتقای عملی و عمیق تر کلاسهای زبان فارسی می توانید انجام دهید آن است که این مثلث پیشنهادی را مطالعه و بکار گیرید. اجرای این مثلث یک استراتژی بهبود یادگیری در کشور و الگویی بسیار کارآمد است که معلم می تواند در سه ماهه تابستان از طریق آن برنامه ها ی سال تحصیلی آینده اش را طراحی کند و تدارک ببیند. تدارک معلمین طراحی آموزش و قطعات پشتیبان آموزشی است که از طریق این مثلث ارتقای یادگیری فراهم خواهد شد. این مثلث نه تنها الگویی برای کلاس درس بلکه الگوی عمل مؤلفین همه کتب درسی است که کتابهای درسی را مبتنی بر این مثلث تالیف می کنند. نقش شما اعضای دبیرخانه راهبری کشوری، مسئولین گروههای آموزشی در این مثلث وجه اشاعه ای و ترویجی می باشد شما می توانید هم آگاه باشید و هم توانمند و نقش شما نسبت به دیگران نیز آگاهی بخشی است.