رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه وجود واژه چند تألیفی در سندتحول بنیادین به زمان طراحی این سند باز می‌گردد، گفت: اکنون می‌خواهیم در فضای جدید و به سوی ایجاد بسته‌های تربیت و یادگیری برویم.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دکتر حسن ملکی در برنامه مجازی «دورهمی مدارس پیشرو» اظهار داشت: در کل کشور تنها یک سازمان به نام سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، رسالت عظیم طراحی و تولید مواد آموزشی و رسانه‌های یادگیری برای تمام دوره‌های تحصیلی را برعهده دارد و از این جهت منحصر به فرد است.
وی افزود: گفت وگوی ما درباره رسالت چنین سازمانی است که اگر گفت وگوی مفیدی باشد به این سازمان یاری خواهد کرد تا یکی از وظایفش را به درستی انجام دهد و در این فضای تحولی گام‌های خود را استوارتر، عاقلانه‌تر و هوشیارانه‌تر بردارد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به مفهوم «تألیف» گفت: این واژه یک ظاهر ساده و بسیار معمولی را تداعی می‌کند اما اگر به باطن کار توجه و تفکر کنیم می‌بینیم که تألیف کار هرکسی نیست و علیرغم ظاهر ساده نمایش، باطن پیچیده‌ای دارد.
دکتر ملکی ادامه داد: در معنای لغوی تألیف، نکته‌ای وجود دارد. در تألیف می‌خواهیم بگوییم چگونه میان اجزای یک متن الفت ایجاد کنیم. یک متن دارای عناصر و اجزایی است که از جمله آنها می‌توان به داده‌ها، اطلاعات، مفاهیم، ارزش‌ها، نگرش‌ها، تصاویر و به عبارتی تمام اجزا و عناصری که رسانه‌های خرد و کلان نامیده می‌شوند، اشاره کرد. ایجاد مؤانست میان این همه اجزا کار هرکسی نیست.
وی افزود: متون آموزشی هنوز هم موضوع زنده‌ای در دنیاست و کهنه نشده است. عده‌ای متخصص دراین زمینه در حال تلاش هستند. ایجاد الفت میان مفاهیم سخت‌تر از ایجاد الفت میان آدم‌هاست. وقتی از چندتألیفی سخن می‌گوییم از ظرافتی که داخل آن عاطفه و معرفت هست نیز سخن می‌گوییم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: با سیمای ترسیم شده از مدرسه در سندتحول بنیادین فاصله زیادی داریم، ولی به هر حال در تاریخ تعلیم و تربیت هم می‌بینیم تعدادی از متخصصان تعلیم و تربیت هرگاه خواستند ایده‌ای را محک بزنند، مدرسه‌ای را تأسیس کردند. در مدرسه می‌توان ماهیت و هویت برنامه درسی را به جهت مواجه شدن با واقعیت به درستی شناخت.
وی با اشاره به اینکه در فرایندی که انتهای آن به کتاب درسی و تولید مواد آموزشی می‌رسد چند مرحله کار انجام می‌دهیم گفت: کتب درسی به مثابه میوه‌ای است که روی درختی ظاهر می‌شود. آن درخت را چه کسی کاشته و دارای چه مختصاتی است؟ باید کتاب درسی را با درختی که میوه روی آن روییده بنگریم وگرنه به تعریف درستی از چندتألیفی نمی‌توانیم برسیم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: وقتی می‌خواهیم به مواد آموزشی و رسانه‌های تربیت و یادگیری نوینی برسیم قاعدتاً باید این مسیر پیموده شود و اگر بخواهیم تألیف درست باشد باید اول از مرحله طراحی عبور کنیم. طراحی یعنی مجموعه فعالیت‌ها و اقداماتی که عناصر برنامه درسی را در آن تعیین تکلیف می‌کنیم. عناصر برنامه درسی در بین اهل نظر یکسان نیست و علت تنوع و تعدد عناصر برنامه درسی به ریشه‌ها برمی‌گردد.
دکتر ملکی با بیان اینکه باید توانایی این را داشته باشیم که خودمان مولد عناصر برنامه درسی باشیم گفت: اگر به درستی از مرحله طراحی عبور نکنیم میوه کتاب درسی نارس باقی می‌ماند. باید به طور بومی، ریشه‌ای و اساسی از این مرحله عبور کنیم. وقتی مبانی را خوب تشخیص دادیم و تدوین کردیم و ارزشگذاری درستی انجام دادیم به مرحله تدوین می‌رسیم. حال باید روش‌های تعیین هرکدام از ابزار را مشخص کنیم. در مرحله تدوین، روش‌های انتخاب محتوا را مشخص می‌کنیم. سپس ارزشیابی و تولید انجام می‌شود. به تولید که برسیم تألیف معنادار می‌شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه کتاب درسی حذف شدنی نیست اما باید میدان داری و سیطره داشتن آن را بر همه عناصر کاهش دهیم و به جای چندتألیفی بگوییم چند بسته تربیت و یادگیری گفت: فراخوان داده خواهد شد و شرایط تولید بسته‌ها را اعلام خواهیم کرد.
وی با اشاره به اینکه در حین رسیدن از مرحله طراحی به رسانه‌های تربیت ممکن است چند اتفاق بیفتد گفت: یکی از آنها ریزش است، یعنی دچار کاستی مفهومی، مهارتی و کاستی ارزشی بشود و مفاهیم از مبدأ کاهش یابد و دچار ریزش شود. این ریزش عوامل گوناگونی دارد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: دومین اتفاق، انحراف است. ممکن است مؤلفان و تولیدکنندگان از مرحله اول طراحی منحرف شوند. سومین اتفاق تورم مفهومی، مهارتی و ارزشی است.
وی با تأکید بر ضرورت تناسب میان اجزای بسته‌های تربیت و یادگیری گفت: اگر تولید بسته‌های تربیت و یادگیری در انحصار یک فرد یا یک گروه باشد، اشکال محتمل است اما اگر مشارکت باشد و از عقل جمعی استفاده و تیم‌ها با هم رقابت کنند، احتیاط‌های تربیتی هم افزایش می‌یابد و افراد مراقب هستند این مدار را دقیق‌تر و آسان‌تر بپیمایند.
انتهای پیام
ارسال نظر