رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در سی‌وپنجمین اجلاس مدیران و رؤسای آموزش و پرورش کشور تأکید کرد: براساس اسناد بالادستی، کانون توجه برنامهی درسی باید فطرت الهی انسان باشد.
به گزارش رابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، دکترحسن ملکی در سی‌وپنجمین اجلاس سراسری مدیران و رؤسای آموزش و پرورش که در اردوگاه فرهنگی ـ تربیتی شهید باهنر تهران با حضور وزیر، معاونان و مدیران حوزه‌ی ستادی و همچنین مدیران کل آموزش و پرورش استان‌ها و رؤسای بیش از 726 منطقه‌ی آموزش و پرورش و شورای معاون ادارات کل استان‌ها به‌صورت مجازی و در بستر شاد برگزار شد، درباره‌ی موضوع تحول در برنامهی درسی، کتاب و مواد آموزشی با بیان این که برنامهی درسی «نقشه تربیت» است اظهار کرد: براساس اسناد بالادستی، کانون توجه برنامهی درسی باید فطرت الهی انسان باشد. برنامهی درسی موردنظر ما علمی است، برنامهی درسی باید متعادل باشد، زیرا در اندیشه‌ی اسلامی، افراط و تفریط نشانه‌ی کم خِردی است.
«نقش خانواده» به عنوان یک عنصر مهم در برنامهی درسی
وی با اشاره به این که برنامهی درسی باید به نقش خانواده به‌عنوان یک عنصر مهم توجه کند، افزود: ما در طراحی برنامهی درسی نوین، برای اولین بار به عناصر برنامهی درسی «عنصر خانواده» را اضافه کردیم یعنی این واژه را پردازش و تحلیل کردیم، این یک نوآوری در برنامهی درسی است.
«علم نافع» به‌عنوان محتوای برنامهی درسی
معاون وزیر اشاره کرد: معتقدیم محتوای برنامهی درسی باید «علم نافع» باشد، برنامهی درسی باید متفکرانه طراحی شود و متفکرپرور باشد. الگوی فطرت‌گرایی توحیدی در برنامهی درسی را مدنظر داریم، چرا که باید الگوی ما اسلامی-ایرانی باشد که حاصل این کار، راهنمای برنامهی درسی در 11 حوزه‌ی یادگیری شد.
تحول در روش‌های برنامه‌ریزی درسی
دکتر ملکی گفت: اهم اقدامات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، شامل موضوعات تحول در روش‌های برنامه‌ریزی درسی، تحول در به کارگیری فناوری، تحول در کتاب‌های درسی و تحول در نشریات است.
وی افزود: درخصوص تحول در روش‌های برنامه‌ریزی، تدوین الگوی فطرت‌گرایی توحیدی در برنامهی درسی، تولید راهنماهای برنامهی درسی در بازه‌ی حوزه‌ی تربیت و یادگیری و برنامهی جدید در دوره‌ی پیش‌دبستانی مورد توجه قرار گرفته است.
معاون وزیر آموزش و پرورش به برنامه‌های تحول در به کارگیری فناوری تا سال 1401 اشاره کرد و گفت: تجهیز و آماده‌سازی شبکه‌ی ملی رشد، تولید محتوای الکترونیکی تعاملی، برگزاری جشنواره‌ی تولید محتوای الکترونیکی و برگزاری جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم رشد از امور انجام شده در این زمینه است.
تحولات مهم در نشریات دانش‌آموزی
دکتر ملکی یادآور شد: تحولات مهمی در نشریات دانش‌آموزی نیز صورت گرفته است که «تولید سند راهبردی مجلات رشد»، «تولید مجلات رشد به‌صورت چند رسانه‌ای» و«برگزاری جلسات نقد و کارشناسی مجلات رشد» با شرکت کارشناسان و سرگروه‌های آموزشی استان‌های سراسر کشور مورد توجه قرار گرفته است.
برخی از مهم‌ترین اقدامات سازمان پژوهش
وی ادامه داد: «نصب رمزینه‌های دسترسی سریع پاسخ در کتاب‌های درسی»، «کاربردی کردن محتوای تعدادی از کتاب‌های درسی»، «درج معارف انقلاب اسلامی در کتاب‌های درسی و تولید محتوای آموزش‌های غیر حضوری» از جمله اقدامات صورت گرفته در تحول کتاب‌های درسی است.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره‌ی اقدامات پیش‌بینی شده برای سال تحصیلی آینده اظهار داشت: آماده‌سازی کتب درسی با رمزینه‌ی دسترسی سریع پاسخ (Q.R code) در این زمینه مورد تأکید قرار گرفت که در این خصوص، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری، آموزش و اشاعه و تأمین و تولید محتوا از نتایج حاصل شده است.
دکترملکی ادامه داد: برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری درباره‌ی تعیین تعداد و عناوین کتاب‌های مورد نظر صورت گرفته که 252 عنوان کتاب درسی دوره‌های ابتدایی، متوسطه‌ی اول و متوسطه‌ی دوم نظری و 125 عنوان کتاب فنی و حرفه‌ای و کاردانش تألیف می‌شود.
وی افزود: تعیین تعداد رمزینه‌های هر عنوان کتاب برای کتاب‌های ابتدایی، متوسطه‌ی اول و متوسطه‌ی دوم به تعداد دروس و برای کتاب‌های فنی و حرفه‌ای به تعداد پودمان‌ها صورت گرفته است.
دکترملکی درباره‌ی تأمین و تولید محتوای الکترونیکی نیز گفت: تدوین استانداردهای فنی ـ هنری، محتوایی و فرهنگی رمزینه‌ها و تعیین نوع محتوای متصل به هر رمزینه مانند فیلم، صوت، موشن‌گرافی، پادکست، انیمیشن، واقعیت افزوده و تشکیل کمیته‌های ارزیابی، ممیزی و اعتباربخشی از جمله این اقدامات است.
وی به تأمین و تولید محتوای مورد نیاز هر رمزینه اشاره کرد و یادآورشد: محتوای موجود در شبکه‌ی رشد، محتوای تولید شده در بازار، تولیدات مؤسسات و نهادها، برگزاری جشنواره‌ی تولید محتوای جدید در این زمینه مورد توجه قرار گرفت.
به گفته‌ی معاون وزیر آموزش و پرورش همچنین تدوین دستورالعمل استفاده از رمزینه، تولید فیلم‌های آموزشی ویژه‌ی معلمان و دانش‌آموزان و والدین و اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های جمعی در راستای آموزش و اشاعه صورت گرفت.
دکترملکی خطاب به مدیران کل استان‌ها خاطرنشان کرد: همکاری در اشاعه، اطلاع‌رسانی و ارتقای توانمندی معلمان و والدین و همچنین تشویق معلمان و دانش‌آموزان برای استفاده‌ی بهتر از محتواهای تولید شده به واسطه‌ی برگزاری مسابقه و جشنواره در سطح مدرسه تا استان باید مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار کرد: شناسایی مناطق و دانش‌آموزان محروم از فضای مجازی و اقدام برای جبران به واسطه‌ی ارائه‌ی محتوا در شبکه‌های استانی و ارائه توسط معلم در کلاس. از طریق DVD اهمیت بسیاری دارد.
با الگوهای غربی نمی‌توان برنامه درسی تمدن‌ساز طراحی کرد
تحول در برنامه‌های درسی بر مبنای اسناد تحولی راهبرد اصلی ماست و سایر امور را براساس این راهبرد تنظیم می‌کنیم. ابتدا تلاش کردیم مختصات برنامهی درسی در سند تحول بنیادین، برنامهی درسی ملی را مشخص سازیم و با استفاده از تجارب داخلی و بین‌المللی راه نو بسازیم. بدون شک با الگوهای ترجمه‌ای ناآشنا با مسایل ایران اسلامی نمی‌توانیم به سوی تمدن اسلامی- ایرانی حرکت کنیم. مکلف به تدوین الگو یا الگوهای بومی هستیم.
ویژگی‌های برنامه درسی مبتنی بر اسناد تحولی
یکی از ویژگی‌های برنامهی درسی مبتنی بر اسناد تحولی «تربیت‌محور» بودن آن است. ما واژهی یادگیری را در تحلیل برنامهی درسی کافی نمی‌دانیم و «تربیت» را محور قرار می‌دهیم. زیرا انتظاراتی که در تعلیم و تربیت انسان‌ها داریم در ظرف محدود یادگیری نمی‌گنجد. واژهی تربیت وسعت معنایی لازم را دارد.
ویژگی دوم تأکید به رشد همه‌جانبه است. انسان‌های تک‌بعدی هرگز مطلوب نظام تعلیم و تربیت این کشور نیست. طراحان برنامهی درسی باید همه‌ی ابعاد انسان را در نظر بگیرند و برای رشد همه‌ی آنها طراحی کنند.
ویژگی سوم فطرت‌محور بودن است. این ویژگی اصالت ویژه دارد. کانون توجه برنامه‌ریزان درسی فطرت است. به سایر امور و منابع در برنامه‌ریزی درسی از این منظر باید نگریست و تحلیل کرد.
ویژگی چهارم علمی بودن برنامهی درسی است. اندیشه‌ی اسلامی هیچ مشکلی با علم ندارد. علم تجربی و غیرتجربی با ارزش و محترم است، مگر آنکه علم نباشد، حدس و گمان و تخیل باشد. اینها علم نیستند. لذا برنامهی درسی مدارس باید ارتباط قوی با یافته‌های علمی داشته باشند.
ویژگی پنجم متعادل بودن است. در برنامهی درسی فطرت‌محور هیچ یک از ابعاد برنامه نمی‌توان به‌طور نامعقول فربه شود و بُعد دیگر ضعیف و نحیف باقی بماند. اصولاً تعادل واقعی شرط خردمندی است.
ویژگی ششم تأکید بر نقش عناصر خانواده، مربی و متربی است. بدون نقش خانواده نمی‌توان برنامه‌ریزی درسی واقع‌بینانه و همه‌جانبه کرد. باید خانواده به‌عنوان یک عنصر وارد شود. این یک نوآوری در برنامه‌ریزی درسی است. همین‌طور متربی باید نقش مفیدی در دست‌یابی خود به اهداف و کسب شایستگی‌ها ایفا نماید.
ویژگی هفتم کاربردی بودن برنامهی درسی است. تعبیر دیگر آن علم نافع است. یک بُعد علم نافع همین است که محتواها با نیازهای موجود هم‌راستا باشد. دانش‌آموز احساس کند محتواهایی که یاد می‌گیرد در زندگی او مفید و کارگشا هستند.
تفکرمحوری و پرورش انسان‌های خردمند ویژگی دیگر برنامهی درسی موردنظر ماست. برای تحقق چنین برنامه‌ای الگوی برنامه‌ریزی درسی فطرت‌گرای توحیدی طراحی و اجرا کردیم. باور داریم الگوهای غربی و ترجمه‌ای نمی‌توانند مدل اقدام ما باشند. آنها به‌عنوان تجربه‌ی جهانی مورد احترام هستند. لکن الگوی خود را از جوشش درون و با جهاد علمی در داخل کشور باید تدوین کنیم. بر این اساس الگوی مزبور را تهیه کردیم و برای نهادینه کردن آن چند کارگاه آموزشی برگزار نمودیم. حاصل این تلاش جمعی تولید یازده راهنمای برنامهی درسی شد که برای تصویب به شورای عالی ارسال کرده‌ایم. ادامه‌ی راه ما تولید بسته‌های تربیت و یادگیری است که اکنون خود را برای آن آماده می‌کنیم.
انتهای پیام
ارسال نظر