ملاحظات جنسیتی در نظام تربیت رسمی و عمومی



تحت تأثیر جریان‌های جهانی در ادبیات امروز جهان در حوزه‌های مختلف علمی، هنری، فرهنگی، اقتصادی سیاسی، اصلاح «جنسیت » اصطلاحی رایج و پر چالشی شده است. اصطلاح جنسیت ناظر به وظایف و نقش‌های اجتماعی است که هر جامعه برای زن و مرد قائل است و سازوکارهای اجتماعی را بر اساس تعریف این نقش‌ها سامان دهی و هدایت می‌کنند. براین اساس امروزه موضوع «جنسیت» از مسایل مهم در جوامع و سیاست گذاری، قانون گذاری و برنامه‌ریزی‌هاست. کمتر جامعی است که در تنظیم قوانین سیاست‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های خود موضوع «جنسیت» را مد نظر قرار ندهد. نظام تربیت رسمی و عمومی از این قاعده مستثنی نیست. سازوکارها و برنامه‌های آموزشی و درسی در این جریان مورد بازبینی و دقت قرار گرفته است.
ملاحظه تفاوت‌های جنسی و جنسیتی در ترتیبات و فرایندهای تربیتی جدا از مسایل اجرایی آن به لحاظ مفهومی دارای ابهام بوده و محل نزاع دیدگاه‌های مختلف فلسفی و سیاسی است. نحله‌های مختلف فلسفی و حتی گرایش‌های سیاسی گوناگون در این زمینه دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند. به هر حال چالش‌ها، مباحث وپرسش‌های پاسخ داده نشده زیاد است. به ویژه زمانی که این مسائل اختلافی، به حوزه تربیت رسمی و عمومی کشیده می‌شود، پاسخ پیچیده‌تر می‌شود چرا که پاسخ کاربردی باید ضمن برخوداری از حدی از عقلانیت مورد اجماع نسبی گروه‌های ذینفع باشد. هم‌چنین باید با بسترهای فرهنگی و اجتماعی جامعه تناسب داشته باشد.
این پرسش مهمی است که اگر می‌بایست تفاوت‌های جنسی و جنسیتی در برنامه‌های تربیتی مورد ملاحظه قرار گیرد و برنامه‌های تربیتی حساس به ویژگی‌های جنسی و جنسیتی باشد، چگونه و در چه سطحی باید این ملاحظه صورت گیرد؟ آیا ملاحظاتی که تاکنون مورد نظر بوده، با اصل عدالت سازگار است؟ ملاحظاتی مانند: جداسازی مدارس دو جنس، جداسازی معلمان دو جنس، در سطح راهنمایی و دبیرستان، وجود برخی رشته‌های متفاوت در حوزه‌های فنی و حرف‌های مانند اختصاصی رشته کودکیاری به دختران، وجود کتاب‌های متفاوت مانند حرفه و فن (در سال‌های قبل) توجه به مسایل جنسی و جنسیتی در محتوای کتاب‌های درسی مانند ادبیات، علوم اجتماعی، دینی چه حکمی دارد؟ حال این پرسش مطرح می‌شود که در حوزه آموزش و پرورش (تربیت رسمی و عمومی) چگونه بایدتفاوت‌های جنسی و جنسیتی را در برنامه‌ها (به ویژه برنامة‌درسی) و برنامه‌ریزی‌ها مد نظر قرار داد؟
در راستای تحقق این هدف و پاسخ دادن به این پرسش، این کتاب تلاش دارد که از منظر صاحب‌نظران مختلف در حوزه‌های مختلف علوم تربیتی (برنامه‌ریزی درسی، فلسفه آموزش و پرورش، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی) و فقه و حقوق این پرسش را واکاوی نماید.این کتاب توسط دکتر محمد حسنی تألیف و انتشارات مدرسه آن را به چاپ رسانده است.

برای مشاهده کامل کتاب به نشانی زیر مراجعه فرمائید: 

molahezatweb1.jpg ( 131KB )

 

تالیف
1394
مولف یا مترجم: 
انتشارات: