به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، در واژه‌نامه تخصصی(ترمینولوژی) آموزش و پرورش در خصوص واژه افت تحصیلی/     Drop-Out؛School Dropout آمده است: کاهش عملکرد تحصیلی دانش‌آموز از سطح رضایت‌بخش به سطحی نامطلوب یا فاصله مشهود و قابل توجه بین توان و استعداد بالقوه و توان بالفعل فرد در فعالیت‌های درسی و پیشرفت تحصیلی.

تکرار پایه تحصیلی از این بابت افت تحصیلی محسوب می‎شود که موجب کاهش ظرفیت ثبت‌نام در پایه تکرار شده و به‌وجود آمدن تراکم دانش‌آموزان در آن پایه شده و از پذیرش دیگر دانش‌آموزان در آن پایه جلوگیری می‎شود.

به عبارت دیگر؛ افت تحصیلی شامل وقوع ترک تحصیل زودرس و تکرار پایه تحصیلی در نظام آموزش‌ و‌ پرورش یک کشور، ناتوانی و شکست در اتمام موفقیت‌آمیز دوره تحصیلات رسمی، غیبت مطلق یا مکرّر از مدرسه، کاهش کیفیّت آموزشی و تحصیلی، ترک تحصیل قبل از موعد مقرّر، میزان نرسیدن به اهداف تعیین شده، کیفیت نازل تحصیلات دانش‌آموز در مقایسه با آنچه که باید باشد و کسب محفوظات به جای معلومات است. 

یک نظام آموزشی کارآمد، کمترین افت تحصیلی و بالاترین بازدهی را دارد. در اهداف تعلیم‌ و‌ تربیت، آموزش تا پایان دوره راهنمایی اجباری است. چنانچه فردی تا پایان دوره راهنمایی ترک تحصیل کند آن را جزء افت تحصیلی محسوب می‌کنند اما بعد از دوره راهنمایی چون این احتمال پیش‌بینی شده است که فقط بخشی از قبول شدگان دوره راهنمایی وارد دوره دبیرستان شوند؛ بنابراین ترک تحصیل قبول شدگان دوره دبیرستان افت محسوب نمی‎شود، بلکه به‌عنوان فارغ‌التّحصیل تلقی می‌شوند. 

در بعضی مواقع در مورد افت تحصیلی واژه wastage به‌کار می‌رود که به‎معنی اتلاف در وقت، انرژی و هزینه‌هاست.

کمبود، کمی، کم و کاست و نقصان و همچنین افتادن، ضایعات، ضایع کردن که بیشتر در نظر اقتصاددانان مطرح شده است.

افسردگی/ Depression: حالت یا حالت‌های روانی و احساسی با مشخصه‌هایی از قبیل احساس خستگی، غمگینی، تنهایی و یأس که معمولاً انزواطلبی، گرایش به تنهایی یا گریز از جمع از مشخصه‌های بارز آن است.

انجماد، جمود.

اقتباس/Quotation؛Adaptation: شکل بازنویسی شده یک اثر ادبی همراه با تغییر و تبدیل‌هایی برای استفاده یا منظوری غیر از منظور و قصد اصلی اثر؛ مثل بازنویسی داستان‌های کلاسیک برای کودکان یا عامه مردم، تبدیل شعر به نثر و نثر به شعر یا نمایشنامه و غیر آن.

به سبب تغییر فاحش شکل و احیاناً محتوای اثر اصلی، اقتباس کننده پدید آورنده اثر محسوب می‎شود و در عالم اطلاع‌رسانی اثر را به نام او می شناساند.

گرفتن مطلب از کتاب یا رساله‌ای، دانش فراگرفتن از کسی، فایده گرفتن و دانستن، نور گرفتن، گرفتن روشنایی، فراگرفتن علم، علم آموختن از کسی، فایده دادن، اقتباس کردن، از کسی فایده و دانش گرفتن و پیروی او در دانش و علم، گرفتن، اخذ کردن، آموختن. 

اقتدار/ Authority: قدرت مشروع و مبتنی بر رضایت که در معانی «حق واداشتن دیگران به اطاعت»، «حق فرماندهی یا اخذ تصمیم نهایی»، «قابل اعتماد بودن»، «قدرت تأثیر گذاشتن بر رفتار دیگران»، «نفوذ شخصی، فکری یا عملی»، «سلطه و سیطره به آرا و عقاید دیگران»، «نفوذ فکری» و «تفوق اخلاقی» به‌کار می‌رود و مفهوم آن با مفهوم قدرت و نفوذ، پیوندی تنگاتنگ دارد.

از ریشه واژه لاتین «اوتوریته» گرفته شده است، توانا شدن، توانمند شدن، قدرت یافتن و قدرت داشتن، توانایی، قدرت.

به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، در واژه‌نامه تخصصی(ترمینولوژی) آموزش و پرورش در خصوص واژه دوره/cycle؛ period؛ course آمده است: مدت زمان لازم برای نوسان کامل یک رویداد چرخه‌ای یا دوره‌ای.

مدت زمان معین، دوره تحصیلی، دوره آموزشی، هر یک از قسمت‌های ابتدایی و متوسطه و عالی، آموزشی با برنامه و حدود و نظامات خاص، هر یک از دو بخش تحصیلات متوسطه، مدتی معین که به امری اختصاص دارد، عصر، روزگار، هنگام، وقت، زمانه، جهان، دنیا، دوران، عهد، زمان؛ گردشگری و جهانگردی.

دوره انتظار/waiting period: مدت زمان معینی که بین درخواست اولیه و شروع کاری یا انجام عملی یا اخذ مطالب حقوقی، یک فرد منتظر می‌ماند.

مدت زمان معین برای منتظر ماندن.

دوره انتقال[سواد آموزی]/transition period: سومین دوره از مرحله اول سوادآموزی که فرصت آموزش را برای آن دسته از بزرگسالانی فراهم می‌کند که دوره تحکیم(سوادآموزی) را گذرانده‌اند یا فاقد شرایط ادامه تحصیل در نظام آموزش رسمی هستند. مرحله اول آموزش بزرگسالان شامل سه دوره سوادآموزی، تحکیم و انتقال است.

دوره آزمایشی/probationary period: دوره کوتاهی در آغاز خدمت یک کارمند که در آن، توانمندی، صلاحیت، عملکرد و میزان تناسب فرد برای شغل مورد نظر، سنجیده و ارزیابی می‌شود و پس از سپری شدن موفقیت آمیز این دوره به استخدام رسمی در می‌آید. در ایران طول این دوره معمولاً دو سال است.

دوره پایانی[سوادآموزی]/final literacy course: سومین دوره تحصیلی بزرگسالان نهضت سوادآموزی، معادل پایه چهارم ابتدایی که در آن سوادآموزان، علاوه بر تثبیت آموخته‌های قبلی خود، مجوز ورود به پایه پنجم ابتدایی را کسب می‌کنند. 

دوره پیش از دبستان استثنایی/early education؛special pre-school: دوره‌ای رسمی که به منظور توانمندسازی والدین در جهت کاهش فشار روانی، پذیرش، رویارویی با مشکلات و نیازهای کودکان با نیازهای ویژه اجرا می‌شود و با استفاده از فرصت‌های نخستین برای کاهش یا رفع تأخیرهای رشدی و مشکلات حسی ـ حرکتی و رفتاری ـ اجتماعی کودکان تلاش کرده و از پیچیده‌تر شدن و پیشرفت ناتوانی در کودک جلوگیری می‌کند.

نوآموزان آسیب‌دیده شنوایی، بینایی، معلول جسمی ـ حرکتی، احتلال رفتاری ـ هیجانی، اختلال رشدی فراگیر(اتیسم) با هوش‌بهر عادی و چند معلولیتی با هوش‌بهر عادی، از دو برنامه تبعیت می‌کنند.

1- مداخله به هنگام تا چهار سال: از بدو تولد تا دو سال(آموزش والدین)، از دو تا چهار سال(آموزش والدین و کودک)

2- آمادگی چهار سال به بعد: نوآموزان‌ کم‌توان ذهنی، اختلال رشدی فراگیر(طیف اتیسم) با کم‌توانی ذهنی و چند معلولیتی با کم‌توانی ذهنی از سه برنامه تبعیت می‌کند. 1- مداخله به‌هنگام تا چهار سال(آموزش کودک و والدین)، 2-(چهار تا 6 سال) و 3- آمادگی 6 سال به بعد.

دوره تحصیلات[ موضوع مطالعه]/term؛course: موضوع یا ماده‌ای که برای آموزش در دوره معینی تنظیم شده و اخذ درجه تحصیلی یا دانشگاه مستلزم مطالعه آن است.

دوره آموزش.

دوره تحصیلی/level؛ education period؛ school: طول دوره زمانی سه الی هشت ساله تحصیل و بخشی از برنامه نظام آموزش رسمی شامل مجموعه‌ای از دروس منسجم، هماهنگ و پیوسته، در یک رشته تحصیلی و در یک نظامی خاص که گذراندن آن برای دسترسی به دوره بعدی ضروری است و به صورت منظم به دانش‌آموز یا دانشجو، ارائه می‌شود تا سرانجام در صورت موفقیت آمیز بودن مراحل تحصیل، به دریافت یکی از مدارک مرسوم آموزشگاهی یا گواهی‌نامه دوره تحصیل منجر شود مانند دوره‌های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه در آموزش و پرورش و کاردانی(فوق دیپلم)، کارشناسی(لیسانس)، کارشناسی ارشد(فوق لیسانس) یا دکترای حرفه‌ای و دکترای تخصصی(phd) در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی.

دوره آموزشی

دوره تحکیم[سوادآوزی]/literacy reinforcement؛ reinforcement period: دومین دوره از مرحله اول سوادآموزی به منظور تثبیت و ارتقای مهارت‌های خواندن، نوشتن، حساب کردن، درک و فهم متون ساده به زبان فارسی، روخوانی قرآن و کاربرد آنها در زندگی فردی و اجتماعی(مهارت‌های اساسی زندگی) افراد نوسواد که فرصت استمرار و پایداری آموخته‌ها و کاربرد آن را برای کسانی فراهم می‌سازد که دوره سوادآموزی را گذرانده و تمایل به ادامه تحصیل دارند.

دوره تکمیلی[سوادآموزی]/final literacy course: دومین دوره از دوره‌های نهضت سوادآموزی که در آن، سوادآموزان مهارت‌هایی برای خواندن، نوشتن و محاسبات روزمره خود را افزایش داده و توانایی روخوانی قرآن مجید و نگارش متن‌های فارسی ساده را کسب می‌کنند.

دوره پایانی

دوره راهنمایی تحصیلی پیش حرفه‌ای/secondary pre-vocational school: دوره تحصیلی ویژه‌ای به منظور ایجاد آمادگی نسبی و ادامه تحصیل دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در دوره متوسطه حرفه‌ای که شامل سه پایه تحصیلی و حداقل 72 واحد درسی است.

دوره سوادآموزی/general literacy program: اولین دوره از مرحله اول سوادآموزی که به منظور دستیابی افراد بزرگسال به حداقل سواد طراحی و اجرا می‌شود.

دوره شغلی/career: دوره زمانی اشتغال یک فرد به شغل یا حرفه خاص در نهادها و سازمان‌های رسمی که معمولاً در دوران فعال زندگی است.

دوره قانون‌گذاری/legislation term: در ایران دوره چهارساله‌ای است که در آن مدت، مجلس یا مجالس مقننه قانون وضع می‌کنند، چنان‌که گویند«دوره دوم قانون‌گذاری» یا «مجلس دوم». کتاب‌هایی که حاوی مقررات موضوعه در یک دوره قانون‌گذاری است و از مأخذ رسمی قوانین و عقود بین‌المللی و امتیازات این نسخه برخوردار نیستند، مانند نسخه‌ای از مجموعه قوانین رسمی که در آنها روش‌ علمی تدوین رعایت نشده و حاوی عبارات مغلوط است یا با هم اختلاف دارند، مراجعه به آنها مانند کتب قدیم دشتوار و مستلزم صرف وقت زیاد است؛ بنابراین موقع اختلاف نسخ یا احتمال اشتباه باید به روزنامه رسمی مراجعه کرد.

دوره کارآموزی[دانش‌آموزی]/training period: دوره‌ای که هنرجویان سال سوم شاخه فنی و حرفه‌ای، به منظور فراگیری دانش و کسب مهارت‌های لازم، تعدادی از واحدهای درسی اصلی را زیر نظر مدیریت مدرسه در محیطی معین می‌گذرانند.

هر نوع نظامی که از طریق بستن قرارداد متعهد می‌شود فرد جوانی را استخدام کند و او را آموزش دهد که در جریان آن، کارآموز موظف است برای کارفرما کار کند و کارآموزی به معنای آموزش یک هنر، حرفه یا پیشه، تحت یک قرارداد قانونی است که ارتباط بین کارفرما و کارآموز و مدت و شرایط آن را تعیین کند.

واحد درسی دانشگاهی به منظور کسب تجربه در رشته تحصیلی، کارآموختن، کار یاد گرفتن، دوره‌ای که اشخاص تازه وارد بی حقوق برای آشنا شدن با کار در آن شرکت می‌کنند.

دوره کارورزی[دانش‌آموز]/apprenticeship؛internship: دوره‌ای که دانش‌آموز یا دانشجو در حین با بلافاصله بعد از پایان دوره‌های تحصیل، به منظور کسب تجربه و مهارت‌های لازم، تعدادی از واحدهای درسی اصلی خود را، طبق ضوابط و قانون کار، زیرنظر استاد کار یا معلم مجرب، در محیط کار واقعی مناسب و معین می‌گذراند.

دوره متوسطه/high school؛ secondary: دوره تحصیلی سه الی چهار ساله‌ای که دانش‌آموزان پس از اتمام دوره راهنمایی(یا دوره ابتدایی شش ساله) به آن وارد شده و در سال اول به صورت عمومی تحصیل می‌کنند و سپس به یکی از شاخه‌های نظری، فنی و حرفه‌ای یا کاردانش هدایت و با گذراندن واحدهای درسی تعیین شده موفق به اخذ گواهینامه دیپلم متوسطه می‌شوند. 

هر چند ساختار نظام متوسطه در کشورهای مختلف جهان شکل‌های متفاوتی دارد ولی در عرف بین‌المللی، آموزش متوسطه به دومین مرحله آموزش رسمی اطلاق می‌شود. 

در برخی از کشورهای جهان، آموزش متوسطه بعد از آموزش ابتدایی آغاز می‌شود و در بعضی از کشورها، آموزش متوسطه در دو دوره متوالی از هم متمایز می‌شود و دوره اول و دوم متوسطه نامیده می‌شود که آموزش گروه سنی یازده تا دوازده و هفده و هجده ساله را در بر می‌گیرد.

دبیرستان.

دوره متوسطه اول پیش حرفه‌ای/pre-vocational secondary school levelone: دوره‌ای برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه که توانایی ادامه تحصیل در مدارس عادی یا خاص را ندارند. این دوره به منظور آموزش مهارت‌های روزمره زندگی، مهارت‌های تحصیلی و آموزش مقدماتی حِرَف متناسب با ویژگی‌ها و توانایی‌های دانش‌آموزان طراحی شده و دانش‌آموزان با گذراندن حدود ۷۲ واحد درسی موفق به اخذ گواهی‌نامه پایان دوره می‌شوند. 

دوره متوسطه حرفه‌ای/ vocational secondary school: دوره تحصیلی ویژه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه که دانش‌آموزان آن به منظور ایجاد آمادگی نسبی برای افزایش مهارت‌های زندگی، دستیابی به خودکفایی فردی، اجتماعی، و اقتصادی در آن شرکت می‌کنند که شامل سه پایه تحصیلی و حداقل ۹۶ واحد درسی است.

دوره متوسطه شبانه/ secondary boarding school: دوره تحصیلی که از لحاظ ضوابط و مقررات، مشابه دوره متوسطه روزانه است. با این تفاوت که امکان تحصیل را برای دانش‌آموزانی فراهم می‌کند که به لحاظ سنی یا سایر شرایط نمی‌توانند در دوره روزانه تحصیل کنند.

دوره متوسطه دوم حرفه‌ای/ secondaryvocational school level two: دوره‌ای برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه که توانایی ادامه تحصیل در مدارس عادی یا خاص را ندارند. این دوره به منظور گسترش مهارت‌های روزمره زندگی، مهارت‌های تحصیلی کاربردی و آموزش مهارت‌های حرفه‌ای متناسب با ویژگی‌ها، توانایی‌ها، سرعت رشد و علایق دانش‌آموزان طراحی شده و دانش‌آموزان با گذراندن حدود ۹۶ واحد درسی موفق به اخذ گواهی‌نامه پایان دوره می‌شوند.

دوره مقدماتی[سوادآموزی] foundation literacy course: اولین دوره تحصیلی بزرگسالان نهضت سوادآموزی که در آن، سوادآموزان حروف الفبای فارسی و نحوه کاربرد آن را در کلمات یاد می‌گیرند و باید به راحتی از عهده خواندن و نوشتن متون ساده فارسی نظیر روزنامه و مجله برآمده و همچنین ریاضیات را در سطحی که جوابگوی نیازهای روزمره آنها باشد، بدانند.

دوره اولیه

دوره‌های آموزش خانواده/ family education courses: دوره‌های آموزشی مدون با هدف‌های ویژه تربیتی ـ آموزشی، برای ارتقای سطح دانش و بینش اولیای دانش‌آموزان و مربیان مدرسه، در قالب سرفصل‌های نظام جامع آموزش و ارتقای خانواده‌ها.

دوره‌های آموزشی/ educational courses: برنامه‌های آموزشی مدون که با هدف تغییر نگرش و رفتار آموزش گیرندگان، در طول زمان معینی اجرا و منجر به اخذ گواهی‌نامه پایان دوره می‌شود.

دوره مهارت آموزی

دوره‌های آموزشی کوتاه مدت حرفه‌ای/ short term professional courses: برنامه‌های آموزشی مدونی که هدف از برگزاری آن، آموزش مهارت‌های جدید و تقویت مهارت‌های حرفه‌ای قبلی است که حداقل نصف ساعات آن به صورت حضوری یا عملی برگزار می‌شود.

دوره‌های تقویتی/ refresher course: آموزش‌های حضوری یا مکاتبه‌ای برخی از موضوعات و دروس پایه، به منظور تعمیق یادگیری در دروس یا رشته‌هایی که دانش‌آموز حدنصاب نمره را کسب نکرده یا هنوز آمادگی لازم برای شرکت در آزمون بعدی را ندارد.

دوره‌های علمی ـ کاربردی/ academic-applied courses: دوره‌های آموزشی که با هدف ارتقای دانش، ایجاد مهارت‌های لازم و به فعلیت رساندن استعدادهای نهفته در افراد اجرا می‌شود و دانش‌آموختگان را برای احراز شغل، حرفه و کسب و کار در مشاغل گوناگون آماده کرده و توانایی آنان را برای انجام کاری که به آنها محول شده است تا سطح مطلوب افزایش می‌دهد.