جلد کتاب باید نظیر فردی خوشرو کودک را پذیرا شود

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بر لزوم توجه به زیبایی جلد کتاب تأکید کرد و گفت: تصویرگری جلد کتاب، به معنای ساختن در ورودی ساختمان است لذا دانش‌آموز باید با دیدن جلد، از آن لذت ببرد و احساس کند که فردی خوشرو در را به روی او گشوده است اما باید توجه کنیم که داخل این خانه، فردی ناباب نباشد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دکتر حسن ملکی در مراسم اختتامیه‌ی نخستین جشنواره‌ی تصویرگری جلد کتاب‌های درسی، ضمن تقدیر و تشکر از دست‌اندرکاران این رویداد گفت: این جشنواره، رویداد بسیار مهمی است که در ایران مسبوق به سابقه نیست البته طبق بررسی همکاران ما، نظیر این رویداد در سطح دنیا نیز، سابقه ندارد. 
او افزود: سعی ما در جشنواره‌ی تصویرگری جلد کتاب، این بود که یک پیام کانونی را ارائه دهیم که همه‌ی امور بر محور آن قرار دارد و آن پیام این است که مدیران و مسئولان در جمهوری اسلامی ایران، باید این را بدانند که اگر ما قابلیت داشته باشیم و مشاهدات کودک را مطلوب کنیم، به تربیت او نیز کمک کرده‌ایم. بدیهی است که مشاهدات شامل آن چیزی است که کودک در یک تصویر می‌بیند لذا اگر ما توان آن را داشته باشیم که تصویر مورد مشاهده‌ی او را مطلوب کنیم، خادم آن کودک خواهیم بود. بر همین مبنا پیام مرکزی جشنواره‌ی ما این است که اگر تصویر درست شود، کودک نیز به راه درست خواهد رفت البته این همه تربیت نیست اما یکی از عوامل تأثیرگذار به‌شمار می‌رود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تأکید کرد: در منابع دینی ما مکرر بر اهمیت نگاه و مباحث دیداری، اشاره شده است زیرا انسان همان است که می‌بیند لذا آنچه که کودک در خانه، مدرسه، شخصیت معلم، جامعه و ... می‌بیند، بر او تأثیرگذار است و این حقیقت قابل کتمان نیست. 
ملکی، تربیت انسان را شامل سه بخش خواند و گفت: ما از یک جهت می‌توانیم تربیت انسان را به سه بخش تقسیم کنیم. سه مرحله‌ی ساختن انسان از نگاه من شامل یافتن، بافتن و ساختن است البته گاهی از واژه‌ی بافتن به شکل منفی استفاده می‌شود اما اینجا منظور بافتن به معنای درست کلمه و مانند بافتن یک قالیباف است؛ زیرا قالیباف با ترکیب اجزا، یک عنصر تازه خلق می‌کند. در واقع ما در دوران کودکی به طرق مختلف درمی‌یابیم و این دریافتن شامل تمام چیزهایی که می‌خوانیم، می‌شنویم و ... است.
او خاطر نشان کرد: همه‌ی ما این تجربه را داریم که از آنچه دیده‌ایم یا خوانده‌ایم چقدر متأثر شده‌ایم لذا این به معنای یافتن است. در واقع اگر یافتن نباشد تربیت بنا و بیخ و بن نخواهد داشت. حال اینکه یافتن به چه طریقی باشد بستگی به شرایط زندگی، خانواده، مدرسه و ... دارد بنابراین اگر کودک در یک خانواده‌ی هنری باشد، یافته‌های هنری خواهد داشت یا اگر در خانواده‌ای فلسفی باشد، یافته‌ها فلسفی خواهد بود. 
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: مسئله‌ی تصویرگری در مرحله‌ی نخست معنا پیدا می‌کند لذا خوشا به حال کسی که یافته‌های مطلوبی دارد و بدا به حال کسی که یافته‌هایش مسموم است زیرا گاهی یک تصویر نیز می‌تواند مانند یک غذا ما را مسموم کند. بدیهی است که یافته‌های ما هم می‌تواند ما را مسموم کند و هم می‌تواند ما را به پیش ببرد و این قابل انکار نیست که بسیاری از چیزهایی که می‌بینیم سم و برخی ویتامین است. 
ملکی، شکل دادن به یافتن در روند زندگی کودک را نیازمند، عنصری به نام بافتن خواند و گفت: یافتن راهبرد، واقعیت اصلی زندگی انسان است که وارد وجود انسان می‌شود. در واقع پس از ورود یافته‌ها، فعل و انفعال دیگری به نام بافتن شکل خواهد گرفت لذا اگر بافتن به معنای ترکیب اجزا، داده‌‌ها و اطلاعات در وجود انسان و بافته شدن آن با خرد، عقل و تفکر انجام نگیرد، مانند این است که غذایی میل کنیم اما علی‌رغم سالم بودن، هاضمه‌ی انسان آن را نتواند بپذیرد. در واقع، دریافت‌های ما در زندگی گاهی وارد وجود ما می‌شود اما اگر هاضمه‌ای به نام خردورزی، عقلانیت بر روی آن کار نکند، مشکلات بسیاری برای انسان ایجاد خواهد شد. بر همین مبنا، انتخاب تصویر زیبا به معنای پایان یافتن مأموریت ما نیست زیرا در این مرحله ما صرفاً به دریافت‌ها کمک کرده‌ایم و مشخص نیست که به بافتن هم کمک کرده باشیم. 
او ادامه داد: شرط نخست این است که بدانیم چقدر تصویر آمیخته به تفکر است. بدیهی است که برخی از تصاویر می‌توانند فاقد روح اندیشیدن باشد زیرا تصویرگری صرفاً صورت نیست و باید به این روح اندیشه‌ورزی نیز توجه کند. به نظر من، برخی از تصاویر لاشه به‌شمار می‌روند در حالی‌که برخی از تصاویر زنده هستند و در این صورت می‌توانند به روح انسان وارد شوند البته باید دانش‌آموز نیز خردورز و عاقل تربیت شود زیرا در این صورت دانش‌آموز با ورودی‌های مناسب می‌تواند به بافتن درست، دست پیدا کند و زمینه‌ای نو را خلق کند. این زمینه‌ی نو در نظام تربیتی ما شاکله است که یک واژه‌ی قرآنی و به معنای شکلی است که در روح پدید خواهد آمد. این مجموعه شخصیت ما محصول بافتن است و صرفاً به دریافت‌ها منوط نخواهد شد. 
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اظهار کرد: اگر زمینه‌ی نویی بر مبنای بافتن شکل بگیرد، بخش سومی به نام ساختن ایجاد خواهد شد. یکی از نشانه‌های تربیت درست این است که فرد تربیت شده، قابلیت ساختن کلام خوب و رفتار پسندیده را داشته باشد. ساختن حرف نو، روش نو، زندگی نو و سبک جدید زندگی بسیار مهم به‌شمار می‌رود و بدیهی است که در هر درسی ممکن است به گونه‌ای خود را نشان دهد. به‌عنوان مثال در فنی‌وحرفه‌ای، ممکن است این ساختن، به ساخت ابزار بیانجامد اما در فلسفه به معنای اندیشه‌ورزی فرد، بروز خواهد یافت. بدیهی است که اگر این‌گونه نباشد ما در نظام تربیتی شکست خورده‌ایم و این یک شاخص است لذا باید بدانیم که چه مقدار کتاب‌های درسی ما، معلمان و اجزای متعدد قادر به این هستند که زمینه را آماده کنند تا دانش‌آموز دریابد و آنچه که دریافته در وجود او بافته شود و آنچه که بافته به رفتار عینی تبدیل شود. 
دکتر ملکی، بر لزوم حرکت در این مسیر تأکید کرد و گفت: اگر برنامه‌ی درسی ما مجموعه‌ای شامل یافتن، بافتن و ساختن باشد، باید به آن افتخار کنیم البته این بخش یک امر تدریجی است لذا مسلماً ما باید در این مسیر حرکت کنیم.

او تصویرگری جلد کتاب را نظیر ورودی یک ساختمان خواند و اظهار کرد: تصویرگری جلد کتابهای درسی بسیار مهم و حائز اهمیت است. در واقع تصویرگری جلد کتاب درسی، نظیر در یک ساختمان است که در بدو امر دیده می‌شود لذا آن کسی که در را به روی فرد باز می‌کند، اگر خوب و خوش برخورد باشد، کودک با آرامش وارد ساختمان می‌شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: به نظر من، تصویرگری جلد کتاب، به معنای ساختن در ورودی ساختمان است لذا دانش آموز باید با دیدن جلد، از آن لذت ببرد و احساس کند که فردی خوشرو در را، به روی او گشوده است اما باید توجه کنیم که داخل این خانه، فردی ناباب نباشد بنابراین کتاب درسی با جلد زیبا، باید با مطلب خوب و مناسب مزین شود. 
دکتر ملکی افزود: تمام تلاش ما این است که جلد کتاب‌های درسی مطلوب شود و دانش آموز، در کنار آن مطالب و محتواهای درسی که متفکر و عالم پرور است، را دریافت کند تا دانش آموز معصوم که دارای سرمایه‌ای به نام فطرت الهی دارد، را به درستی راهنمایی کند. 
او ادامه داد: ماموریت اصلی جمهوری اسلامی این است که بدانیم چه مقدار نظام تعلیم و تربیت ما، فطرت پروری می‌کند؟ زیرا همه ماموریت‌ها فرع هستند و این اصل به شمار می‌رود لذا اگر در نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، و  در این ماموریت موفق شویم، هنر به شمار می‌رود زیرا در صورت شکست در سایر امور به انحراف خواهیم رسید لذا کار بسیار حساس و مهم است که باید در نظام تعلیم و تربیت شکل گیرد.

انتهای پیام