به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، مراسم نکو داشت کتاب درسی «انسان و محیط زیست» پایه یازدهم، ساعت 10 الی 12 امروز چهارشنبه 30 خرداد ماه 97 در تالار همایش های مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار شد.
در این مراسم دکتر مجید مخدوم پژوهشگر و استاد تمام دانشگاه تهران و عضو هیات علمی انجمن ارزیابی محیط زیست ایران به عنوان اولین سخنران ضمن ارائه تعریفی از محیط زیست، افزود: محیط زیست، علم روابط بین جانداران و غیر جانداران است. لذا با همه علوم از جمله جغرافیا، فیزیک، شیمی، ریاضی، جامعه شناسی، زیست شناسی و... مرتبط است.
وی اضافه کرد: برای این واژه دو نگرش وجود دارد: یک نگرش این است که عنوان محیط زیست از دو کلمه محیط و زیست ترکیب یافته که در فارسی به معنای جایگاه و محل زندگی است. این عنوان از نظر لغت مواردی هم چون آلودگی هوا، راه های جلوگیری از تخریب طبیعت و... را شامل نمی شود، اما امروزه مفاهیم گوناگون را از آن ارایه می نمایند، مثل آب و هوا، جنگل، کوه، حقوق حیوانات و پرندگان، راه های جلوگیری از آلودگی هوا، راه های مبارزه با عوامل مخرب طبیعت و ... لذا محیط زیست در اصطلاح به کلیه عوامل تهدید کننده یا بهبود بخش محیط زندگی اتلاق می شود.
اما نگرش بعدی بیانگر این است که چیزی به نام محیط وجود ندارد و این واژه یک معنای نسبی به مفهوم پیرامون دارد، یعنی چیزی که توسط پیرامون خود محاط شده است. موردی که در این جا مهم قلمداد می شود این است که بدانیم، منظور ما از محیط زیست چیست؟ این موضوع اهمیت دارد. زیرا آن چه وضعیت یک محل را برای زیست یک نوع موجود زنده بهبود می بخشد می توان محیط زیست یک موجود دیگر را تباه کند. حال در مجموع باید گفت: محیط زیست عبارت است از آن چه که فرآیند زیستن را احاطه کرده، آن را در خود فرو گرفته و با آن در کنش متقابل قرار دارد. با توجه به این تعریف آیا می توان مرزهای مشخصی برای محیط زیست تعیین نمود آیا فرایند حیات بدون استفاده از هوا و خاک میسر است آیا بدون بهره برداری منطقی از خاک، می توان مواد غذایی تولید نمود و امکان تغذیه سالم جمعیت رو به تزاید را فراهم ساخت؟
بدین ترتیب مشاهده می شود که محیط زیست همه چیز را در بر می گیرد. هم انسان و هم طبیعت و هم رابطه این دو را شامل می شود. در کلیه فعالیت های بشر تاثیر داشته و نیز از آن متاثر می شود. محیط یک موجود زنده عبارت است از فضایی که موجود زنده را احاطه کرده و از طریق روابط متقابل گوناگون با آن در تماس قرار دارد. به بیان دیگر، محیط را می توان مجموعه عوامل جاندار و بی جانی دانست که، در یک فضای مشخص و در زمانی معین موجود زنده را تحت تاثیر خود قرار می دهند. البته پدیده های غیر زنده نیز می توانند دارای محیط باشند، لیکن فاقد محیط زیست اند، به عنوان مثال سنگ تحت تاثیر عوامل محیطی (تخریب فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیک) به خاک مبدل می شود.
در صورتی که موجود زنده از مکانی به مکان دیگر تغییر وضعیت دهد، محیط آن موجود تغییر می یابد مانند حرکت از محیط خانه به خیابان، محیط پارک، محیط اداره. لیکن کلیه این حرکت ها و جابجایی ها در محدوده محیط زیست صورت می گیرند، زیرا مفهوم محیط زیست، چه از نظر لغوی و چه از لحاظ واقعیت آن، در بر گیرنده کل فضای حیاتی کره خاکی می باشد. به بیان دیگر این محیط زیست است که، در درون خود محیط های گوناگون را جای داده است.
لذا با توجه به سیمای متنوع سطح کره خاکی و نیز طیف وسیع مسائل زیست محیطی، بایستی سعی گردد، تا تعاریفی کاربردی برای محیط زیست ارائه شود. بدین منظور می توان، آن چه که ما را احاطه کرده، بر ما تاثیر می گذارد و از ما تاثیر می پذیرد، می توان بر سه بخش کلی تقسیم نمود:۱) محیط طبیعی۲) محیط اجتماعی۳) محیط مصنوع
وی تداوم تالیف کتاب های مناسب برای سطوح دیگر آموزشی را لازم و ضروری دانست و با اشاره به سوابق تدریس خود درکشوهای آلمان، استرالیا، سوئد و ترکیه اضافه کرد: خوشبختانه ایران از پتانسیل بالایی برخوردار است و در مقام مقایسه اگر نگویم دانش آموزان ما از استعداد بالاتری برخوردارند، با قاطعیت می توانم بگویم چیزی از آنها کم ندارند.
وی در خاتمه ضمن تشکر و قدردانی از مولفان کتاب درسی «انسان و محیط زیست» پایه یازدهم اضافه کرد: البته ناگفته نماند؛ ضمن ارج نهادن به زحمات مولفان، باید بگویم این کتاب دارای کاستی هایی است که امیدوارم با حضور کارشناسانی از دستگاه های ذی ربط نسبت به رفع آن اقدام شود.
ارسال نظر