نشست خبری معاون وزیر و رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی امروز دوشنبه 19 خردادماه در محل این سازمان برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، نشست خبری آقای دکتر حسن ملکی معاون وزیر و رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اصحاب رسانه امروز دوشنبه 19 خردادماه در سالن جلسات طبقه هشتم این سازمان برگزار شد.
در این نشست دکتر اسداله مرتضایی معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان، روح اله رضا علی مشاور اجرایی سازمان و کوروش امیری نیا سرپرست دفتر تألیف کتاب های آموزش عمومی و متوسطه نظری نیز حضور داشتند.
متن کامل سخنان آقای دکتر ملکی به شرح زیر می باشد:
تعریف رسا و حکیمانه رهبر معظم انقلاب از سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی
آقای دکتر حسن ملکی در اولین نشست خبری اش ضمن خوشامدگویی به اصحاب رسانه به تبیین اهم برنامه های این سازمان پرداخت و اظهار کرد: اگر بخواهیم این سازمان را در یک جمله تعریف کنیم همان عبارت رهبر معظم انقلاب بهترین بیان است که فرمودند «سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی قلب آموزش و پرورش است».
او افزود: این بیان ایشان برای معرفی سازمان، تعریفی رسا و حکیمانه است زیرا تولیدات این سازمان شامل برنامه های درسی، مواد آموزشی و رسانه های یادگیری، محور همه فعالیت ها در وزارت آموزش و پرورش است. تربیت معلم و ساخت فضای آموزشی برای اجرای خوب همین برنامه درسی است.اقتصاد و بودجه ریزی در نظام مالی برای این منظور است که یادگیری در مدارس به درستی اتفاق بیفتد.اگر این قلب به درستی کار کند بقیه بخش های آموزش و پرورش هم به خوبی کار خواهند کرد.
مأموریت اصلی سازمان عملیاتی کردن اسناد تحولی
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: بعد از انتصاب بنده، مأموریت اصلی و بنیادین امسال سازمان عملیاتی کردن اسناد تحولی است.اسناد تحولی را به مثابه یک چتر فکری، فلسفی و علمی تلقی کرده و فعالیت های بعدی را زیر این چتر تعریف کنیم. لازم است همه برنامه های عملیاتی و جزئی تر به نحوی طراحی شوند که ما را در عملیاتی کردن این اسناد تحول بنیادین یاری کنند. وقتی از اسناد تحولی صحبت به میان می آید منظور سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی است که مبنای کار ما در تولید برنامه های درسی در فضای تحولی سازمان هستند.
دکتر ملکی با بیان اینکه 11 حوزه تربیت و یادگیری در برنامه درسی ملی به طور مشخص ذکر شده، گفت: فعالیت های ما در محور این 11 حوزه تربیت و یادگیری شکل می‌گیرد که اسامی این حوزه ها عبارتند از حکمت و معارف اسلامی، قرآن و عربی، علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، ریاضیات، علوم تجربی، زبان های خارجی، زبان و ادبیات فارسی، سلامت و تربیت بدنی، فرهنگ و هنر، کاروفناوری و آداب و مهارت های زندگی و بنیان خانواده.
ویژگی های اساسی جهت حرکت مطابق سند تحول و برنامه درسی ملی
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: معتقدیم اگر بتوانیم مطابق سندتحول و برنامه درسی ملی حرکت کنیم باید برنامه درسی ما پنج ویژگی اساسی و کلان داشته باشد که عبارتند از:
- مومن پروری یعنی برنامه های درسی ما به تربیت ایمانی بپردازند که براساس این اسناد تحولی محوریت دارد.
- عالم و آگاه پروری
- متفکر پروری یعنی دانش آموزان از بُعد تفکر و عقلانیت پیشرفت کنند
- اخلاق محوری یعنی در هر دوره و پایه تحصیلی و در هر درسی ظهور و بروز متناسب داشته باشد
- عامل محوری یعنی کسانی تربیت شوند که اهل عمل هم باشند.
در خیلی موارد دچار خُسران و ضرر می شویم چراکه افراد عالمی را داریم که اهل عمل نیستند و این یکی آسیب های تربیتی ما هم میتواند تلقی شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی یادآور شد: در هر یک از این 11 حوزه تربیت و یادگیری باید پنج عنصر ایمان، تفکر، علم، عمل و اخلاق را مطابق فرمول برنامه ریزی درسی دنبال کنیم که در 6 ساحت با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و هندسه برنامه درسی را طراحی می کنند.این ساحت ها عبارتند از ساحت اعتقادی، عبادی، اخلاقی، ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی، ساحت تربیت زیستی و بدنی، ساحت زیبایی شناختی و هنری، ساحت تربیت اقتصادی و حرفه ای و ساحت تربیت علمی و فناوری.
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: اگر این صورت بندی در برنامه های درسی تحقق پیدا کنند یعنی در یک ستون این 5 عنصر و در ستون دیگر ساحت های ششگانه را قرار داده و هر حوزه تربیت و یادگیری بتواند برنامه درسی خود را براین مبنا طراحی کند؛ می توان گفت یکی از مراحل اصلی تحول در حیطه نرم افزاری و برنامه ریزی درسی رخ داده است.
او افزود: اگر مواد آموزشی و رسانه های یادگیری که وارد مدارس می‌شوند بر پایه یک برنامه درسی عالمانه، آگاهانه، درست و منطقی تولید نشوند آن مواد آموزشی کارایی لازم را نخواهند داشت بنابراین در مرحله بعدی باید به تولید مواد آموزشی و رسانه های یادگیری بپردازم.
باید از کتاب درسی محوری به سمت بسته یادگیری حرکت کنیم
وی با بیان اینکه به دنبال بسته یادگیری هستیم و نه کتاب درسی تنها، گفت: منظور از بسته یادگیری مجموعه ای از مواد و رسانه های آموزشی همراه با روش های مورد نیاز در یک درس خاص است که بر مبنای اهداف یادگیری معین و به طور یکپارچه طراحی و تدوین شده باشد. معمولاً در بسته یادگیری کتاب درسی، کتاب کار دانش آموز، راهنمای معلم، فیلم آموزشی متناسب با بسته، از نشریات آموزشی به عنوان حامی و پشتیبان این بسته و سایر موارد که آن گروه می تواند تشخیص بدهد، اینها در بسته یادگیری قرار می گیرد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تأکید کرد: باید از کتاب درسی محوری به سمت بسته یادگیری حرکت کنیم و مبنای کار هم استانداردهای برنامه درسی خواهد بود که در مرحله اول کار، تولید خواهد شد. اگر استانداردها بدرستی طراحی شود زمینه برای تولید بسته یادگیری کارآمد فراهم می‌شود.
1400-1401 زمان بندی اجرای بسته های یادگیری
دکتر حسن ملکی درباره زمان بندی اجرای بسته های یادگیری عنوان کرد: براساس تلاش شبانه روزی همکارانمان، برای اجرای آزمایشی بسته های یادگیری در سال 1400 -1401 آماده خواهیم بود که البته شامل همه بسته های یادگیری نخواهد بود و هریک از این بسته ها به صورت آزمایشی در تعدادی از مدارس مورد تدریس قرار خواهند گرفت. اجرای سراسری این بسته ها بدون اجرای آزمایشی آن، از بعُد برنامه درسی مطلوب نیست.
او مرحله بعدی را تولید مواد آموزشی و رسانه های یادگیری با رویکرد بسته یادگیری بر مبنای استانداردهای اعلام شده دانست و گفت: کار طراحی دوره های تحصیلی نیز باید موازی با این کار انجام شود. حتماً از ابلاغ اهداف دوره های تحصیلی که به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسیده مطلع هستید؛ اگر بخواهیم اهداف را عملیاتی کنیم راهی جز طراحی دوره های تحصیلی نداریم.
او افزود: هدف های دوره، ساختار دوره، عناوین درسی جهت آموزش در دوره مدنظر، مختصات معلم آن دوره، فضای آموزشی، ویژگی زمان به عنوان عنصر تربیت و سایر عناصر در طراحی دوره های تحصیلی مورد توجه قرار می گیرند. هم اکنون چندکارگروه در دوره ابتدایی، دوره متوسطه، دوره فنی و حرفه ای و کاردانش در حال طراحی دوره هستند و به منظور ایجاد انسجام، یک شورای راهبری امور را هماهنگ کرده و جهت می‌دهد تا مشکلی در این رابطه به وجود نیاید.
گنجاندن معارف انقلاب اسلامی در کتب درسی از مهرماه
معاون وزیر آموزش و پرورش بیان داشت: کار باارزشی در سازمان صورت گرفته و آن این است که از سال تحصیلی آینده(مهرماه) معارف انقلاب اسلامی ایران به کتب درسی ورود پیدا می کنند؛ البته هر یک از گروههای درسی ما در این موضوع مطالبی را قبلاً در کتاب های درسی آورده بودند اما اکنون حساب‌شده تر و برنامه ریزی شده تر در کتاب های درسی و برنامه های درسی گوناگون گنجانده شده است.
او ادامه داد: درج این مطالب در کتاب ها کار آسانی نبود اما کارشناسان ما با مشورت های علمی و کار کارشناسی توانستند این مطالب را در 12 عنوان کتاب درسی فنی و حرفه ای و کاردانش و 15 عنوان کتاب در دوره نظری بگنجانند؛ البته تلاش شده تا مطالب اضافه شده با ساختار محتوایی کتاب تناقض و تضادی نداشته باشد.
دکتر ملکی، کتب درسی را که معارف انقلاب اسلامی در آنها گنجانده شده به این شرح معرفی کرد: بخش فنی و حرفه‌ای در کتاب‌های دانش فنی پایه در رشته زراعت، در رشته باغبانی، در رشته دامپروری، صنایع غذایی، ماشین‌های کشاورزی، عملیات آزمایشگاهی در صنایع شیمیایی، دانش فنی پایه در رشته‌های الکترونیک و مخابرات دریایی، مکانیک موتورهای دریایی، تولید برنامه‌های تلویزیونی و متالوژی؛ در بخش نظری هم در دروس آمادگی دفاعی، مطالعات اجتماعی، تاریخ 3 علوم انسانی و تاریخ معاصر نیز از جمله کتاب‌هایی هستند که مباحث معارف انقلاب اسلامی و همچنین مباحثی درباره شهید عالی مقام شهید قاسم سلیمانی در آن درج شده است.
نباید بگذاریم علاقه به انقلاب اسلامی در میان دانش آموزان تضعیف شود
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره ضرورت طرح معارف انقلاب اسلامی در کتب درسی تأکید کرد: کتاب های درسی ما نوعاً به دلیل رسالت کلی تربیتی که دنبال می کنند اینگونه مطالب را در خود داشتند اما در سالهای اخیر به خاطر تأکید مسئولان محترم نظام در مورد دمیدن روحیه انقلابی به دانش آموزان، اقدامات جدید صورت گرفت. اعتقادی داریم که شاید اعتقاد مشترک همه ما باشد و آن این است که نباید بگذاریم علاقه به انقلاب اسلامی در میان دانش آموزان تضعیف شود که قوی‌ترین راه برای تقویت این روحیه در فرزاندنمان، راه تربیتی و فرهنگی است.
پرسش و پاسخ
سوال: آیا با ورود مفاهیم و معارف انقلاب اسلامی، محتوایی از کتاب های درسی یاد شده حذف و جایگزینی انجام شده است؟
دکتر ملکی: خیر، سعی شده مطالب افزوده شده با ساختار کنونی محتوای کتب درسی همخوانی داشته و مکمل باشد؛ البته ممکن است در برخی موارد مطالبی بسیار جزئی هم حذف شود اما نه از مطالب اصلی ومحتوایی. مساله حذف جزئی هم به خاطر تنظیم گری درست بین این مطالب است و لطمه ای وارد نمی کند.
سوال: در عنوان سازمان شما، پژوهش مقدم بر برنامه ریزی درسی است، سازمان شما بر برنامه ریزی و تألیف تمرکز دارد؛ برای تقویت پژوهش و اثر بخشی آموزش ها و پیوست های پژوهشی چه کرده اید؟
پژوهش مقدم بر برنامه درسی است که مطلب درستی است. گروههای برنامه ریزی درسی هم کار پژوهشی انجام می دهند، اما پژوهش های انجام شده پشتیبان برنامه ریزی درسی و مبانی کار بوده و لازم نیست جامعه این پژوهش را ببینند.جامعه تولیداتی که بر اساس این مبانی شکل گرفته را می طلبد. پژوهش هایی توسط پژوهشگاه آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و گروههای درسی در حال انجام است تا این مرحله تحولی مبتنی بر مطالعات انجام گیرد.
توجه ویژه به پژوهش با پیش بینی دفتر مطالعات راهبری و آینده پژوهی
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: برای ساماندهی مطلوب تر امور پژوهشی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی باید گام های کاملتر و بهتری برداریم. در ساختار تشکیلاتی جدید که آماده ارائه به هیئت امنای سازمان است به طور ویژه به پژوهش توجه و دفتر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی پیش بینی شده است. این ساختار جدید مورد تایید وزیر محترم آموزش و پرورش قرار گرفته و منتظر تشکیل جلسه هیئت امنا هستیم.
وی با بیان اینکه در ساختار جدید تعمداً عناوین گروههای درسی به گروه" پژوهش و برنامه ریزی درسی" تغییر کرده، گفت: بخشی از آموزش های مجازی نیز به پژوهش‌ها مرتبط می شود. اما اقدام بسیار مهمی که در دفتر انتشارات و فناوری آموزشی ما شکل گرفته و اکنون در حال غنی سازی و تکمیل است شبکه ملی رشد می باشد.
محتوای شبکه شاد باید توسط شبکه ملی رشد تقویت شود
دکتر ملکی افزود: محتوای شبکه شاد باید توسط شبکه ملی رشد تقویت شود که در حال انجام است. فضای مجازی به واقعیت مسلمی تبدیل شده و سازمان پژوهش اگر بخواهد هم نمی تواند آن را فراموش کند. همه بسیج شده اند که در این رابطه قدم های موثر علمی بردارند تا بسته یادگیری آموزش مجازی در زمینه های مختلف داشته باشیم.
تفاوت رویکرد مدیریتی
او در پاسخ به پرسشی درباره تفاوت رویکرد مدیریتی اش با مدیران سابق این سازمان به ویژه جناب آقای دکتر ذوعلم گفت: در صراط تحول در آموزش و پرورش و اینکه اسناد تحولی باید عملیاتی بشوند با مدیر قبلی تفاوتی ندارم و این وجه مشترک رویکرد بنده با مدیران قبلی به ویژه جناب آقای دکتر ذوعلم است. اما تفاوت رویکردی دارم؛ در صراط تحول با ایشان تفاوتی ندارم اما در شیوه و روش مدیریت به طور طبیعی تفاوت هایی دارم. در آن شیوه هایی که می توانیم اسناد تحولی را عملیاتی کنیم و در ساختار تشکیلاتی که این 11 حوزه تربیت و یادگیری باید در آن قرار بگیرند تفاوت هایی داریم. شاید تفاوتها به خاطر این باشد که رشته تحصیلی ما یکی نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: بنده در رشته برنامه ریزی درسی تحصیل کرده ام که برنامه ریزی درسی کار اصلی این سازمان است.یعنی انطباق کاملی بین رشته تحصیلی و کارم در سازمان وجود دارد و طبیعی است که بر اساس این انطباق رویکرد متفاوتی را اتخاذ کنم. در دیدگاه نسبت به ساختار تشکیلاتی جدید که تایید شده، در جایگاه پژوهش در نظام برنامه ریزی درسی، قرارگرفتن حوزه های تربیت و یادگیری، در برخی روش ها و سبک مدیریتی تفاوت هایی داریم که روش های فرعی نبوده و بسیار مهم هستند. این ساختار غیر از ساختاری است که قبلاً مورد توجه و تأکید قرار می‌گرفت که در تعویض مدیریت ها، این مساله را امری طبیعی تلقی می کنم.
لزوم ابهام زدایی ساختاری و تشکیلاتی در مورد وضعیت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
وی همچنین درباره وضعیت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: پژوهشگاه در وضع کنونی آموزش و پرورش وضع مبهمی دارد و امیدوارم ابهام زدایی ساختاری و تشکیلاتی شود. پژوهشگاه در وضع کنونی وابسته به سازمان پژوهش است و به اعتقاد بنده این وابستگی از ابتدا وابستگی ساختاری نبود و بیشتر به سازمان الصاق شده است به همین دلیل هم سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی نتوانست استفاده مطلوب از ظرفیت علمی پژوهشگاه ببرد؛ موانع ساختاری اجازه نداد و این امکان فراهم نشد و متقابلاً پژوهشگاه هم نتوانست تعامل موثری با سازمان برقرار کند.
دکتر ملکی در مورد انواع تصمیمات در خصوص پژوهشگاه ادامه داد: یک نظر این است که پژوهشگاه مانند گذشته مستقل باشد. اینکه آیا وزارت آموزش و پرورش موفق به راضی کردن و تصویب این مساله توسط سازمان امور استخدامی شود، فعلا برای بنده مشخص نیست ولی ما ساختار تشکیلاتی جدید را منهای پژوهشگاه طراحی کرده ایم. در محضر وزیر محترم شنیدم که بنا دارند پژوهشگاه را مستقل کنند. رابطه پژوهشگاه با سازمان باید رابطه ارگانیکی باشد و نه الصاق که هم اکنون الصاق است و این موضوع برای بنده مطلوب نیست. پژوهشگاه یا باید مستقل شود و یا ادغام صحیحی صورت گیرد. وضع کنونی مطلوب نیست.
اعتراض نسبت به حذف معاونت پژوهشی در ادارات کل آموزش و پرورش استانها
وی با اشاره به ابلاغ چارت تشکیلاتی جدید به ادارات کل آموزش و پرورش استان ها گفت: اتفاق ناگواری افتاد و معترض هستم که در استانها معاون پژوهشی مدیران کل استان ها تضعیف و حذف بشود که اکنون این اتفاق افتاده و استنادشان به بخشنامه دولت در کاهش تعداد معاونین است. آن بخشنامه باید اجرا شود اما سوالم این است که چرا سراغ حساسترین معاونت ها آمده اید؟ کارهای کیّفی آموزش و پرورش در استانها به وسیله این معاونت انجام می شود. همه جای آموزش و پرورش از تحول صحبت می کنیم در حالی که تحّول بدون پژوهش، تحّول با ضعیف کردن تحقیق کاملاً بی معناست، به این مساله معترضم و امیدوارم تجدیدنظر بشود که اگر نشود خُسران بزرگی متوجه آموزش و پرورش در حال و آینده خواهد شد.
سناریوهای سازمان پژوهش برای ارائه محتوا در سال آینده
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره سناریوهای سازمان پژوهش برای ارائه محتوای درسی در سال تحصیلی آتی گفت: روی دو سناریوی مسخص فکر می کنیم. یک حالت این است که مدارس به شکل ترکیبی یعنی حضوری و غیرحضوری تشکیل شوند. یعنی شرایط به گونه ای باشد که بخشی از زمان آموزش حضوری باشد و بخشی را مجبور شوند به صورت مجازی آموزش ببینند . در این رویکرد ترکیبی باید الگویی توسط دفتر تالیف آموزش های عمومی و متوسطه نظری آماده شود که تجربیات قبلی هم در این زمینه وجود دارد.
او افزود: حالت دوم این است که طبق نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا دانش آموزان اصلاً اجازه نداشته باشند به مدرسه بروند که در این صورت آموزش ها باید با رویکرد آموزش های مجازی پیش برود و الگوی دیگری طراحی شود. روی هر دو الگو کار می کنیم و کارشناسان ذیربط درون و برون سازمانی را به همکاری دعوت می کنیم؛ بسته آموزشی مناسب را در هر دو حالت تولید خواهیم کرد و در این رابطه با فعالیت های شبکه شاد باید همسویی و هماهنگی لازم شکل بگیرد.
ضرورت پژوهش در عرصه آسیب های اجتماعی بویژه آسیب های نوپدید
ایشان درباره وجود مطالبی پیرامون آسیب های اجتماعی و راهکارهای پیشگیری از آن در محتوای درسی گفت: در این رابطه مطالعاتی در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، وزارت کشور و دیگر بخش ها صورت گرفته که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از تعدادی از آنها مطلع است و موظف است به این موضوع مهم توجه کند اما مسئله آسیب های اجتماعی از جهت نوع و نحوه بروز و ظهور در جامعه پیچیدگی های خاصی دارند و معتقدیم نیازمند مطالعات بیشتر و پژوهش های کیفی هستیم. فکر می کنیم در گام ها و برنامه های جدید سازمان باید پژوهش در عرصه آسیب های اجتماعی بویژه آسیب های نوپدید و نوین انجام شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه ارتباط بین آموزش و پرورش و دانشگاه ها در خصوص تبادل اطلاعات پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته و استفاده کاربردی از آن چندان مطلوب نیست یادآور شد: با توجه به حضورم در دانشگاه و سازمان پژوهش در تلاش هستم ارتباط بین تحقیقات و مطالعات انجام شده بین دانشکده علوم تربیتی دانشگاه خودم و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی را برقرار کنم.
استفاده از تجارب جهانی در راستای اهداف برنامه ها
او در پاسخ به این سوال که با توجه به بیانیه گام دوم انقلاب برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در بعد داخلی و همچنین جهان اسلام چیست؟ بیان داشت:ما به بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان یک مبنا می نگریم و در 11 حوزه تربیت و یادگیری و اسناد بالادستی به عنوان یک مبانی توجه می شود.اعتقاد داریم این ارتباط بین بنا و مبنا در حوزه های تربیت و بیانیه گام دوم انقلاب باید اتفاق بیفتد و نمیتوان به صورت موردی و انتخابی استفاده کرد و باید مبنا قرار بگیرد؛ همانند آنچه که برای سندتحول بنیادین انجام می دهیم.
دکتر حسن ملکی ادامه داد: نگاهم به عنوان مسئول سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به امور بین الملل و جهانی این است که در دنیا نظریه های مختلف توسط دانشمندان مختلف مطرح است و ما باید هوشیارانه از این نظریه ها در راستای اهداف و برنامه های خودمان استفاده کنیم. این تئوری ها می تواند تبدیل به برنامه های عملیاتی شود اما اعتقاد نداریم الگوها و مدل های خودمان را از یافته های بین المللی بگیریم.الگوهای عمل ما باید کاملاً بومی و برگرفته از دیدگاه فلسفی و علمی خودمان باشد اما از یافته های جهانی قطعا استفاده کنیم که اگر استفاده نکنیم مغبون می شویم.
هدف گذاری پیرامون آموزش مهارتهای زندگی در کتب درسی
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اظهارداشت: مساله مهارتهای زندگی چیزی نیست که این سازمان بتواند از آن غافل شود.سازمان پژوهش مکلف است مهارت های زندگی را در دوره های تحصیلی گوناگون چه از طریق آموزش های رسمی و چه فعالیت های فوق برنامه و سایر ابزارهای در اختیار در دانش آموزان تقویت کند. اکنون این ضرورت باید به طور مضاعف مورد توجه قرار بگیرد زیر از ضعف مهارتها حوادث و پدیده هایی را می بینیم که شما گفتید البته اینگونه نیست که قبل از انتصاب بنده سازمان پژوهش از این مساله غفلت کرده باشد.
او ادامه داد: نام یکی از حوزه های تربیت و یادگیری ما آداب و مهارت های زندگی و بنیان خانواده است که قصد دارد به طور ویژه به این مباحث بپردازد. حوزه تربیت و یادگیری سلامت و تربیت بدنی، حوزه زبان و ادبیات فارسی و همنطور حوزه تربیت و یادگیری مطالعات اجتماعی نیز به این امر مهم توجه دارد و مهارت های زندگی از ارکان اصلی تولید بسته های یادگیری سازمان پژوهش را تشکیل خواهد داد. البته اگر ما معلمان را همراه با تغییر برنامه های درسی و تحول در بسته های یادگیری آماده نکنیم به اهداف مان نمی رسیم. باید برای آماده سازی معلمان برنامه های جامع تری داشته باشیم. در ساختار تشکیلاتی جدید سازمان مرکز تربیت نیروی انسانی را برای همین منظور پیش بینی کرده ایم. با معاونت های آموزش ابتدایی و متوسطه وزارتخانه نیز رابطه و تعامل موثری را برقرار شده تا برنامه های بهتر پیش برود.
طراحی و تدوین الگوی برون سپاری
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در پاسخ به سوالی در رابطه با وضعیت برون سپاری تألیف کتب درسی بیان داشت: این مساله یکی از انتظارات اسناد بالادستی از ما است. در زمان حضور بنده به عنوان معاون طراحی و تولید سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی کارگروهی تحت عنوان طراحی و تدوین الگوی برون سپاری تشکیل شده بود و کارها تا 70 درصد پیش رفته است. وقتی الگوی برون سپاری آماده شد اعتباربخشی آن را انجام خواهیم داد چون برون سپاری هم میتواند فرصت باشد و هم تهدید. فرصت از این بابت که راهی نداریم که به سمت افراد متخصص، اندیشمندان، معلمان، مدیران، پژوهشگران، خانواده ها و دیگران بیرون از سازمان برویم؛ اما تهدید از این منظر است که می خواهیم در رویکرد جدید اسناد تحولی را عملیاتی کنیم، آیا خواهیم توانست به وسیله برون سپاری محتوایی طراحی کنیم که در راستای این اسناد تحولی باشند؟
به برون سپاری خوشبین هستیم
دکتر ملکی افزود: افرادی که می‌خواهند این کار را انجام دهند باید به محتوای اسناد تحولی باورمند باشند و مهارت های لازم را در راستای اهداف تحولی ما در اختیار داشته باشند. معتقدیم برون سپاری یک ضرورت است اما این اعتقاد را هم داریم که باید محتاطانه حرکت کنیم تا هم قدم هایی بردایم و هم آفات احتمالی ما را آسیب زده نکند.ما در مجموع به برون سپاری خوشبین هستیم چراکه یک موضوع مثبت اما نیازمند احتیاط مدیریتی است.
ارائه کتاب های درسی در مهرماه
ایشان با تأکید بر اینکه کتاب های درسی در اول مهر و به موقع به دست دانش آموزان می رسد و هیچ کتابی با تأخیر ارائه نمی شود، اظهار کرد: یکی از عوامل تأخیر در ارائه به موقع کتب ارائه نشدن آنها از دفاتر تألیف به بخش های مربوطه است که در این زمینه موردی وجود ندارد. شیوه ثبت سفارش اینترنتی و توزیع سیستمی با توجه به تجارب سالهای قبل، آسیب شناسی شده و اشکالات را رفع کرده ایم. یک از راهکارهای دیگر این است که در هر استانی یک ستاد با مسئولیت مدیرکل استان و در هر منطقه با رییس منطقه تشکیل شده و ارتباط مداومی با آنها داریم. مدیران کل سیستم ثبت سفارش و توزیع را پیگیری می کنند تا این امور به موقع انجام شوند. به طور کلی تا امروز ثبت سفارش کتاب های درسی برای دانش آموزان میان پایه تا بیش از 86 درصد انجام شده و به عبارتی حدود 9 میلیون و 719 هزار و 51 دانش آموز می باشد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: برخی استان ها همچون اصفهان، مازندران، همدان و ایلام تا 98 درصد ثبت سفارش کتب درسی را انجام داده اند و موفق هستند. برخی استان ها از این لحاظ عقب هستند و تقاضا می کنم مدیران کل محترم استانی ستادهایشان را فعال نموده و نظارت لازم را برای ثبت سفارشهای فردی و گروهی داشته باشند.همینطور ستادهای منطقه ای را مدیریت کنند.تا اینجای کار در مجموع خوشبین هستیم.
ایشان افزود:روند سفارش و توزیع کتاب های درسی را مدیریت می کنیم و به خانواده ها اعلام می کنم که اول مهر نگران کتب درسی نباشند. همه ما شبانه روزی کار می کنیم تا این امور بدرستی پیش بروند.
راهکارهای ارائه شده به کتابفروشی ها
دکتر ملکی درباره گلایه کتابفروشی ها از عدم توزیع کتب درسی توسط آنها گفت: برای این کار چند راه را پیش روی کتابفروشی ها قرار دادیم که نپذیرفتند.
راه اول تغییر شیوه توزیع از شیوه سنتی به شیوه سیستمی برابر ضوابط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بود.
راه دوم کاهش نرخ سود فروش کتاب از 17 و نیم درصد پشت جلد کتاب درسی به هشت درصد به نفع دانش آموزان تقلیل دهند.آنها این شرط را هم نپذیرفتند.البته در این بین فقط خرید کتاب مطرح نبود چرا که اطلاع داریم وقتی خانواده ها سراغ خرید کتاب درسی می رفتند میزان زیادی لوازم التحریر و دیگر وسایل می خریدند که این مساله برای ما مهم نیست بلکه اصل برای ما اتخاذ روشی بود که دانش آموزان بتوانند با سهولت بیشتری کتاب هایشان را اول مهرماه دریافت کنند. هرچند رابطه مان را با کتابفروشان عزیز قطع نمی‌کنیم.
راه سوم هم ارائه کامل اطلاعات کتابفروشی های مجاز جهت ثبت در سامانه و اطلاع رسانی به دانش آموزان و خانواده هایشان و پایش توزیع بود.
این سه الگو را مطرح کردیم اما به دلیل نهادینه شدن سنت های قبلی در این زمینه و اصرار آنها به انجام آن، این توافق حاصل نشد.شیوه نوین شیوه مناسبی است.
وی درباره تنوع آموزش زبان های خارجی نیز عنوان کرد: سیاست کلی ما این است که صرفاً از تک زبانی و فقط انگلیسی را محور قراردادن فاصله بگیریم و به سمت تنوع آموزش زبان های دیگر برویم. حوزه تربیت و یادگیری زبان های خارجی ما یکی از ابعاد بحث هایشان هم موضوع است. باید استانداردهای این حوزه احصاء شود که یکی از رویکردهای آن توجه به زبان های دیگر است.
وی درباره پرسشی مبنی بر ناکارآمدی و کاربردی نبودن محتوای کتب مرتبط با آداب و مهارت های زندگی اظهار کرد : هرچقدر کتاب های درسی کاربردی تر شوند مطلوب تر هستند. اصلا خط قرمزی از این بابت در هیچ مسئولی وجود ندارد. به کارشناسان قوی‌تر برای کاربردی کردن علم نیاز است. شاید از این بابت مشکلاتی وحود داشته باشد. باید برای کاربردی کردن کتاب های درسی استلزامات کار را بازبینی و بررسی کنیم تا کاربردی کردن محتوا وجه مطلوب تری بیاید. همچنین باید نیازسنجی قوی تری داشته باشیم و به زندگی دانش آموزان نزدیک تر شویم
ارسال نظر