نشست تخصصی"بررسی آسیب شناسی نیاز سنجی و کاربست پژوهشی" برگزار شد

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به نقل از پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش،  این نشست تخصصی با بررسی آسیب شناسی نیاز سنجی و کاربست پژوهشی با محوریت نگرش و شوق تغییر در مدیران مدارس، آسیب شناسی ارزشیابی توصیفی و اهمیت فراشناخت در یادگیری دانش آموزان و با سخنرانی رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش با حضور 750 نفر از مدیران مدارس ابتدایی سطح تبریز در تالار معلم تبریز برگزار گردید.

دکتر عصاره با اشاره به اهمیت پرورش دانش آموزان خلاق، پژوهشگر و مهارت جو از دوره ابتدایی، افزود: باید به سرمایه ای بودن آموزش و پرورش توجه شود و اگر بخواهیم هزینه بر بودن آن را ملاک کار قرار دهیم نمی توانیم دستاوردهای خوبی ارائه دهیم. رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه پرورش مطلوب و موثر برای تربیت شهروند جهانی مورد نظر است، افزود: آشنایی با کامپیوتر جهت روزآمدی با آموزش و پرورش و آشنایی با زبان دوم برای ارتباط موثر در رسیدن به این هدف ملاک می باشد. رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش موج سوم در آموزش و پرورش را تربیت دانش آموزان خلاق، پژوهشگر و مهارت جو عنوان کرد و تاکید نمود: تمام فعالیت ها باید از دوره ابتدایی در همین راستا باشد. دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید رجایی موج سوم در آموزش و پرورش را تربیت دانش آموزان خلاق، پژوهشگر و مهارت جو عنوان کرد و تاکید نمود: تمام فعالیت ها باید از دوره ابتدایی در همین راستا باشد.
در این نشست جناب آقای پاشایی مدیر کل آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی و جناب آقای شاطریان معاونت محترم ابتدایی آموزش و پرورش استان نیز به ایراد سخنرانی پرداختند. 
پاشایی به اشاره به اینکه پژوهشکده دوزبانه و چند پایه و عشایری پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش در تبریز قرار دارد، وجود این پژوهشکده را فرصت مغتنمی برای آموزش وپرورش این استان ذکر کردند. ایشان با اشاره به اینکه پوشش صد در صدی پیش دبستانی و دبستان در این استان تحقق یافته، این امر را جزء تعهدات و اولویت آموزش وپروش استان ذکر کردند. ایشان با اشاره به اینکه یکی از دغدغه های اصلی دستگاه تعلیم و تربیت استان توجه به تعالی کیفیت است، کیفیت آموزشی را مقوله چند وجهی بیان کردند که با محتوای برنامه درسی، روش های تدریس و روش های ارزشیابی در ارتباط است. ایشان روش های ارزشیابی را جهت دهنده اصلی اهداف، محتوا و روش های آموزشی عنوان کردند و اظهار امیدواری کردند با استفاده از روش های ارزشیابی کیفی-توصیفی دانش آموزان خلاق و پرسش گری تربیت نماییم. 
شاطریان با اشاره به اینکه استان آذربایجان شرقی سومین رتبه از لحاظ روستاهای کم جمعیت کشور را داراست افزودند: مدارس ابتدایی911 روستا در این استان با تعداد دانش آموز زیر 15 نفر اداره می شود. 40 مدرسه تک دانش آموز داریم و 134 مدرسه با یک الی چهار نفر دانش آموز تشکیل شده است. ایشان گزارشی از روند آموزش و اجرای ارزشیابی کیفی-توصیفی به معلمان و مدیران ابتدایی ارائه نمودند. 
سپس جناب آقای دکتر تورانی رئیس پژوهشکده نوآوری های آموزشی در خصوص نگرش و شوق تغییر در مدیران مدارس به ایراد سخنرانی پرداختند و اظهار داشتند در مدیریت باید دوراندیشی و نگرش به آینده داشت و از تجربیات مدیران آموزشی در حوزه علم و عمل استفاده حداکثری داشته باشیم. ایشان داشتن علم، مهارت و هنر را لازمه مدیریت موثر و موفق دانستند. در حوزه علمِ مدیریت ایشان آشنایی با مبانی نظری، تئوری ها و مدیریت کیفیت را لازمه این کار ذکر کرده و تاکید کردند در این مرحله مدیران مدارس بایستی با مطالعه و استفاده از نتایج تحقیقات جامع با مباحثی مانند مدیریت استراتژیک و راهبردی، مدارس و سازمان های یادگیرنده و پژوهش محور، برنامه ریزی و ارزشیابی آشنا شوند. ایشان تقویت رفتارهای انگیزشی دانش آموزان و معلمان را و هدایت تحصیلی دانش آموزان را بخشی از مهارت مدیران شمردند و هنر مدیریت را تقویت مناسبات انسانی و ارتقای ارتباطات درون و برون مدرسه ای عنوان کردند و مثبت اندیشی، جامع نگری و ایجاد آرامش در محیط های آموزشی را لازمه تبدیل منابع به منافع و ملاک موفقیت شمردند. 
در ادامه دکتر کریمی رئیس پژوهشکده تعلیم و تربیت در خصوص تاثیر فراشناخت در بهبود فرایند آموزش به ایراد سخنرانی پرداختند. ایشان با اشاره به اینکه توجه به مهارت های تفکر یکی از محورهای مهم در زمینه کیفیت آموزشی است عنوان کردند تحقق این موضوع آموزش و پرورش را در رسیدن به اهداف خود نزدیک تر می کند. ایشان گفتند: آموزش مهارت فراشناختی به دانش آموزان اجازه می دهد از توانایی ویژه تری برخوردار شوند؛ فراشناخت یعنی شناخت و قدرت کنترل توانایی خود و مهارت تامل بر روند یادگیری است. ایشان دانش و ادبیات مربوط به ذهن را در سه رویکرد اصلی شامل ظهور نظریه های فراشناخت، نظریه ذهن، و باورهای معرفت شناختی عنوان کردند که در ده های گذشته مقالات و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام یافته است. ایشان با اشاره به نتایج تحقیقات در این زمینه گفتند توانایی فراشناختی بیش از 30 درصد تغییرات یادگیری دانش آموزان را پیش بینی و تبیین می کند در حالی که بهره هوشی فقط 20 درصد می تواند این تغییرات را تبیین نماید. کریمی، فراشناختی اندیشیدن مدیران و رهبران آموزشی را اولین قدم در این زمینه عنوان کردند که می تواند دانش آموزان توانمندی را پرورش دهد. ایشان گفتند آموزش مهارت های کلامی، فهمیدن و کنترل تفکر می تواند به بقیه اجزای شخصیتی دانش آموز تعمیم پیدا کند و یادگیری را تسهیل نماید. فراشناخت نه تنها با ابعاد شناختی بلکه با ابعاد عاطفی-انگیزشی نیز ارتباط دارد که باعث می شود یک دانش آموز رهبر و خود تنظیم پرورش یابد؛ یعنی دانش آموز می تواند به خود آموزش دهد. ایشان اشاره ای به موضوع دوزبانگی هم داشتند که انجام تحقیقات در این زمینه از ماموریت های اصلی پژوهشکده تعلیم و تربیت کاربردی تبریز می باشد. ایشان در این خصوص با اشاره به اینکه زبان مادری مورد استفاده در بسیاری از خانواده ها و زبان تحصیل نظام آموزشی کشور یکسان نیست، دوره پیش دبستانی را دوره ای بسیار مهم عنوان کردند که می تواند فاصله و چالش بین نظام آموزشی و خانواده ها را کاهش دهد. در نهایت ایشان پرورش دانش آموزان خود تنظیم را راهکاری برای بهتر زیستن و بهتر اندیشیدن ذکر کردند. 
سپس جناب آقای دکتر حسنی معاون پژوهشکده نوآوری های آموزشی و از محققان حوزه ارزشیابی کیفی-توصیفی نگرش و فهم صحیح از ارزشیابی کیفی-توصیفی را مهمترین قدم در اجرای این طرح ذکر کردند. وی با طرح این سوال که ماهیت و جوهر ارزشیابی کیفی-توصیفی چیست؟ آیا استفاده از پوشه کار، نبودن نمره و یا چک لیست ملاک ارزشیابی کیفی-توصیفی است؟ سخنرانی خود را آغاز کردند و بیان کردند که ارزشیابی کیفی-توصیفی درمانگر و بهترین راهکار برون رفت از چالش های مهم آموزش و پرورش از جمله حافظه گرایی، رقابت ناسالم و نمره گرایی است. ایشان تلفیق فرایند یاددهی- یادگیری و ارزشیابی و پرسش های توالی را از ویژگی های اصلی ارزشیابی کیفی-توصیفی شمردند و حمایت از یادگیری و ارزشیابی در مسیر فرایند آموزش را ماهیت اصلی ارزشیابی کیفی-توصیفی بیان کردند. سپس یاد آور شدند؛ اگر ارزشیابی به آخر فرایند یادگیری موکول شود ماهیت اندازه گیری میزان یادگیری را خواهد داشت که نقش موثری در بهبود جریان یاددهی-یادگیری نخواهد داشت. وی بیان داشت؛ استفاده صحیح از داده های پوشه کار به راهبران آموزشی کمک می کند تا با دریافت بازخورد از نحوه یادگیری دانش آموز، مداخلات و تصمیمات درست در این زمینه بگیرند و از این طریق پازل یادگیری دانش آموز و احتمال بدفهمی¬ها و خطاهای پر بسامد آنان را شناسایی کنند. در نهایت ایشان استفاده صوری از پوشه کار و برگزاری آزمون های رقابتی برای مدارس خاص را آسیب جدی برای این نوع ارزشیابی دانستند که باعث می شود برخی از مدیران، معلمان و والدین به ارزشیابی کیفی-توصیفی نگرش خوبی نداشته باشند.

گزارش کامل این نشست را می توانید با کلیک روی فایل pdf  ذیل مشاهده فرمائید.