«طراحی آموزشی»،«رسانه های پر شمار» و« ارائه» سه ضلع مهم و اثرگذار در ارتقاء فرایند یاددهی - یادگیری است.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دکتر محمود امانی طهرانی در «کارگاه آموزشی- تبیینی معلمان برای ارزیابی کتاب های دوره دوم متوسطه» که صبح امروز در سالن اجتماعات سازمان برگزار شد اظهار کرد: کتاب‌های درسی به خاطر اهمیت زیادی که در تعیین محتوا و خط مشی آموزشی دارند، کانون توجه دست‌اندرکاران آموزش و پرورش می‌باشند. اهمیت کتاب‌های درسی در نظام‌های آموزشی متمرکز که تقریباً تمام عوامل آموزشی بر اساس محتوای آن تعیین و اجرا می‌شود، بیش از سایر انواع نظام‌های آموزشی است و به دلیل اهمیت بیش از اندازه که صرف وقت نیروهای متخصص در ارزشیابی و تحلیل کتاب‌های درسی می‌تواند راه‌گشای حل بسیاری از مشکلات جاری آموزش باشد. در حال حاضر کتاب‌های درسی یکی از مهم‌ترین مراجع و منابع برای یادگیری به شمار می‌آیند.  چراکه بیشتر فعالیت‌های آموزشی در چارچوب این رسانه صورت می‌پذیرد.

متمرکز بودن فعالیت‌های معلمان بر اساس کتاب درسی. محدود بودن امتحان و ارزشیابی به مطالب و محتوای کتاب درسی. تحقق بخشیدن به بیشتر اهداف آموزش و پرورش از طریق این رسانه. ملزم بودن دانش ­آموزان به خواندن کتاب‌هایی که از سوی دفتر برنامه ریزی تدوین و معرفی شده‌اند. وجود نظام آموزشی متمرکز که برای تمام کشور، یک برنامه، یک کتاب و یک ارزشیابی دارد. از جمله دلایلی است که کتاب درسی را در کانون توجهات خانه و مدرسه قرار می دهد. البته برخی عوامل نیز می تواند دستیابی به اهداف مورد نظر را با مشکل مواجه سازد. ازجمله نامناسب بودن شرایط آموزشی و کمبود امکانات، که این خود منجر به عدم استفاده از سایر رسانه‌ها و روش‌های تدریس می‌شود.عدم مهارت کافی معلمان در شناخت هدف‌های آموزشی و کاربرد شیوه­ های مناسب تدریس و متکی بودن آن‌ها به کتاب درسی را می توان نام برد.

دکتر امانی طهرانی اضافه کرد: برای دست یافتن به این اهداف که آموزش یک کشور برای خود در قالب استفاده از رسانه کتاب در نظر می گیرد، کتاب باید دارای معیارها، اصول و ضوابط خاصی باشد که وجود آنها در فرآیند طراحی کتابهای درسی ضروریست.  درسی می‌باشد و همچنین اصول و معیارهای درست آموزشی در آن به کار گرفته شده باشد، استفاده از روش تحلیل محتوا است.  در تحلیل محتوای کتاب‌های درسی، اغلب از دو تکنیک کلی، فرمول‌های خوانایی و ابزارهای فهرستی (چک لیست‌ها) استفاده می شود که هر تکنیک ویژگی های خاص خود را دارد.

در این راستا روش ها و فنون و سطوح یادگیری مختلفی مطرح شده که هریک در جایگاه خود از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. اما به نظر من سه ضلع طراحی آموزشی، رسانه های پرشمار و ارائه اگر دقیقا به مورد اجرا گذاشته شود، نقش موثری در ارتقاء کیفی فرایند یاددهی- یادگیری خواهد داشت.

وی  افزود: هدف از طراحی آموزشی، فراهم کردن امکانات یادگیری است؛ زیرا انتخاب فعالیت های یادگیری مؤثر و مناسب، عامل مهمی در فرآیند طراحی یک درس محسوب می شود. قبل از شروع آموزش، معلم باید همه چیز را پیش بینی و آماده کند و برنامه ی خود را بنویسد؛ اما باید توجه داشت که فرآیند تدریس، هیچگاه کامل و بدون نقص نیست، لذا برنامه های طراحی شده باید انعطاف پذیر، مرتب و به روز شوند. یک برنامه آموزشی خوب باید به نحوی نوشته شود که دستیابی به قابلیت و صلاحیت مورد نظر را تضمین کند. در فرآیند طراحی می توان از الگوهای مختلف استفاده کرد؛ اما در تمام الگوها، حداقل چهار مرحله یا گام اساسی را باید مورد توجه قرار داد. این گامها عبارتند از:

گام اول : تحلیل و تنظیم هدفهای آموزشی

گام دوم : تحلیل موقعیت آموزشی

گام سوم : تحلیل و تعیین محتوا، روش و وسیله ی آموزشی

گام چهارم : تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی

وی رسانه های پرشمار از جمله پیشرفت های فناوری نوین امروز برشمرد که امکانات وسیعی را در اختیار کاربران قرار می دهد.

دکتر امانی طهرانی فصل تابستان را فرصت مناسبی برای معلمان علاقه مند توصیف کرد که می توانند با از آن نسبت به طراحی آموزشی برای مهر و آغاز سال تحصیلی نو استفاده کنند.

وی در پایان به پرسشهای حاضران پاسخ داد.