عضوهیأت علمی جهاددانشگاهی: توسعه مدارس شاهد، نمونه دولتی وهیأت امنایی به مدارس عادی دولتی صدمه زده است

نشست تخصصی بررسی حذف تنوع مدارس امروز سه شنبه 26 آذرماه در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، در این نشست مهندس علی زرافشان معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، دکتر حمایت میرزاده عضو و سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، دکتر احد نویدی عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش و دکتر بهزاد نظری عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران و دکتر محمد حسنی عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و‌پرورش حضور داشتند.

در ابتدای این نشست بهزاد نظری عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه سال 1391 پژوهشی را با عنوان" بررسی کارکردهای آشکار و پنهان تنوع و چندگونگی مدارس" با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی با نگاه به ساحت‌های سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام دادند، بیان داشت: مدارس کارکردهای آشکار و پنهان دارند که کارکرد آشکار برنامه درسی و برنامه‌های مصوب است و کارکرد پنهان برنامه‌های تصویب نشده و ناخواسته است مثلاً فضای رقابتی مدارس یا انتظار دادن نمره.

وی افزود: در این پژوهش به کارکردهای مدارس متمرکز شدیم،  در کشور مدارس متنوعی برحسب کارکردها داریم و تصمیم‌گیری درباره فلسفه تأسیس آنها نگاه و نیاز خاص است، مثلاً زمان جنگ رزمندگان و فرزندان شهدا را داشتیم که احتیاج بود مدارسی برای آنها ایجاد شود اما اینکه این مدارس مربوط به دوره خاصی است و پس از گذشت این زمان همچنان دایر هستند باید برای آن چاره‌ای اندیشید.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران گفت: در مقطعی 80 مدرسه نمونه دولتی یا 42 مدرسه سمپاد در تهران داشتیم و جهت‌گیری توسعه، پول محور‌بود و این توسعه عوارض قابل توجهی را ایجاد کرد، حدود 13 نوع مدرسه در کشور داریم که شامل عادی دولتی، غیردولتی، سمپاد، شاهد، ایثارگران، بزرگسالان، وابسته، استثنایی و...

نظری ادامه داد: پژوهش ما در سال 92 انجام شد و برای این مطالعه 22 مصاحبه کیفی انجام و 62 کارکرد در فضای مدارس شناسایی شد که کاملا به سند تحول بنیادین نگاه داشت، از 11 نوع مدرسه سه گروه مدیران مدارس، والدین و دانش آموزان را هدف قرار دادیم.

وی اضافه کرد: انتظار پاداش بدون تلاش، استعداد پروری، انگیزه تحصیلی، اهمیت داشتن زنگ ورزش، تعالی کیفیت فعالیت‌های آموزشی از جمله 30 کارکردی بود که هدف قرار دادیم.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران تصریح کرد: نتایج به دست آمده از پژوهش نیز بدین شرح است، 11 نوع مدرسه را بررسی کردیم و گفتیم که این مدرسه از نظر مثلا کارکرد نخست پاداش بدون تلاش که کارکرد پنهان است چه نمره‌ای می‌گیرد در مدارس استثنایی و شاهد این موضوع مطرح نبود، در مدارس بزرگسالان به شدت نمره غیرواقعی مطرح است، در مدارس سمپاد نمره واقعی است اما همراه باخطر اخراج، در مدارس عادی دولتی در مقاطع قبل نمره غیرواقعی بود و در این مدارس سعی بر اخذ نمره واقعی بود اما این موضع مطرح بود که در این مدارس نمره کیلویی وجود دارد، در مدارس هیئت امنایی و نمونه هم نمره واقعی بود.

نظری ادامه داد: در مدارس عادی ضرورت توجه جدی به حل مشکلات آنها تاکید شد، همچنین توسعه مدارس شاهد، نمونه دولتی و هیأت امنایی به مدارس دولتی عادی صدمه زده است و لزوم توجه جدی به احیای مدارس دولتی برای داشتن دانش‌آموزانی که تنوع دارند، تاکید شد و هم‌اکنون در این مدارس دانش آموزان بی انگیزه و برگشت خورده از مدارس خاص حضور دارند در حالیکه سرمایه‌گذاری دولت باید برای مدارس دولتی باشد.وقتی دانش آموزان خاص جدا می‌شوند مدارس دولتی ضربه می‌خورند. 

ضعیفترین مدارس منطقه به نام نمونه دولتی معرفی شدند

وی افزود: در مدارس نمونه تاکید شد که به  اساسنامه آن برگردیم و این مدارس در مناطق محروم توسعه یابند، رشدبری رویه مدارس نمونه آسیب‌زاست و شایسته نظام آموزشی نیست که برای حل مشکلات مالی، از شیوه‌ای که فریب مردم است استفاده کنند به گونه‌ای که ضعیف ترین مدارس منطقه با تابلوی نمونه دولتی به مردم معرفی شدند و یکباره در تهران 80 مدرسه نمونه ایجاد شد.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران عنوان کرد: درباره مدارس سمپاد بازگشت به اساسنامه تأکید شد و چون بحث مالی مطرح است و خانواده‌ها هزینه مدارس سمپاد را پرداخت می‌کنند، تعداد آن افزایش یافت به‌گونه‌ای که مدارس علامه حلی از یک تا 11 و فرزانگان از یک تا 9 افزایش یافت و دیگر تیزهوشان واقعی را جذب نمی‌کنند.

نظری ادامه داد: درباره مدارس هیئت امنایی مطرح شد که فرصتی برای خانواده‌های طبقه متوسط هستند که نمی‌توانند در مدارس غیردولتی ثبت نام کنند. در بحث مدارس وابسته گفته شد که شبیه مدارس غیردولتی هستند مانند مدارس شهید مطهری که کارشان عالی بود و اگر با این کیفیت هستند، باید ادامه یابند.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی افزود: مدارس غیردولتی نیاز به نظارت دقیق، اصلاح نگرش منفی مردم به آنها دارند و مجوز تاسیس باید به  افراد ذیصلاح که دغدغه تعلیم و تربیت را دارند واگذار شود و هم اکنون افراد با دغدغه تجارت وارد شده‌اند.

نظری اضافه کرد: مدارس شاهد توسعه بی‌رویه داشتند و از توسعه بی‌رویه باید اجتناب و کیفیت آنها حفظ شود، کارکرد برخی مدارس تمام شده است اما در آن زمان که ما تحقیق می‌کردیم علیه ما جلسه گذاشتند و مدیران مدارس شاهد و ایثارگران را علیه ما تحریک و فضای منفی ایجاد کردند.

وی تأکید کرد: نتایجی که در جمع‌بندی پژوهش به‌دست آمد این بود که مدارس ایثارگران با توجه به کاربران خاص و محدود باقی بماند اما توسعه بی‌رویه نداشته باشند. مدارس بزرگسال دولتی حذف و مدارس بزرگسال غیردولتی در راه دور ادغام شود.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در مدارس استثنایی مهمترین مسئله حمایت از آنها است همچنین در این تحقیق به شکست  جایگاه ارزشی معلم و دانش به دلیل عدم توانمندی اقتصادی معلمان اشاره شد.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران نتایج گزارشی درباره حذف تنوع مدارس را اعلام کرد و گفت: جمع بندی ما این بود که مدارس بزرگسالان دولتی باید جمع‌آوری و مدارس بزرگسال غیردولتی در مدارس آموزش از راه دور ادغام شوند.

وی به امپراتوری موسسات و کتب کمک آموزشی اشاره کرد و گفت: آسیبهای جدی از این حیث به نظام تعلیم و تربیت وارد شده است و باید به ابعاد تربیتی آن بیشتر توجه شود. رویکرد اقتصادی در آموزش و پرورش نیز آسیب دار بوده است. وجود هرنوع مدرسه‌ای متناسب با فلسفه وجودی‌اش باید مورد تاکید قرار بگیرد.