معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در نشست خبری تأکید کرد که نقطه عطف نظام تعلیم و تربیت، تحول در محتوای کتاب‌های درسی برای دهه پیش رو خواهد بود.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی لطیفی در نخستین نشست خبری خود به تشریح سیاست‌ها و برنامه‌های سازمان تحت مدیریتش پرداخت و اظهار کرد: براساس چارچوب سیاست‌های دولت و برنامه‌های وزیر محترم آموزش و پرورش و بررسی‌ای که در این مدت نسبت به سازمان داشتم، توجه به تعاملات درون بخشی جدی با دیگر بخش‌های وزارت آموزش و پرورش مانند: دانشگاه فرهنگیان، معاونت‌های آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه و معاونت پرورشی و فرهنگی در دستور کار است.
برنامه‌ها متناسب با تحولات و تغییرات به‌روز شود
دکتر لطیفی، سیاست دیگر این سازمان را توجه جدی به تحولات و تغییرات زمانه و تحولات فرهنگی و اجتماعی معاصر جامعه ذکر کرد و گفت: انتظار می‌رود برنامه‌ها متناسب با تحولات و تغییرات به روز شود؛ یکی از این ابعاد توجه به تحولات پسا کرونا و توجه به تحولات فناوری در این چند سال اخیر است. در زمینه روش‌ها و شیوه‌های ارائه محتوا، صلاحیت‌ها، شایستگی‌ها و توانمندی‌هایی که دانش‌آموزان برای زندگی در شرایط جدید نیاز دارند، باید به سمت تغییر و اصلاح حرکت کنیم.
معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای مسأله آموزش ترکیبی و چگونگی همسان کردن آموزش در زیست بوم پسا کرونا اقداماتی را داشته است.
مشارکت‌پذیری حداکثری نسبت به ذی‌نفعان برنامه درسی
وی، سیاست مشارکت‌پذیری حداکثری نسبت به ذی نفعان برنامه درسی را از سیاست‌های دیگر سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ذکر کرد و بیان داشت: تلاش می‌شود از مشارکت و ظرفیت‌های بیرونی اعم از معلمان با تجربه و پیشکسوتان که در زمینه تدوین و تولید محتوای درسی تجاربی دارند، بهره ببریم.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه توجه به مسائل و حمایت از برنامه درسی سیاست دیگر این سازمان است، گفت: توجه به محتوای آموزشی یکی از بخش‌های فعالیتی سازمان است و اقدام دیگر این است که وقتی کتاب درسی تدوین، چاپ و توزیع می‌شود، بازخوردگیری صورت گیرد.
توجه به اسناد تحولی و پیگیری اجرای آن تا سطح مدرسه
دکتر لطیفی تاکید کرد توجه به اسناد تحولی و پیگیری اجرای آن تا سطح مدرسه، در رأس سیاست‌های سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی قرار دارد.
وی افزود: تمرکز اساسی سازمان توجه به مطالبات اسناد بالادستی در دوره‌های تحصیلی مختلف است. تدوین راهنماهای درسی حوزه تربیت و یادگیری از دوره ریاست آقای دکتر حسن ملکی آغاز شد و در حال تکمیل قطعات پازلی هستیم که به واسطه آن بازنگری در کتب درسی صورت می‌گیرد.
تقویت سرمایه انسانی سازمان پژوهش در برنامه است
حجت‌الاسلام والمسلمین لطیفی با اشاره به اینکه مسأله تقویت سرمایه انسانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی از دیگر برنامه‌های این سازمان است، گفت: برخی از کارشناسان در آستانه بازنشستگی هستند. متوسط سنی سابقه کارشناسان سازمان بین 20 تا 25 سال است و باید نیروی تازه نفس وارد سازمان شود.
کاغذ و مقوای مورد نیاز در کتاب‌های درسی
وی با بیان اینکه در سال برای چاپ کتب درسی به 45 تا 47 هزار تُن کاغذ و 4200 تا 4500 تُن مقوا نیاز است، افزود: امسال تفاهم‌نامه برای تولید صددرصدی مقوای جلد کتب درسی منعقد شد که اتفاق بزرگی در زمینه حرکت به سمت خودکفایی بود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: در زمینه کاغذ هم در گذشته فقط 5 تا 7 هزار تُن کاغذ داخلی بود که امسال با شرکت داخلی قرارداد بستیم و مقرر شد 30 هزار تُن از کاغذ درسی معادل 67 درصد؛ از تولیدات داخلی باشد و تا امروز دو نوبت کاغذ هم دریافت کردیم و طبق تفاهم‌نامه پیش می‌رویم.
سفارش چاپ 149 میلیون جلد کتاب درسی
حجت‌الاسلام والمسلمین لطیفی درباره چاپ کتب درسی گفت: تاکنون 149 میلیون و 500 هزار جلد کتاب درسی سفارش چاپ دادیم که فرایند چاپ از مهر 1400 شروع شده و 10 شهریور توزیع کتاب‌ها از مناطق به مدارس آغاز شده است. همیشه درصدی را بیش از برآورد جمعیت دانش‌آموزی تولید می‌کنیم تا مطمئن شویم کتاب به دست همه دانش‌آموزان می‌رسد.
او درباره ثبت سفارش کتب درسی افزود: تاکنون متوسط کشوری 92 درصد دانش‌آموزان ثبت سفارش کتب درسی را انجام دادند و از خانواده‌ها می‌خواهیم نسبت به ثبت سفارش کتب درسی اقدام کنند تا بدانیم کتب درسی را کجا بفرستیم و کتاب راحت‌تر به دست فرزندانشان برسد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به انجام تغییرات و اصلاحات در بیش از 200 عنوان کتاب درسی گفت: این تغییرات از اصلاح جزئی تا تغییرات کلی است. مثل تغییر در متن‌ها، عکس‌ها و ویرایش است. از این عناوین 26 کتاب تغییر کلی دارد که فصل‌ها جابجا شده و بازنویسی شده است. نزدیک به 970 عنوان کتاب درسی داریم که برای سال 1401 بالغ بر 200 عنوان تغییراتی از اصلاح جزئی گرفته تا کتب نونگاشت داشته اند.
بهسازی؛ غنی سازی؛ ارتقاء ابعاد زیبایی شناختی در کتاب‌های درسی
وی ادامه داد: برای سال 1402 هیچ عدد و رقمی از اصلاحات و تغییرات اعلام نکردیم و پروژه بهسازی کتاب‌های درسی را آغاز کردیم که متمرکز بر یک سری اصلاحات و تغییرات است که در سه زمینه اصلاح صورت می‌گیرد؛ محور نخست، اصلاح یک سری فعالیت‌های یادگیری و تمارین و تکالیف کتب است. این اقدام به دلیل بازخورد از نتایج تیمز و پرلز و نظرات معلمان است که یک سری تکالیف را مسأله‌محور می‌کنیم. همچنین یک سری از فعالیت‌ها و تکالیف را ناظر به ملاحظات و رویکردهای فرهنگی بازسازی و بهسازی می‌کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین لطیفی افزود: محور دوم پروژه بهسازی و غنی‌سازی برخی کتاب‌ها در حوزه‌های محتوایی مورد تأکید است که می‌توان به فضای مجازی، سواد رسانه‌ای و هدایت تحصیلی اشاره کرد؛ بعضی از فصل‌ها و بخش‌ها را تغییر داده و مهارت‌ها را اضافه می‌کنیم. در این راستا کتاب کار و فناوری در حال بررسی غنی‌تر است؛ محور سوم نیز ارتقای ابعاد زیباشناختی و هنری است که متمرکز روی هر پایه حداکثر یک کتاب است.
توزیع کتاب رایگان در سیستان و بلوچستان
معاون وزیر آموزش و پرورش درباره تهیه کتاب رایگان برای دانش‌آموزان، اظهار کرد: کتاب‌های دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان به صورت رایگان تأمین شده است. اما اداره‌کل آموزش و پرورش برخی استان‌ها بر اساس بودجه‌های خودشان، سرانه‌هایی را اختصاص می‌دهند. به‌عنوان مثال هرمزگان این برنامه را دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین لطیفی درباره تغییرات کتب درسی گفت: از تألیف برخی کتب درسی حدود 10 سال و برخی بیش از 10 سال گذشته است. از سوی دیگر عدم تناسب میان حجم محتوا و زمان آموزش احساس می‌شود. مسأله اساسی که در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره شده بود این است که شایستگی‌ها، مهارت‌ها و توانمندی‌هایی که دانش‌آموز به آن نیاز دارند را مورد توجه قرار دهیم که ناظر بر به روزآوری و بهسازی کتب درسی است.
شروع فرایند نیازسنجی
وی اضافه کرد: در گام اول نیازسنجی را آغاز کردیم و بیش از 100 مطالعه و پژوهش جمع‌آوری شد و در حال بازبینی و فراتحلیل این مطالعات هستیم. گام دوم مطالعات آینده‌‌نگرانه است که به آنها نیز توجه داریم تا بتوانیم نیازهای آتی دانش‌آموزان را نیز پوشش دهیم و نیازها به‌طور مستمر رصد می‌شوند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در خصوص استفاده از کتاب‌های سال گذشته در برخی مناطق، گفت: درصدی از کتاب‌های ما بدون تغییر است و می‌توان در سال بعد از آن استفاده کرد اما هر آنچه در سامانه ثبت سفارش کتب درسی مورد تایید قرار بگیرد از کتاب‌های منتشر شده امسال توزیع صورت می‌گیرد.
مشارکت‌پذیری در تألیف کتب درسی
حجت‌الاسلام لطیفی درباره مشارکت‌پذیری در تألیف کتب درسی، گفت: بخشی از فعالیت‌های ما در قالب برنامه بهسازی کتب درسی به‌صورت برون‌سپاری و با مشارکت نهادها و افراد بیرونی انجام می‌شود و از کمک دیگر بخش‌ها البته در صورتی که پشت اقدام آنها ملاحظات اقتصادی و مسائل کنکوری نباشد، استقبال می‌کنیم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: یک اقدام دیگر اصلاحاتی است که در چارچوب فعلی کتب امکان‌پذیر نیست، به‌عبارت دیگر تغییر محتوا در برخی دوره‌ها و کتب به‌صورت اصلاحی امکان‌پذیر نیست زیرا کاری از جنس تغییر وصله پینه‌ای و نچسب می‌شود. بخشی از تغییرات مبتنی بر تحول در بخشی از کتاب‌هاست که ما به دنبال آن هستیم تا تغییراتی در ساختارها ایجاد شود.
نافع سازی محتوا در کتب درسی و فرا متن باید رقم بخورد
دسته سومِ اقدامات به نظام آموزشی کمک می‌کند که نافع سازی محتوا را نه تنها در کتب بلکه در فرامتن رقم بزند. برخی از اشکالات به نحوه اجرا برمی‌گردد. توانمند کردن معلم از سازوکارهایی است که می‌تواند به ما کمک کند تا تحول رقم بخورد. اگر معلم نقشه کار را در اختیار داشته باشد تمرکزش را بر آن بخش از محتوا می‌گذارد که مهم‌تر و اثربخش‌تر هستند.
وی درباره جاری سازی علم نافع در محتوا نیز گفت: بعد از فرمایش مقام معظم رهبری، کارگروه‌هایی را فعال کردیم تا به جمع‌بندی برسیم که چه اقداماتی باید انجام دهیم که پروژه بهسازی کتب در همین زمینه طراحی و آغاز شده است. نافع کردن محتوای آموزشی به این معنی نیست که برخی موضوعات عوض شود بلکه محتوا را کاربردی کردن هم معنا می‌دهد. یعنی مشکل مواجهه با محتوا نیز مطرح است.
تولید محتوای دوره پیش از دبستان
دکتر لطیفی درباره تولید محتوای دوره پیش از دبستان گفت: تعامل خوبی با سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک داریم و به تفاهم مشترکی برای همکاری بین دو سازمان رسیده‌ایم. سازمان پژوهش متصدی ساماندهی محتوای پیش‌دبستانی است و از سوی دیگر این امر در اساسنامه سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک به این سازمان سپرده شده است.
وی افزود: توافق کردیم فرایند بررسی و تایید بسته‌ها به‌صورت مشترک توسط دو سازمان انجام شود. سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک برگزارکننده فرایند است و در فرایندهای کارشناسی، کارشناسان سازمان پژوهش به کمک می‌روند و اعتباربخشی به‌صورت مشترک انجام می‌شود، اما مدیریت با سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک است و نتیجه را آنها اعلام می‌کنند.
تشریح فرایند اصلاحات در کتاب‌های درسی
وی درباره وجود اشکالات در متن کتب درسی افزود: 976 عنوان کتاب درسی داریم و اگر بخواهید وقت بگذارید و فقط کتاب‌ها را ورق بزنید، کلی وقت‌گیر است. اینکه می‌گوییم کتاب‌ها را اصلاح می‌کنیم، منظور همین است که اگر اشکالاتی در کتب درسی باشد، در چاپ‌های بعدی برطرف می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین لطیفی درباره موضوع جذاب نبودن کتاب درسی، گفت: موضوع جذاب نبودن کتاب درسی اجمالاً درست است و اینکه از ابعاد زیبایی‌شناختی و هنر کتاب‌ها را اصلاح می‌کنیم به همین دلیل است.
راهنمای آموزش ترکیبی دوران پساکرونا
دکتر لطیفی درباره راهنمای آموزش ترکیبی دوران پساکرونا گفت: یک رویکرد ما تهیه راهنمای آموزش ترکیبی شامل راهنما و بسته آموزشی معلم است که مهرماه منتشر می شود و راههای ارتقای عملکرد معلم از طریق ابزارهای موجود را نشان می دهد. امسال قطعاً آموزش حضوری است و در دوره جدید و پساکرونا معلم از ابزارها و امکانات جدید فناورانه برخوردار است که می‌تواند از آنها استفاده کند.
این نشست با حضور خبرنگاران رسانه‌های مختلف صبح روز دوشنبه 21 شهریور برگزار شد. گزارش تصویری این نشست خبری را اینجا مشاهده نمایید.
انتهای پیام
ارسال نظر