پژوهش نقش مستقیمی در توسعه کشور دارد

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به نقل از خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، دکتر علیرضا عصاره با اشاره به تاریخچه تاسیس پژوهشگاه افزود: پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش در سال 73 ایجاد شد و سپس این پژوهشگاه در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادغام شد و متشکل از پژوهشکده‌های «تعلیم و تربیت»، «برنامه‌ریزی درسی و نوآوری آموزشی»، «دانش‌آموزان با نیازهای ویژه»، «خانواده و مدرسه» است و دو مرکزی به نام‌های «تیمز و پرلز» و «مرکز آموزش‌های دو زمانه» را در خود جای داده است.

سرپرست پژوهشگاه آموزش و پرورش در خصوص مرکز «تیمز و پرلز» اظهار داشت: این مرکز پژوهش‌های تطبیقی انجام می‌دهد و رقابتی بین بیش از 50 کشور که عضو آن هستند، وجود دارد. «تیمز» دانش‌آموزان را در دو درس ریاضی و علوم تجربی مورد مقایسه قرار می‌دهد و علت اهمیت این دو درس این است که زبان فناوری روز دنیا بر همین دو درس استوار است.

وی ادامه داد: تیمز، دانش‌آموزان 58 کشور عضو را با هم در این دو درس مقایسه می‌کند و اگر دانش‌آموزان حائز رتبه‌های اول شوند، نشان دهنده شاخص فناوری و پیشرفت آن است.

عصاره افزود: در خصوص «پرلز» نیز مربوط به آموزش خواندن یعنی سواد است؛ امروز مشخص شده است دانش‌آموزانی که نمره ریاضی و علوم تجربی خوبی دارند، حتماً این موضوع با خواندن رابطه مستقیمی دارد و بر عکس اگر خواندن آنها ضعیف باشد، در «تیمز و پرلز» نیز ضعیف هستند.

*پژوهش نقش مستقیمی در توسعه کشور دارد

سرپرست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت:‌ پژوهش و اهمیت آن در تصمیم‌گیری، امروز در دنیا به عنوان یک فاکتور بسیار مهم مورد قبول جامعه جهانی است؛ معتقد هستیم تحقیق با توسعه یک رابطه هم‌بسته نزدیک دارد؛ یعنی کشورهایی که میزان سرمایه‌گذاری آنها در پژوهش بالاست، تأثیر مستقیمی در توسعه آنها دارد.

وی اضافه کرد: سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش نیز روی توسعه هر کشور تأثیر دارد؛ برای نمونه امروز این موضوع یکی از بالاترین دغدغه‌های سرانه در دنیاست که به عنوان یک شاخص معرفی می‌شود؛ این شاخص رابطه‌اش با آموزش و پرورش بسیار نزدیک شده است؛ برای نمونه سنگاپور به خاطر رتبه‌ای که مثلاً در درس‌های ریاضی و علوم دارد، یکی از بزرگترین درآمدهای سرانه در دنیا را از آن خود کرده است یا کشورهای مالزی و فیلیپین، کشورهایی هستند که روی آموزش و پرورش سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

عصاره بیان داشت: کشور فنلاند به دلیل اینکه در آموزش و پرورش کارهای اساسی انجام داده‌ است، الان به عنوان یک کشور توسعه یافته است و «کلاس‌های درسی فنلاندی»، عنوان کتابی است که در این خصوص بحث کرده است.

وی گفت: تحقیق در خصوص «تمیز و پرلز» که در پژوهشگاه به عنوان یک مرکز وجود دارد، روی بهتر شدن آموزش و پرورش و توسعه‌ ملی که یک کار کمی و کیفی است، برنامه‌ریزی آموزشی را تأثیر بهتری دارد.

فارس: تیمز و پرلز در کدام مقاطع صورت می‌گیرد و روند انجام آن چگونه است؟

عصاره افزود: تیمز در پایه چهارم و هشتم و هر 5 سال یکبار این تحقیق و برای 57 کشور انجام می‌شود و از منطقه نیز کشورهایی وجود دارند و «پرلز» آموزش سواد خواندن است.

*مطالعه بر روی دانش‌آموزان دو زبانه

سرپرست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به مرکز «آموزش‌های دو زبانه در پژوهشگاه»،گفت: مرکز آن در تبریز است و کارش مطالعه در شهرها و مناطق دو زبانه و عشایری است؛ مناطق دو زبانه مناطقی هستند که دانش‌آموزانی که زبان مادری‌شان غیر از زبان فارسی است، تحصیل می‌کنند؛ برای نمونه می‌توان به زبان ترکی، عربی در خوزستان، گیلکی، مازنی و کردی اشاره کرد و دانش‌آموزی که یکی از این زبان‌ها، زبان مادری‌اش است، هنگام ورود به مدرسه دچار مشکلات در یادگیری می‌شود.

عصاره اضافه کرد: برای اینکه دانش‌آموزان را در این مناطق با زبان فارسی آموزش دهیم، مرکز آموزش‌های دوزبانه را ایجاد کرده‌ایم و این موضوع را مورد تحقیق قرار می‌دهد تا دانش‌آموزان این نواحی معادل دانش‌آموزان فارسی‌زبان باشند.

وی با بیان ضرورت ایجاد «پژوهشکده مدیریت در پژوهشگاه»، افزود: با توجه به سیاست‌هایی که نوعاً انقباضی بوده است، نتوانسته‌ایم این نیازها را تأمین کنیم؛ چرا که نیازهای پژوهشگاه به عنوان یک پشتوانه پژوهشی باید تمام معاونت‌های وزارتخانه را پوشش دهد؛ برای نمونه آموزش متوسطه برای برنامه‌ریزی کامل متوسطه اول و دوم برنامه‌ریزی می‌کند.

وی عنوان کرد: اخیراً در ادامه مناطق دو زبانه، پیش‌دبستانی نیز کم‌کم راه می‌افتد و الان آموزش پیش‌دبستانی و ابتدایی وجود دارد و مطالعاتی که انجام گرفته است، مشخص می‌کند کشوری که دارای آموزش پیش‌دبستانی است، بسیار موفق‌تر در دوره‌ ابتدایی و دبیرستان ظاهر می‌شود.

عصاره با اشاره به چرایی این موفقیت یادآور شد: در پیش‌دبستانی سعی می‌کنیم زبان فارسی را بین دانش‌آموزان قومی جا بیندازیم و برای رفتن به مدرسه آماده می‌کنیم و مشخص است که در کشور ما داشتن آموزش پیش دبستانی بر رشته‌ زبان ادبیات فارسی و علاقه‌مندی آنها در رشته اجتماعی تأثیر دارد و مؤظف هستیم معاونت پیش‌دبستانی و ابتدایی را با تحقیقات خود پوشش دهیم.

*انعقاد قرارداد بین پژوهشگاه و معاونت آموزش ابتدایی

سرپرست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش متذکر شد: در حال حاضر کارهای مربوط به پیش‌دبستانی در پژوهشکده دانش‌آموزان با نیازهای ویژه انجام می‌شود؛ البته در حال انعقاد قراردادی با معاونت آموزش ابتدایی هستیم که با توجه به دانش‌آموزان پیش‌دبستانی، تحقیقات ملی را انجام دهیم.

وی ابراز داشت: همه ارکان پژوهشگاه یک وظیفه کلی را برای وزارت آموزش و پرورش معین می‌کند که آن نیز بررسی پژوهش‌گرایانه مسائل مربوط به ستاد این وزارتخانه است؛ البته در استان‌ها نیز هسته‌ پژوهش داریم و یکی از معاونان مدیران کل در کشور، معاون پژوهشی است و راهکارها و ابزار لازمه پژوهش را مدیریت می‌کند.

*55 درصد شخصیت بچه‌ها در 5 سالگی ساخته می‌شود

فارس:‌ پژوهشکده خانواده و مدرسه چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟

عصاره تأکید کرد: خانواده و مدرسه دو نهاد هستند و تحقیقات در دنیا مشخص کرده است که حدود 55 درصد شخصیت بچه‌ها در 5 سالگی شکل می‌گیرد و تا 65 درصد نیز تا 8 سالگی شکل می‌گیرد و بقیه آن نیز (35درصد) تا 25 سالگی شکل می‌گیرد.

سرپرست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: شاکله شخصیت بچه‌ها در خانواده شکل می‌گیرد و اگر رفتار والدین با کودکان رفتار متناسب باشد، شخصیت 65 درصدی آنها با همین رفتار شکل می‌گیرد و ما در دانشگاه و جامعه شهروند خوبی خواهیم داشت.

وی بیان داشت: نگاه علمی می‌گوید: «بچه‌ها تا 5 سالگی 90 درصد خلاقیت دارند و تا 8 سالگی‌اش به 97.4 درصد می‌رسد و از 8 سالگی تا 45 سالگی بچه‌ها فقط 2.5 درصد رشد خلاقیت دارند و بعد از آن نیز چیز دیگری خلاقیت نیست».

عصاره خاطرنشان کرد: رقبای متناسب خانواده‌ها با بچه‌ها باید به گونه‌ای باشد که این 90 درصد خلاقیت شکوفا شود؛ بچه‌ها تا 5 سالگی دائم سؤال می‌کنند، در این شرایط خانواده‌ای که با مسائل تعلیم و تربیت آشنا است، پاسخ درست را به آنها می‌دهد.

سرپرست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به نقل قولی از «پیاژه» روانشناس معروف دنیا که می‌گوید «هر وقت بچه‌هایم از من سؤال می‌کردند، از آنها سؤال می‌کردم نظر خودتان چیست؟»، گفت: این کار برای بالا بردن تفکر است، اما والدینی که آشنا نباشند او را سرکوب می‌کنند.

وی تصریح کرد: باید خلاقیت را که بضاعتی است که خداوند به کودکان ما داده است را پرورش دهیم و باید به این امکان را فراهم کنیم و به جای سرکوب کودک، استعداد آنها فوران می‌شود و رفتار خلاق و ساحت شخصیت کودکان توسعه پیدا می‌کند.