علم و پژوهش توأم با اخلاق، عزت آفرین و استقلال آفرین یک ضرورت است

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تاکید کرد علم و پژوهش توأم با اخلاق، عزت آفرین و استقلال آفرین یک ضرورت است و پژوهش تحولی مبتنی بر اندیشه ورزی است.

به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم در آیین بزرگداشت روز ملی پژوهش و تجلیل از معلمان پژوهنده و پژوهشگران برگزیده در تالار فرهنگ ضمن تقدیر از همه حاضران در این برنامه به خصوص مقام عالی وزارت آقای حاجی میرزایی که دغدغه های عمیق تحولی و پژوهشی در آموزش و پرورش دارد و دکتر دانش آشتیانی و همچنین معلمان برگزیده کشور، بیان داشت: عرصه تعلیم و تربیت قطعا ارزشمندترین و اثرگذارترین عرصه جمعی بشری است و از خداوند سپاسگزاریم که توفیق خدمت در این عرصه را اعطا نموده است.

ایشان با طرح این پرسش که پژوهش در عرصه تربیت چیست؟ اظهارداشت: آیا پژوهش یک فرایند ابزاری برای رسیدن ما به یک نتیجه است که بعدش آن نتیجه را برنامه ریزی خودمان اجرا کنیم یا یک امر الصاقی است که آن را به آموزش و پرورش در عرصه‌های گوناگون نگاه کنیم؟ یا آنکه فراتر از این ها باید به آن نگاه کنیم؟ .

دکتر ذوعلم با اشاره به ایه شریفه «اَللهُ وَلىُّ الَّذینَ ءامَنُوا یُخرِجُهُم مِنَ الظُّلُماتِ اِلَى النُّور» و اینکه پژوهش، ترجمه واژه تحقیق است، ادامه داد: خداوند ولی مستمر ایمان آورندگان است و دائما آنها را از تاریکی به سوی نور راهنمایی می نماید؛ با در نظر گرفتن این معنا تحقیق و پژوهش به خصوص در آموزش و پرورش ما که امروز دنبال یک تحول بنیادین و عمیق در فرایندها، برنامه ها، محتوا، روش، ارزشیابی و مدیریت است، در یک معنای عمیق و جامع در یک بستر تربیتی، جریانی مستمر و دائمی و یک ضرورت حاکم بر زندگی، یک امر اصیل، ریشه دار و حقیقی است.

پژوهش تحولی مبتنی بر اندیشه ورزی است

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی یادآورشد: با یک نگاه عمیق در این مساله در می یابیم که اصلا بدون این فرایند، تربیتی حاصل نمی شود، رشدی ایجاد نمی شود و اگر جهت گیری این پژوهش ذیل نگاه توحیدی قرار داشته باشد ما را از ظلمت، ابهامات، تاریکی و مجهولات به روشنایی، اطمینان خاطر، درون نگری اصیل، علم و دانش می‌رساند. پژوهش و تحقیق صرفا در عنصر علم و معرفت نیست که کارایی و کارآمدی دارد و 5 عنصراهداف نظام برنامه درسی و نظام تربیتی شامل تفکر و تعقل و اندیشه ورزی، ایمان و باور عمیق، علم و معرفت، اخلاق و عمل، فعالیت و نقش آفرینی و تاثیرگذاری همه این مقوله ها ذیل پژوهش و تحقیق باید رشد و تحقق پیدا کند.

حجت الاسلام ذوعلم ادامه داد: اگر در مدرسه بحث تربیت، اخلاق، کنشگری فعال خودباورانه مبتنی بر هویت ملی خودمان را به عنوان هدف مطرح می کنیم و انتقاد می کنیم از نظام مدرسه‌ای ما  که خلاقیت، شکوفایی، هم افزایی، فعالیت و نقش آفرینی خود دانش آموز و خانواده دانش آموز و محیط پیرامونی وجود ندارد و اینها جز در فرایند پژوهشی امکانپذیر نیست و پژوهش در این معنا یک نوع صیرورت و شدن است. این صیرورت و شدن به یک خلاقیتی هم در مورد زندگی، کشور خودش و جهان خودش و غیره می انجامد که زندگی حقیقی او را متحول می کند و در متن حیات او تاثیر می گذارد. به سوی حیات پاک، زندگی خودباورانه، زندگی فطری و وجدانی سوق می دهد  و اگر جان دگر شد جهان هم دگر می شود.

دکتر ذوعلم افزود: پژوهش را به عنوان امر کلیشه ای، تقلیدی و فرایند اداری و بروکراتیک که متاسفانه به نظام آموزشی و دانشگاهی ما آسیب وارد کرده است و به عنوان یک پلکان و دست یابی به اهداف بالا نگاه می کنند، باید از این کلیشه گرایی و کلیشه نگری خارج شویم.اگر توانستیم این نگاه و باور را در خودمان تقویت کنیم که فطرتا وجود دارد و انسان ها در درون خودشان تلاش و کوشش مستمر برای خروج از تاریکی ها و ابهامات به سمت روشنایی و حکمت را دارند، اگر از پژوهش یک تعریف حکمی ارائه کردیم به پژوهش حکمت بنیان توجه کردیم به مولفه های در کنار علم هم توجه کردیم و پژوهش را به عنوان صرفا ابزار رشد اقتصادی و ابزار رشد ثروت نگاه نکردیم، این رشد را تجربه می کنیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به اینکه پژوهش برای خلق ایده و ثروت هم لازم است و آن را نفی نمی‌کنیم گفت: اما اگر در یک فضای تربیتی وارد می شویم نباید نگاه و غایت و آرمان دانش آموز ما تا این حد  محدود شود. بلکه باید به این نگاه برسد که ثروت فقط مادی نیست ثروت فرهنگی، ثروت معنوی هم نوعی ثروت است. ثانیا من نباید فقط برای منافع خودم تلاش کنم بلکه منافع جمع، مصالح ملی، رشد و پیشرفت تعالی کشور و جامعه و نکات اسلام هم هدف است. آنچه که مقام معظم رهبری سعی کردند در بیانیه گام دوم انقلاب به ما منتقل کنند آن نگاه را واقعا دنبال کنیم اولین سرفصل که برای آینده جامعه ما ضرورت تشخیص داده شده و درست هم است عرصه علم و پژوهش است، علم و پژوهشی توأم با اخلاق و معنویت، عزت آفرین، استقلال آفرین که بتواند سبک زندگی اسلامی ایرانی را در ما توسعه دهد که بتواند بعد اقتصادی ما را به اقتصاد مقاومتی تبدیل کند. این هفت مفهوم در کنارهم می تواند و باید در بستر تربیتی نسل آینده ما مورد توجه قرارگیرد.

وی اضافه کرد: پژوهش در منظومه جامع خودش تعریف می‌شود و ارزش پیدا می کند. همانگونه که آموزش و تعلیم و پرورش و تربیت، خلاقیت و ایمان و باور دینی.ایمان و باور دینی که خارج از آن نگاه ناب باشد برای ما ارزشی ندارد. ما نیازمند تأمل، تحقیق و پژوهش در باب خود پژوهش هستیم به ویژه وقتی در نظام آموزش از آن صحبت می‌کنیم و نگاهمان این است که اگر دانش آموز ما پژوهشگر و اهل تفکر تربیت نشود حتی اگر در سنجش های عادی به مدارجی دست پیدا کند هرگز به آن هدف دست پیدا نکرده ایم.

 

 

در ادامه این برنامه دکتر فرهاد کریمی دبیرستاد هفته پژوهش با اشاره به اینکه امروز از معلمانی که اغلب در 8جشنواره شرکت کرده‌اند، تقدیر می‌شود، گفت: در حوزه اقدام پژوهی باهدف توسعه همه‌جانبه 41هزار معلم فعالیت کردند و از بین 142عنوان استانی اقدام پژوهی 31عنوان انتخاب و راهی مرحله کشوری شدند.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش اظهار کرد: در این حوزه کارهای متعددی را در پژوهشگاه آغاز کردیم لذا در حوزه طرح‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌ها 40طرح از کل کشور دریافت کردیم و پس از بررسی توسط کمیته‌های داوری 3طرح برگزیده و معرفی شدند.

وی گفت: در بخش پایان‌نامه‌های ارشد و رساله دکتری از تعداد 36عنوان ارائه‌شده یک پایان‌نامه ارشد و یک رساله دکتری انتخاب شدند.

دبیر ستاد هفته پژوهش خاطرنشان کرد: یکی از فعالیت‌های ما اشاعه تجارب حوزه مدیریتی در آموزش‌وپرورش است لذا در این برهه از 13تجربه برتر تعداد 3تجربه شناسایی و معرفی شد.

وی به فعالیت تنها دو پژوهشکده تعلیم و تربیت رسمی در آموزش‌وپرورش خبر داد و اظهار کرد: سایر پژوهشگاه‌ها دارای مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند و اکنون650پژوهشگر فعالیت دارند لذا آثار ارسالی از پژوهشگاه‌ها در حوزه مدیریت بررسی ‌شده و 3مدیر برتر انتخاب شدند.

کریمی تصریح کرد: در حوزه پژوهش دانشجو معلمان و تربیت دبیری با هماهنگی دانشگاه‌های رجایی و فرهنگیان و از دو دانشگاه 3دانشجوی پژوهشگر برتر انتخاب شدند.

وی افزود: در حوزه ستادی از بین کمیته‌های فعال در حوزه پژوهش 6کمیته مورد بررسی قرار گرفتند و درنهایت 3کمیته به‌عنوان کمیته برتر انتخاب و معرفی شدند.

دبیر ستاد هفته پژوهش ادامه داد: در حال حاضر در وزارت آموزش‌وپرورش 4پژوهشکده، 15گروه پژوهشی و 2مرکز پژوهشی داریم که در حوزه پژوهش فعالیت می‌کنند.