سرپرست حوزه تربیت و یادگیری ادبیات فارسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: یکی از کارهای جدی دست‌اندرکاران تالیف کتاب‌های درسی، نقد و بررسی کتابها، تدوین استانداردهای زبان آموزش، برنامه درسی دوره اول ابتدایی و نقشه جامع نوشتن است.
به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به نقل از ایرنا، معصومه نجفی پازوکی اظهار داشت: محتوای برخی از کتاب های درسی با توجه به بازخورد و نظر سنجی از معلمان تغییراتی داشته است و به دنبال این هستیم تا تغییرات همراه با یک نقشه جامع باشد.
وی در رابطه با کتاب نگارش نیز اظهار داشت: کتاب‌های نگارش کتابی برای آموزش مهارت نوشتن است، در گذشته کتابی با این نام و مضمون وجود نداشت. از پایه هفتم کتاب‌هایی را با عنوان نگارش تالیف کردیم که تا پایه دوازدهم هر سال یک کتاب برای دانش آموزان در نظر گرفته شده است.
وی اضافه کرد: به طور مثال کتاب پایه هفتم استانداردهای نوشتن را به دانش آموز آموزش می‌دهد مثلا اینکه یک متن از پاراگراف‌هایی تشکیل شده که باید در هر پاراگراف از یک ایده استفاده شود که در جمله موضوع می‌آید و جمله‌های بعدی در تکمیل جمله موضوع نوشته می شود. این سبک آموزش قبلا در سیستم آموزشی وجود نداشته است.
این استاد دانشگاه افزود: این کتاب‌های نگارش در تالیفات جدید همراه کتاب‌های فارسی اما در ساعت دیگر مورد آموزش قرار می‌گیرد. که 2 ساعت درسی را کتاب‌های فارسی و 2 ساعت دیگر را تدریس کتاب‌های نگارش به خود اختصاص داده است. کتاب های نگارش جایگزین کتاب‌های زبان فارسی شده است؛ به بیان دیگر از دانش-محوری به سمت مهارت-محوری حرکت کرده ایم. این کتابها گام به گام مهارت نوشتن را آموزش می دهد و در پایان این سری کتابها در پایه دوازدهم دانش‌آموز با مقاله نویسی نیز آشنا می‌شود.
نجفی پازوکی تصریح کرد: کتاب نگارش بنا به درخواست سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از کنکور حذف شد و در پی این درخواست متاسفانه بسیاری از معلمان نیز این کتاب را به دلیل نبود در کنکور کنار گذاشته و آموزش ندادند؛ درواقع کنکور تعیین کننده است.
وی گفت: در برنامه درسی تمام کشورها اینگونه است که آموزش نوشتن مراحلی دارد. در کتاب‌های نگارش این مراحل آمده است و در هر مرحله فعالیت‌هایی برای تمرین نوشتن قرار داده شده است. البته برخی از معلمان به فعالیت‌های ضمن درسی انتقاد داشته و می‌گویند نیازی به این فعالیت‌ها نیست، این مطلب نشان می دهد که نگاه برخی از معلمین به درس مهارتی، نگاهی دانشی باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در مواردی معلم ادبیات، ساعت درس خود را کم عنوان کرده و از ساعت نگارش برای تدریس ادبیات استفاده می‌کند این در حالی است که اگر معلم به اهمیت فراگیری مهارت نوشتن توجه کند، هیچ‌گاه از ساعت نگارش کم نمی‌کند.
وی در خصوص آموزش معلمان در زمان تالیف کتاب‌های جدید نیز توضیح داد: دوره مدرسان کشوری پیش از این برگزار می شد و هر یک از این افراد آموزش دیده، مدرسان میانی در استان خود می شدند اما اکنون این آموزش ها به دلیل هزینه بر بودن حذف شده است و به صورت مجازی برگزار می‌شود.
این استاد دانشگاه با بیان این مطلب که لذت ادبیات در مدارس ما عمیق نیست، خاطرنشان کرد: باید بچه ها را به جای اینکه تنها در سطح دانشی نگه داریم از این فضا خارج کنیم و برای آموزش زبان به آنها مهارت زبانی را بیاموزیم. فن سخنوری، نوشتن و تمرکز یک نوع از مهارت هستند از این رو اگر می‌خواهیم به دانش‌آموزان ادبیات آموزش دهیم باید لذت این درس را به آنها بچشانیم اینکه دائم حفظیات را به خورد دانش‌آموز دهیم، فایده‌ای نخواهد شد.
وی گفت: برای دوره اول ابتدایی (پایه های اول، دوم و سوم) از سال 94 تیمی برای مطالعه در مورد کتاب‌های درسی این دوره تشکیل شد و حدود 4 سال است که هنوز کار کارشناسی آن تمام نشده و به قطعیت نرسیده است. این مطالعات همان برنامه درسی کشورهای پیشرفته، مبانی نظری در حوزه‌های مهارتی زبانی خواندن، نوشتن، سخن گفتن است و تدوین استانداردهاست که در مراحل بعدی در مدارس به صورت پایلوت اجرا می‌شود. اکنون در حال تنظیم برنامه درسی و طراحی آموزشی این دوره هستیم.
این استاد دانشگاه گفت: با توجه به دستور وزیر آموزش و پرورش مبنی بر اجرایی کردن سند تحول بنیادین و نیز عملیاتی کردن این سند توسط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و دستور رهبری مبنی بر اینکه سندهای خوبی در حوزه آموزش و پرورش تنظیم شده (سند تحول بنیادین و سند برنامه درس ملی) اما عملیاتی شدن این سندها در این برهه مهم است، ما در این زمان تمام توان و توجه خود را معطوف به عملیاتی کردن این سندها کرده‌ایم.
نجفی پازوکی بیان داشت: اگر ما بتوانیم سند برنامه درسی را عملیاتی کنیم با شرایط روز دنیا انطباق داشته و جدا از آن نخواهیم بود. این مسیر باید به قدری هموار باشد که در تولیدات و کارهای پیش رو موفق باشیم.
وی با بیان اینکه درصدد تهیه بسته آموزشی تلفیقی در پایه اول ابتدایی هستیم، افزود: در این میان مشکلاتی وجود دارد از جمله اینکه در این بسته تلفیقی کلاس درس باید مجهز به ویدئو پروژکتور باشد که کلاس‌های ما فاقد این امکانات هستند و در نتیجه کمی عقب نشینی می‌کنیم. و یا در مورد بعدی معلم آن کلاس باید آموزش لازم را دیده باشد که این مورد نیز صورت نگرفته و باز هم به عقب بر می‌گردیم، در مرحله بعد تعداد دانش‌آموزان نباید بیشتر از 22 نفر باشد که این مورد نیز در بیشتر مدارس ما صدق نمی کند.
نجفی پازوکی ادامه داد: با این شرایط از این بسته یادگیری دیگر چیزی باقی نمی‌ماند. ما در شرایط فعلی در این فکر هستیم که بسته یادگیری را کامل تولید کنیم و در اولین سال اجرا پنج درصد مدارس کل کشور را زیر پوشش قرار دهیم.
وی در خصوص زمان اجرای این طرح گفت: تمرکز ما در صورت هموار بودن مسیر سال 1401 است که این طرح را آغاز کنیم. ما می‌خواهیم این طرح را به صورت پلکانی و اجرای سراسری انجام دهیم. در این طرح گوش کردن و سخن گفتن پیش نیاز خواندن و نوشتن است. اگر این مسیر هموار شده و بتوانیم برنامه درسی را از سال 1401 حتی در تعداد کمی از مدارس داشته باشیم حرکت خوبی انجام شده است و در آن زمان است که ظرفیت‌های علمی کشور برای ارتقا برنامه باید پای کار آمده و این طرح را مورد نقد قرار دهند.
این استاد دانشگاه افزود: ما باید هم افزایی کرده و در آموزش و پرورش از مراکز آموزشی خصوصی بهره بگیریم تا بتوانیم بسته غنی آموزشی را طراحی کنیم. باید به نگاهی برسیم که پایگاه کتاب‌های درسی ما پایگاه علمی بوده و بتواند از ظرفیت کشور استفاده کند.
نجفی پازوکی گفت: در شرایط فعلی با نیروهای پاره وقت بیرونی کار می‌کنیم. کارگروهی را در یکی از روزهای هفته داریم که تعدادی از استادان دانشگاه به این نشست آمده و جلساتی را در خصوص برنامه سه سال اول ابتدایی (رویکرد، اهداف، محتوا و ارزش‌ها) برگزار می کنند.
وی کارگروه دیگر را نقد و بررسی کتاب‌های متوسطه عنوان کرد و گفت: این کارگروه نیز که اکنون در حال طراحی آن هستیم و وضع موجود و چالش‌های این طرح در حال رسیدگی است بنا دارد نقدهای وارد شده به کتاب های درسی را به صورت تخصصی تری بررسی کند.
به گفته وی در رویکرد جدید حافظه محوری دیگر مطرح نیست بلکه آموزش مهارت و تفکر مورد بررسی قرار گرفته و آموزش داده خواهد شد. به عبارتی دانش‌آموز خود مفاهیم را کشف می کند. زمانی که حافظه محوری و مباحث دانشی کم رنگ شود شرایط برای اینکه نگاه و رویکرد جدید که لازمه تغییر کتابها و شبیه شدن به نگاه دانش‌آموزان است، فراهم خواهد شد.
وی در خصوص حذف برخی محتوای درسی کتاب‌های قبلی اظهار داشت: کتاب‌های قبلی مربوط به 2 دهه قبل بوده و طبیعی است که تغییراتی در آن رخ دهد بنابراین از متون به روزتر در کتاب‌های جدید استفاده می‌شود.
وی علت اینکه تعدادی می‌گویند حجم زیادی از مطالب درسی در کتاب‌های فعلی موجود نیست را کم شدن میزان درس‌های کتاب بیان کرد و افزود: زمانی که ظرف کتاب‌های درسی کوچک شود مسلما محتوای آنها نیز کمتر شده و طبیعی است که بخشی از مظروف باید کنار گذاشته و حذف شود. کتاب‌های درسی فارسی ساختاری فصلی و مشترک دارند که در هر فصل یک مضمون مشترک وجود دارد. به طور مثال یک فصل ادبیات داستانی و در فصل دیگر ادبیات انقلاب اسلامی وجود دارد که این فصل‌ها در کتاب‌های دیگر نیز بر همین منوال بوده است. علت دیگر تغییر محتوای کتاب‌های جدید رویکردی است که به لحاظ رفتن به سمت نویسندگان و شاعران معاصر در کتاب‌های درسی در پیش گرفته شده است.
وی در خصوص مطالبات سطحی از محتوای کتاب های درسی گفت: مطالباتی که در رسانه ها برجسته می‌شود اگر مطالبه نقادانه و عمیق باشد باعث ارتقا شده اما زمانی که جریان سازی از گروه‌های خاص داخل و یا خارج که بخواهند موضوع را به هم ریخته جلوه داده و به آن بپردازند نه تنها باعث ارتقا نشده بلکه صدماتی را نیز به این بخش وارد می‌سازد.
ارسال نظر